«Καμπανάκι» για τα μεγάλα έργα συνεχίζουν να «χτυπούν» στελέχη του εργοληπτικού κόσμου, όχι τόσο (ή μόνο) για την άνοδο του κόστους υλικών, αλλά κατά βάση για την έλλειψη «εργατικών χεριών», πέραν της απουσίας στελεχών – μηχανικών, που προκαλεί προβληματισμό για την ομαλή προώθηση όλων των υποδομών. Ο κίνδυνος να μην μπορούν να προχωρήσουν τα έργα υποδομών, ιδιωτικά και δημόσια, εξαιτίας της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού, κυρίως εργατοτεχνιτών, επισημαίνεται από όλα τα στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου και αναδείχθηκε εκ νέου στο περιθώριο σχετικής εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε χτες από κορυφαίο όμιλος στον κλάδο. Σήμερα μόνο το ανεκτέλεστο (μαζί με τις προς υπογραφή συμβάσεις σε διαγωνισμούς που έχουν μειοδοτήσει) των ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, Mytilineos, Intrakat, δηλαδή οι πέντε κορυφαίοι εισηγμένοι όμιλοι, ξεπερνά τα 12-13 δισ. ευρώ και προσεχώς μπορεί να φτάσει τα 15 δισ. ευρώ (και μάλιστα σύντομα).
Μεγάλα «κενά», προβληματισμός για τα εργοτάξια
Γενικότερα όμως, στελέχη του κλάδου αναφέρουν ότι οι καθυστερήσεις είναι δεδομένες και εφόσον είναι μεγάλες, αν δεν λυθεί το πρόβλημα, αυτό σημαίνει ότι θα χαθούν κοινοτικοί πόροι ειδικά από το Ταμείο Ανάκαμψης που έχει ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. Στο τέλος του 2022 οι κατασκευαστικές εταιρείες ενημέρωσαν το υπουργείο Εργασίας, αφού συγκέντρωσαν τα στοιχεία των ελλείψεων που παρατηρούνται σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, ότι λείπουν περί τους 9.700 εργαζόμενους από ειδικότητες όπως πολιτικοί μηχανικοί ηλεκτρολόγοι, μηχανολόγοι, εργοδηγοί, οδηγοί, υδραυλικοί, μηχανικοί αυτοκινήτων κ.λπ. Πάντως, υπάρχουν και άλλες εκτιμήσεις που ανεβάζουν το «κενό» σε πολλαπλάσια επίπεδα και σε πολλές δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους που λείπουν από τα εργοτάξια (μάλλον είναι εκτιμήσεις για τις θέσεις εργασίες που θα χρειαστούν προσεχώς από τον πακτωλό των έργων).
Υπενθυμίζεται ότι το insider.gr πολλές φορές σε σχετικά του θέματα έχει αναδείξει το εν λόγω θέμα που μοιάζει να αποτελεί σημαντικό πεδίο προβληματισμού για τον κλάδο, μεταξύ άλλων ζητημάτων (άνοδος κόστους, ενεργειακή κρίση, επιτόκια κ.α.). Μάλιστα, στελέχη του χώρου εκτιμούν ότι ακόμα κι αν κάποια στιγμή το ευρύτερο κοκτέιλ… ανόδου τιμών (υλικά, ενέργεια, πληθωρισμός) ελεγχθεί ή περιοριστεί, εντούτοις, η έλλειψη «χεριών» θα έχει ήδη αφήσει ένα άλλο θέμα: την άνοδο του εργατικού κόστους. Συνέπεια της έλλειψης εργατοτεχνιτών είναι και η αύξηση του κόστους της μισθοδοσίας τους, κάτι που επηρεάζει πολύ περισσότερο τις μικρότερες εταιρείες του κλάδου, αφού οι μεγαλύτερες συνήθως μπορούν να πληρώσουν καλύτερα και να εξασφαλίσουν ευκολότερα το διαθέσιμο εργατικό προσωπικό.
Μάλιστα, στελέχη του κλάδου θεωρούν ότι αν δεν περιοριστούν αυτά τα προβλήματα, τότε είναι καλύτερό να… γίνουν λίγα έργα και σωστά, με καλές τιμές και προοπτικές, παρά το σύνολο των υποδομών που θα υλοποιηθούν (έχουν «τρέξει» διαγωνισμοί 10-13 δισ. ευρώ), αν και μάλλον προφανώς… δεν έχουν πρόθεση να «παρατήσουν» τα projects. Πρόσφατα ο κ. Καραμανλής τόνισε ότι σχεδιάζονται και υλοποιούνται 188 σημαντικά έργα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2030 και προϋπολογισμό σχεδόν 28 δισ. ευρώ. Πρόκειται για οδικά, σιδηροδρομικά, αντιπλημμυρικά, υδρευτικά-αρδευτικά, κτιριακά λιμενικά και έργα αεροπορικών μεταφορών, που «ανοίγουν» 178.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις απασχόλησης ετησίως.
Τα κόστη υλικών και το Παρατηρητήριο Τιμών
Τα παραπάνω σε συνδυασμό με το ότι ακόμα δεν έχει λειτουργήσει το Παρατηρητήριο Τιμών ώστε να αντιμετωπιστεί η αύξηση του κόστους των κατασκευών δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα στην κατασκευαστική αγορά. Σχετικά με το Παρατηρητήριο πληροφορίες αναφέρουν ότι το μόνο που απομένει να γίνει είναι ο διορισμός από τον υπουργό Υποδομών του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου. Ωστόσο, ο εξορθολογισμός της όλης διαδικασίας καθορισμού των τιμών θα αργήσει καθώς για να μπορέσει να βγάλει τα πρώτα συμπεράσματα το Παρατηρητήριο χρειάζονται μελέτες οι οποίες για να ολοκληρωθούν θέλουν ίσως και δύο χρόνια.
Προβλήματα και σε τουρισμό, εστίαση
Σημειώνεται σχετικά ότι μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζει ο κλάδος του τουρισμού και της εστίασης στον οποίο καταγράφεται έλλειψη 200 χιλ. ατόμων καθώς και ο αγροτικός τομέας με το συνολικό νούμερο των ελλείψεων που έχει λάβει το αρμόδιο υπουργείο να ανέρχεται σε 380 χιλ. Το πρόβλημα με τις ελλείψεις ανθρώπινων πόρων στον κατασκευαστικό τομέα έχει προκύψει αφενός γιατί κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης έφυγαν από την Ελλάδα χιλιάδες εργαζόμενοι και αφετέρου γιατί σήμερα έχουν προκηρυχθεί δεκάδες μεγάλα και μικρά έργα παράλληλα με τα ιδιωτικά που είναι σε εξέλιξη, όπως είναι το Ελληνικό και αλλά και μια σειρά τουριστικές επενδύσεις. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η κυβέρνηση έχει επιχειρήσει να βρει εργάτες από διάφορες χώρες στη λεκάνη της νοτιοανατολικής μεσογείου, την Ασία κ.α.
Για πολλούς ομίλους το μεγαλύτερο ζήτημα είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η οικονομική κρίση και η πτώση της κατασκευαστικής δραστηριότητα οδήγησε μεγάλο ποσοστό του ανθρώπινου δυναμικού πήγε στο εξωτερικό και όσοι έμειναν στερήθηκαν εμπειρίας στο πεδίο.
Η εκδήλωση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Όπως επανέλαβε χθες ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής έχουν προκηρυχθεί δημόσια έργα αξίας 10 δισ. και τα μισά από αυτά έχουν συμβασιοποιηθεί. Σύμφωνα με τον ίδιο το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων των τεχνικών ομίλων το 2022 διαμορφώθηκε στα 10 δισ. ευρώ και το 2023 αναμένεται να φθάσει τα 15 δισ. Ο κ. Καραμανλής ανέφερε τα παραπάνω σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε χθες το μεσημέρι, στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας, μεταξύ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, για το πρώτο Επαγγελματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Διαχείριση Έργων Υποδομών και Κατασκευών».
