Στο μεγάλο στοίχημα του λιανεμπορίου εξελίσσεται η φετινή Black Friday, με τους εμπόρους να ευελπιστούν μέσα σε λίγες ημέρες, ή έστω εβδομάδες, να τονώσουν τον τζίρο μιας αναιμικής κατά τα λοιπά χρονιάς, λόγω έντονων πληθωριστικών πιέσεων, πρωτοφανούς ακρίβειας και ενεργειακής κρίσης. Σε αυτές τις αρκετά διαφοροποιημένες συνθήκες μάλιστα, το εμπορικό γεγονός της Μαύρης Παρασκευής μετατρέπεται σε σανίδα σωτηρίας για να αλλάξει το πρόσημο από αρνητικό σε θετικό, όχι μόνο για τις μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών κι ηλεκτρονικών ειδών αλλά και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας που δραστηριοποιούνται σε κάθε κλάδο.
Να θυμίσουμε ότι σε αντίθεση με τις προηγούμενες χρονιές ο φετινός Νοέμβριος είναι ο πρώτος, μετά από πολλά χρόνια, χωρίς ενδιάμεσες εκπτώσεις - ο θεσμός καταργήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου - γεγονός που εστιάζει το ενδιαφέρον επιχειρηματιών και καταναλωτών αποκλειστικά στην περίοδο της Μαύρης Παρασκευής. Παρόλα αυτά βέβαια, πολλοί είναι οι επιχειρηματίες κρατούν μικρό καλάθι, φοβούμενοι ότι η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών σε συνδυασμό με το δύσκολο χειμώνα που έρχεται, θα οδηγήσουν τους καταναλωτές στο να αγοράσουν μόνο τα απαραίτητα. Εξαιτίας των δύο παραπάνω λόγων άλλωστε, μικροί και μεγάλοι του λιανεμπορίου αποφάσισαν να επεκτείνουν τον θεσμό, ξεκινώντας τις προσφορές δύο εβδομάδες πριν την επίσημη ημερομηνία του, ώστε να ισοσκελίσουν την ευρύτερη πτώση που παρατηρείται στην κατανάλωση.
Η ανταπόκριση των πρώτων ημερών
«Το γεγονός ότι ανοίξαμε νωρίτερα βοηθά να ισορροπήσουμε την κάμψη που παρατηρείται όλο το προηγούμενο διάστημα» αναφέρει χαρακτηριστικά στο insider.gr ο κ. Γιάννης Βασιλάκος, Διευθύνων Σύμβουλος της Κωτσόβολος. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι δύο πρώτες εβδομάδες έχουν κινηθεί ικανοποιητικά, παρότι αρχικά υπήρξαν φόβοι ότι η ζήτηση θα είναι μειωμένη μετά και το pic που έκανε ο θεσμός τα προηγούμενα χρόνια, και ειδικά την περίοδο της πανδημίας και δεδομένων των ευρύτερων πληθωριστικών πιέσεων που επηρεάζουν την αγορά.
Τις επόμενες τρεις ημέρες μάλιστα, τόσο οι προσφορές από πλευράς των επιχειρήσεων όσο και η ζήτηση από πλευράς καταναλωτών αναμένεται να κορυφωθούν, ισοσκελίζοντας ακόμα περισσότερο τον τζίρο των καταστημάτων. Σε αυτό θα συμβάλλει και το άνοιγμα των καταστημάτων την Κυριακή αλλά και η κατάργηση των ενδιάμεσων εκπτώσεων που συσσώρευσε τις ανάγκες όλου του προηγούμενου διαστήματος.
«Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις πολύ καλές προσφορές που ήδη υπάρχουν, πιστεύω ότι θα οδηγήσουν τις πωλήσεις της περιόδου της Black Friday, στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, αν όχι υψηλότερα» επισημαίνει χαρακτηριστικά. Προσθέτει μάλιστα ότι παρά τις ανατιμήσεις των ίδιων των προϊόντων αλλά και τις βαριές αυξήσεις τιμών σε ρεύμα και λοιπά αναλώσιμα, με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι λιανέμποροι, οι προσφορές που υπάρχουν διαθέσιμες είναι από καλές έως θεαματικές. Γεγονός που στην περίπτωση του Κωτσόβολου αποδεικνύει και το νέο εργαλείο για το «Iστορικό Τιμής» που έχει προσθέσει στον ιστότοπό του. «Η απόφαση να προσθέσουμε το Ιστορικό Τιμής σε κάθε προσφορά ενόψει της Black Friday ήταν στρατηγική γιατί σε αυτή την ευρύτερη συνθήκη των ανατιμήσεων βοηθά τους καταναλωτές να διαπιστώσουν ότι τα προϊόντα προσφέρονται στην χαμηλότερη τιμή που είχαν τους τελευταίους έξι μήνες» αναφέρει.
Όσο για τις κατηγορίες προϊόντων που ήδη κερδίζουν τις προτιμήσεις των καταναλωτών και καταγράφουν σημαντικά αυξημένες πωλήσεις σε σχέση με όλο το προηγούμενο διάστημα ξεχωρίζουν, όπως εξηγεί, οι τηλεοράσεις λόγω και του Μουντιάλ. Ικανοποιητικά, όχι όμως στα επίπεδα που αναμενόταν αφού δεν ενεργοποιήθηκαν τα νέα κουπόνια του προγράμματος «Ανακυκλώνω -Αλλάζω Συσκευή», κινούνται και οι λευκές συσκευές και ο κλιματισμός. Τέλος η κατηγορία «έκπληξη» που πανευρωπαϊκά καταγράφει μεγάλη ζήτηση, είναι αυτή των Air Fryers, δεδομένου ότι αποτελούν αυτή την περίοδο τον οικονομικότερο τρόπο μαγειρέματος.
Σε φθηνότερα προϊόντα στρέφονται οι καταναλωτές
Σε επίπεδο προμηθευτών ηλεκτρικών κι ηλεκτρονικών συσκευών ωστόσο, η εικόνα είναι πιο επιφυλακτική, με παράγοντες της αγοράς που μίλησαν στο insider.gr να περιγράφουν την κατάσταση με την αδόκιμη μεν, αντιπροσωπευτική δε, έκφραση «σούπα». «Οι πληθωριστικές πιέσεις και οι ανατιμήσεις σε προϊόντα πρώτης ανάγκης έχουν στενέψει για τα καλά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών με αποτέλεσμα τις προηγούμενες δύο εβδομάδες να μην έχει καταγραφεί η αντίστοιχη ανταπόκριση με τις προηγούμενες χρονιές» ανέφεραν χαρακτηριστικά.
«Το στοκ που έχουν προς πώληση οι έμποροι είναι μεγάλο και οι ελπίδες για την διάθεσή του στρέφονται πλέον στις επόμενες τρεις ημέρες, τέσσερις αν συνδυαστεί και η Cyber Monday, όπου οι προσφορές εκτιμάμε ότι θα κορυφωθούν» επισημαίνουν. Σε κάθε περίπτωση όμως, όπως εξηγούν, από τις μέχρι τώρα πωλήσεις προκύπτει ότι οι καταναλωτές του φετινού Black Friday επιλέγουν μεταξύ των φθηνότερων προϊόντων της αγοράς, τα οποία γίνονται ακόμα πιο οικονομικά χάρη στις προσφορές της Μαύρης Παρασκευής. «Για παράδειγμα αν κάποιος έχει ανάγκη από ένα αναλώσιμο για τον υπολογιστή του, θα κατευθυνθεί στις οικονομικότερες κατηγορίες, στα μη επώνυμα προϊόντα, αποφεύγοντας τα προϊόντα υψηλότερης αρχικής τιμής και ποιότητας.
Στην κατηγορία των λευκών συσκευών και των κλιματιστικών η κίνηση είναι μετριασμένη εξαιτίας της μη ένταξης των επιπλέον δικαιούχων στο πρόγραμμα του «Ανακυκλώνω - Αλλάζω συσκευή». «Οι έμποροι πόνταραν στο κουπόνι για να τροφοδοτήσουν την ζήτηση, “στοκάροντας“ αποθέματα» όπως εξηγούν.
Όσο για την κατηγορία των ηλεκτρονικών υπολογιστών και λοιπών συσκευών της κατηγορίας, μετά από δύο χρόνια μεγάλης ευμάρειας κι υψηλής ανοδικής πορείας, η κάμψη είναι κατακόρυφη, παρά τις μεγάλες προσφορές που εντοπίζονται σε παλαιότερα μοντέλα. «Η πορεία των ηλεκτρονικών υπολογιστών, των tablets και των smartphones, κινείται παγκοσμίως πτωτικά, εξαιτίας των πληθωριστικών πιέσεων αλλά κι εξαιτίας της μεγάλης ανόδου που καταγράφηκε εν μέσω πανδημίας. Όποιος αγόρασε υπολογιστή τα προηγούμενα δύο έτη δύσκολα θα επενδύσει σε νέο, σε όσο καλή τιμή κι αν τον βρει» επισημαίνουν χαρακτηριστικά.
Στη μάχη των προσφορών σύσσωμο το λιανεμπόριο… κόντρα στην ακρίβεια
Και μπορεί οι αλυσίδες ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ειδών να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος, ωστόσο στη φετινή Black Friday συμμετέχει σύσσωμος ο κλάδος του λιανικού εμπορίου. Στη σκιά της πληθωριστικής κρίσης και του κύματος ακρίβειας που πλήττει την οικονομία, ο Έλληνας καταναλωτής αναμένεται να επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί στον μέγιστο βαθμό κάθε εκπτωτική ενέργεια και προσφορά, προκειμένου να καλύψει ορισμένες από τις βασικές του ανάγκες, τηρώντας την ισορροπία ποιότητας – τιμής.
Όπως εξηγεί στο insider.gr o πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς, Θεόδωρος Καπράλος, καθώς πλέον ο θεσμός των ενδιάμεσων εκπτώσεων (σ.σ. πραγματοποιούνταν τις πρώτες 15 ημέρες του Νοεμβρίου και αντίστοιχα τις πρώτες 15 ημέρες του Μαΐου) έχει πλέον καταργηθεί, ανοίγει πλέον ο δρόμος «για έξυπνες και σωστές αγορές επιμερισμένες όλο τον χρόνο» και όχι για συμπυκνωμένες σε πολύ συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Για αυτό τον λόγο, οι αγορές του φετινού θεσμού της Black Friday αναμένονται ακόμη πιο ουσιαστικές, καθώς ο κόσμος δεν θα έχει ξοδέψει προηγουμένως τα χρήματά του στις ενδιάμεσες εκπτώσεις. «Υπάρχει μια θετική προσμονή ότι οι καταναλωτές θα κάνουν αγορές φέτος. Συγκρατημένες μεν, πιο ευρείες δε, καθώς πέραν των μεγάλων αλυσίδων, υπάρχει η αίσθηση ότι θα στηριχθεί και η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα».
Ο εμπορικός κόσμος ποντάρει, σύμφωνα με τον κ. Καπράλο, σε ικανοποιητική κίνηση στην αγορά καθ’ όλη τη διάρκεια του σαββατοκύριακου, αφού την Κυριακή 27 Νοεμβρίου τα καταστήματα θα είναι ανοιχτά. «Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια ο θεσμός της Black Friday δεν εστιάζει μόνο σε μια μέρα, είναι πιθανό οι καταναλωτές να εκμεταλλευθούν τις προσφορές της Black Friday όλο το σαββατοκύριακο 26 και 27 Νοεμβρίου», εκτιμά.
Η συμμετοχή άλλωστε των επιχειρήσεων φέτος στη φρενίτιδα της «Μαύρης Παρασκευής» είναι πρωτοφανής. Ήδη, από τις αρχές Νοεμβρίου, καταστήματα γυναικείας, ανδρικής και παιδικής ένδυσης, υπόδησης, αθλητικών ειδών, βρεφικών ειδών, εσωρούχων, καλλυντικών, αρωμάτων, ενημερώνουν με απανωτά e-mails και μηνύματα τους καταναλωτές για τις μεγάλες προσφορές με αφορμή τη Black Friday. Προσφορές που φτάνουν, ή ξεπερνούν σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και το 50-60%. Και δεν πρόκειται μόνο για μεγάλες αλυσίδες, αλλά ακόμη και για μικρότερες, συνοικιακές επιχειρήσεις. Ακόμη και αρκετά φαρμακεία έχουν επιλέξει να συμμετάσχουν φέτος στο θεσμό της Black Friday.
Black Friday και στα σούπερ μάρκετ για την προμήθεια τροφίμων
Στο κυνήγι προσφορών της Black Friday δηλώνουν παρουσία και οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Η ΑΒ Βασιλόπουλος τρέχει από την περασμένη εβδομάδα μέχρι και την Κυριακή 27/11 τη δράση «Black Week», ενώ και η αλυσίδα My Market, μέσω της δράσης «The Black Friday series» προετοιμάζει τους καταναλωτές για «μαύρες προσφορές και δώρα που σε έφαγαν».
Πρόσφατη άλλωστε έρευνα της Ierax Analytix που διεξήχθη πανελλαδικά επιβεβαιώνει ότι τρεις στους τέσσερις καταναλωτές επιθυμούν Black Friday από τα σούπερ μάρκετ. Και μπορεί το ποσοστό να είναι το ίδιο με το αντίστοιχο της περυσινής έρευνας της ierax analytix, ωστόσο υπάρχει πλέον μια σημαντική διαφορά. Ενώ το 2021 οι καταναλωτές ήθελαν προσφορές σε ρυθμούς Black Friday και στα σούπερ μάρκετ προκειμένου να αγοράσουν κρασιά και προϊόντα ενόψει των Χριστουγέννων, φέτος υπό το βάρος των πληθωριστικών πιέσεων επιθυμούν να αγοράσουν τρόφιμα μακράς διάρκειας και κατεψυγμένα. Το 67% των ερωτώμενων δηλώνουν ότι θα αγόραζαν από τα σούπερ μάρκετ περισσότερα προϊόντα από όσα χρειάζονται για να τα αποθηκεύσουν, 28% θα αγόραζαν μόνο όσα χρειάζονται, ενώ 6% δεν θα αγόραζαν κάτι.
Στα 120 εκατ. ευρώ εκτιμάται η αγορά της Black Friday, με μέση δαπάνη 146 ευρώ
Σύμφωνα με την έρευνα καταναλωτικών τάσεων που ολοκλήρωσε πρόσφατα ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), φέτος η αγορά της Black Friday εκτιμάται στα 120 εκατ. ευρώ, ενώ ένας στους πέντε καταναλωτές (ποσοστό 20%) θα προχωρήσουν σε αγορές με αφορμή τον εν λόγω θεσμό.
Το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο στις ηλικίες 18-44 ετών και ειδικά στην ηλικιακή ομάδα 25-35 ετών όπου φτάνει το 32%. Αντίθετα τα ποσοστά στις ηλικίες άνω των 45 ετών είναι κάτω του 18%. Όσον αφορά στο ύψος της εκτιμώμενης δαπάνης για αγορές, αυτή μεσοσταθμικά εκτιμάται σε 146 ευρώ κατά κεφαλήν. Το 80% εκτιμά ότι δεν θα δαπανήσει τίποτα, το 8% μέχρι 50 ευρώ, το 6% έως 100 ευρώ, το 4% από 101 έως 200 ευρώ, το 2% από 200 έως 500 ευρώ και το 1% πάνω από 500 ευρώ. Ωστόσο, ένα σημαντικό μερίδιο αυτών των αγορών αφορούν στις αγορές των Χριστουγέννων. Συγκεκριμένα, από το 20% το οποίο θα πραγματοποιήσει αγορές τη Black Friday, το 7% (δηλαδή περίπου 1 στους 3), θα κάνει από τώρα το μεγαλύτερο μέρος των αγορών του για τα Χριστούγεννα.
Σε σχέση με τις απόψεις των καταναλωτών για την περίοδο του Black Friday, το 53% θεωρεί ότι ο εν λόγω θεσμός είναι μια περίοδος εκπτώσεων σαν όλες τις άλλες, με το 22% να διαφωνεί. Το 13% θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει η εκπτωτική αυτή περίοδος, ενώ το 44% διαφωνεί και δεν τη θεωρεί αναγκαία. Η αιτία φαίνεται να είναι ότι οι καταναλωτές δεν βλέπουν ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο εκπτώσεων σε σχέση με τις άλλες εκπτωτικές περιόδους του χρόνου. Το 6% δηλώνει ότι η περίοδος της Black Friday έχει καλύτερες εκπτώσεις σε σχέση με τις άλλες εκπτωτικές περιόδους, ενώ το 61% διαφωνεί και θεωρεί ότι δεν υπάρχουν πρακτικές διαφορές. Παρόλα αυτά, η πλειοψηφία των καταναλωτών σε ποσοστό 65%, θα ήθελε να είναι μεγαλύτερη η διάρκεια εκπτώσεων και μόλις 10% είναι ικανοποιημένο με τη σημερινή διάρκεια. Ωστόσο, αυτή η επιθυμία έρχεται σε αντίθεση με τη φύση της συγκεκριμένης εκπτωτικής περιόδου, η οποία έχει ως σκοπό να παρέχει προϊόντα σε προνομιακές τιμές για μικρό χρονικό διάστημα πριν το τέλος του έτους.
Σύμφωνα με παρόμοια μελέτη της NielsenIQ Consumer Insights, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 800 καταναλωτές στην Ελλάδα, τα δύο τρίτα των καταναλωτών στη χώρα μας θα εκμεταλλευτούν τόσο τη Black Friday, όσο και τη Cyber Monday, είτε για αγορές εκ των προτέρων (κυρίως για τρόφιμα 28% και προϊόντα προσωπικής υγιεινής και ομορφιάς 29%), είτε θα είναι σε επιφυλακή για να αδράξουν ευκαιρίες που θα τύχουν σε δώρα και ποτά.
Το 50% των Ελλήνων περιμένει τη Black Friday για να αγοράσει ρούχα και παπούτσια, όπως διαπιστώνεται στην τελευταία έρευνα μόδας Fashion (Re)search της γνωστής ευρωπαϊκής πλατφόρμας αναζήτησης αγορών μόδας GLAMI. Πρόκειται για ένα ποσοστό χαμηλότερο σε σχέση με το 2021, όπου στην ίδια ερώτηση το ποσοστό ήταν 66%. Το 43% προτίθεται να ξοδέψει έως 100 ευρώ για αγορές μόδας, ενώ μικρότερο είναι το ποσοστό (23%) εκείνων που θα διαθέσουν ελαφρώς μεγαλύτερο budget, από 100 έως 200 ευρώ. Αν και δεν ήταν λίγοι αυτοί που δήλωσαν ότι προετοιμάζονται για τις Black Friday αγορές τους με έτοιμη λίστα αγορών (21%), η πλειοψηφία των Ελλήνων (49%) αναφέρει πως δεν προσχεδιάζει αλλά απλώς αναζητά τις καλύτερες προσφορές, ακολουθώντας την παγκόσμια τάση που καθιστά την περίοδο, ένα «κυνήγι θησαυρού» με στόχο την απόκτηση ρούχων, παπουτσιών και αξεσουάρ στις χαμηλότερες τιμές.
