Θέμα χρόνου είναι η δημοσιοποίηση της προκήρυξης του σχετικού διαγωνισμού για είσοδο ιδιώτη στο Μετρό Θεσσαλονίκης, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 300 εκατ. ευρώ (292 εκατ. ευρώ η εκτίμηση) για τον οποίο υπήρχε η εκτίμηση ότι μπορεί να «βγει» στα τέλη του καλοκαιριού 2022.
Πρόκειται για την πρώτη φορά στη χώρα μας που θα ανατεθεί η διαχείριση συγκοινωνιακού έργου σε ιδιώτη με ΣΔΙΤ. Ο ανάδοχος θα αναλάβει για 12 έτη τη συντήρηση των 18 σταθμών, δηλαδή τόσο την κύρια γραμμή όσο και την επέκταση προς Καλαμαριά, των σταθμών, τη λειτουργία του μετρό, τα κόστη, τη διαχείριση του συστήματος συλλογής κομίστρου. Η Αττικό Μετρό θα αναλάβει την επίβλεψη του ιδιώτη και τη διαχείριση των εσόδων από τα εισιτήρια (ή/και άλλες πηγές). Προβλέπεται καταβολή στον ιδιώτη ετήσιας πληρωμής διαθεσιμότητας, η οποία υπολογίζεται σε 37,25 εκατ. ευρώ (292 εκατ. ευρώ στο σύνολο της 12ετίας) και απόδοση στο Δημόσιο των υπολοίπων.
Η Σύμπραξη θα αφορά στη Λειτουργία και Συντήρηση του δικτύου και των σταθμών του Μετρό Θεσσαλονίκης, τόσο για τη βασική γραμμή όσο και για την επέκταση προς Καλαμαριά, καθώς και του τροχαίου υλικού που θα χρησιμοποιηθεί. Η υλοποίηση του έργου μέσω ΣΔΙΤ εξασφαλίζει την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών από τον Ιδιωτικό Φορέα Σύμπραξης, ο κίνδυνος διαθεσιμότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών μεταφέρεται στον ΙΦΣ, χωρίς καμία ευθύνη και πρόσθετο κόστος να βαρύνει το Δημόσιο, ενώ η αμοιβή του αναδόχου θα συνδέεται με την ποιότητα των υπηρεσιών.
Βάσει παλιότερου σχεδιασμού, το υπουργείο είχε θέσει ως στόχο υλοποίησης της διαδικασίας το 2023 ώστε να «κουμπώσει» η είσοδος φορέα συντήρησης με την ολοκλήρωση των εργασιών κατασκευής στο Μετρό της Θεσσαλονίκης (εφόσον όλα πάνε καλά) καθώς θα χρειαστεί πριν και κάποιο διάστημα δοκιμών. Για να λειτουργήσει το μετρό απαιτείται να έχει επιλεγεί η εταιρεία που θα το διαχειρίζεται, αλλά και να προχωρήσει στις απαραίτητες, πολύμηνες, δοκιμές των συρμών που θα λειτουργούν χωρίς οδηγό.
Πρόσκληση στην «Αττικό Μετρό»
Μάλιστα, μια νέα κίνηση – ενέργεια προς την κατεύθυνση της προώθησης των διαδικασιών έκανε προ ημερών το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Ειδικότερα, κάλεσε την Αττικό Μετρό, ως δικαιούχο, για την υποβολή προτάσεων έργων, προκειμένου να ενταχθούν και χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του Άξονα Προτεραιότητας «Πολυτροπική και αστική κινητικότητα» του ΤΠΑ/ΠΠΑ (τομεακό πρόγραμμα ανάπτυξης) και συγκεκριμένα για το έργο με τίτλο «Έργο Σύμπραξης Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε. για τη λειτουργία και συντήρηση του δικτύου του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης». Η ανακοίνωση πρόθεσης χρηματοδότησης προς την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε., εκδίδεται κατόπιν έγκρισης της αίτησης υπαγωγής του έργου στις διατάξεις του ν. 3389/2005 (Α΄ 232) από τη Διυπουργική Επιτροπή ΣΔΙΤ, έγκριση που υπενθυμίζεται ότι δόθηκε στα τέλη Μαΐου 2022. Η δημόσια δαπάνη (ΕΠΑ) που διατίθεται με την παρούσα πρόσκληση/ανακοίνωση πρόθεσης χρηματοδότησης ανέρχεται σε 89.400.000 ευρώ, με τον φορέα να έχει τυπικά περιθώριο έως τέλος Οκτωβρίου για να υποβάλει το σχετικό αίτημα – πρόταση.
Μετρό Θεσσαλονίκης – Στοιχεία
Το Μετρό της Θεσσαλονίκης ξεκινά βορειοδυτικά από το Νέο Σιδηροδρομικό σταθμό, και διασχίζοντας υπόγεια το κέντρο της, καταλήγει νοτιοανατολικα περιλαμβάνοντας 18 σταθμούς συνολικά, στην κεντρική γραμμή μήκους 9,6χλμ. και στην επέκταση προς Καλαμαριά μήκους 4,6 χλμ.
Σημειώνεται ότι, περίπου 360.000 επιβάτες αναμένεται να χρησιμοποιούν το δίκτυο σε καθημερινή βάση όταν θα λειτουργεί με τη μεγίστη χωρητικότητα.
Ήδη έχουν παραληφθεί και εκτελούν δοκιμαστικά δρομολόγια 18 υπερσύγχρονοι, driverless, συρμοί, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται διαγωνισμός για την προμήθεια με επιπλέον 15 συρμούς.
Σχετικά με την πορεία του έργου, όπως σημειώνονταν προ 3μήνου (η έγκριση από τη Διυπουργική ΣΔΙΤ έγινε στα τέλη Μαΐου 2022), το συνολικό ποσοστό υλοποίησης οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης ανέρχεται στο 85%. Οι αρχαιολογικές εργασίες έχουν ολοκληρωθεί σε όλες τις θέσεις του έργου, πλην του σταθμού Βενιζέλου που βρίσκεται στο 97%.
Ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για τις υποδομές, κ. Γιώργος Καραγιάννης είχε δηλώσει σχετικά: «Από την πρώτη ημέρα δεσμευτήκαμε ότι η Θεσσαλονίκη θα έχει ένα πλήρες και λειτουργικό μετρό έως το τέλος του 2023. Η έγκριση του διαγωνισμού ΣΔΙΤ για τον Φορέα Συντήρησης και Λειτουργίας του Μετρό της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο, ένα ακόμα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά και απόδειξη της αποφασιστικότητάς μας να κάνουμε πραγματικότητα την υπόσχεσή μας στους Θεσσαλονικείς. Με πολλή δουλειά και ουσία κάνουμε τα βήματα που δεν είχαν γίνει για χρόνια».
Μοντέλο που εφαρμόζεται πρώτη φορά
Πρόκειται για ένα μοντέλο που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στα εγχώρια χρονικά και δεδομένα, που όμως, αποτελεί μια συνηθισμένη πρακτική και τάση διεθνώς. Τα παραδείγματα του μετρό της Κοπεγχάγης και της Σιγκαπούρης είναι χαρακτηριστικά.
Η σύνταξη του τεύχους δημοπράτησης του μεγάλου διαγωνισμού αποτελεί στοίχημα για την Αττικό Μετρό και για έναν πρόσθετο λόγο. Στη Θεσσαλονίκη θα λειτουργήσει μία από τις λίγες πλήρως αυτοματοποιημένες γραμμές μετρό στην Ευρώπη, η οποία θα έχει συρμούς χωρίς οδηγό.
Όπως σημείωναν παλιότερα σενάρια, έχουμε να κάνουμε με έναν διαγωνισμό τύπου ΣΔΙΤ, ο οποίος αναμένεται να ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον ελληνικών τεχνικών ή μη ομίλων αλλά και διεθνών σχημάτων, αν και ελάχιστοι είναι εκείνοι οι όμιλοι παγκοσμίως που διαθέτουν εμπειρία για την λειτουργία μετρό χωρίς οδηγό, όπως θα είναι και στην περίπτωση του Μετρό της Θεσσαλονίκης. Οι λόγοι που προκρίνεται αυτό το μοντέλο σχετίζονται με τον ανταγωνισμό, τον έλεγχο κόστους, τον εξορθολογισμό, την ευελιξία στη διαχείριση προσωπικού. Η σύμβαση που θα υπογραφεί θα αφορά τόσο την κύρια γραμμή όσο και τις επεκτάσεις προς Καλαμαριά. Σε πλήρη ανάπτυξη, ο ιδιωτικός φορέας λειτουργίας θα απασχολεί 300 άτομα προσωπικό.
Υπενθυμίζεται ότι ο έργο της βασικής γραμμής και της επέκτασης προς Καλαμαριά υλοποιεί κοινοπραξία υπό την ΑΚΤΩΡ (η οποία, όπως έχει αποκαλύψει το insider.gr, κέρδισε και τον διαγωνισμό για τους 15 νέους συρμούς), μαζί με ιταλικό γκρουπ και την HitachiRailSTS/HitachiRailSpa, με την ιαπωνική HitachiRailSTS να θεωρείται ως πιθανή ενδιαφερόμενη για το project, όπως και η γαλλική Keolis, η ιταλική ΑΤΜ, εταιρείες που ελέγχονται από τους γερμανικούς (Deutsche Bahn) και ολλανδικούς σιδηροδρόμους και άλλες.
Στην Κοπεγχάγη, την ανάλογη σύμβαση ανέλαβε η Metro Service A/S στην οποία συμμετέχουν η ιταλική Azienda Trasporti Milanesi (ATM) και η ιαπωνική Hitachi Rail STS. Η Hitachi είναι ήδη μέλος της κοινοπραξίας κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης μετά και την εξαγορά της ιταλικής Ansaldo.
Τι ανέφερε ο Γ. Καραγιάννης
Μάλιστα χτες, ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για τις υποδομές, κ. Γιώργος Καραγιάννης σε συνέντευξή του, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «βγαίνει» ο διαγωνισμός για τον Φορέα Συντήρησης και Λειτουργίας του Μετρό.
Ο κ. Καραγιάννης έκανε λόγο για «πολύ μεγάλη πρόοδο στην υλοποίηση του Μετρό Θεσσαλονίκης» καθώς με τον διαγωνισμό ΣΔΙΤ για τον Ιδιωτικό Φορέα που θα αναλάβει τη Συντήρηση και τη Λειτουργία του Μέσου κλείνει και η τελευταία εκκρεμότητα. «Το Μετρό της Θεσσαλονίκης θα είναι ένα από τα πιο σύγχρονα στην Ευρώπη με πάρα πολλές καινοτομίες» τόνισε και ξεκαθάρισε ότι «η τιμολογιακή πολιτική είναι ευθύνη του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και θα καθορίζεται πάντα υπέρ των πολιτών, ενώ τα έσοδα από τα εισιτήρια θα πηγαίνουν στο ελληνικό Δημόσιο». «Επιλέξαμε να προχωρήσουμε μέσω του μοντέλου των ΣΔΙΤ γιατί στη συμφωνία που θα προκύψει μετά από διεθνή διαγωνισμό θα μπουν συγκεκριμένοι αυστηροί όροι για τη λειτουργία του Μετρό και δεν θα υπάρξουν καθυστερήσεις» εξήγησε.
