Σε διαδικασία διαβούλευσης έχει τεθεί από το ΤΑΙΠΕΔ η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Γενικού Προγραμματικού Σχεδίου (MASTERPLAN) του Οργανισμού Λιμένα Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), με το Ταμείο να λειτουργεί, όπως έχει αναφέρει το insider.gr, ως Αρχή Σχεδιασμού Λιμένων. Ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησης του Αναπτυξιακού Προγράμματος & Μελέτης Διαχείρισης (Μaster Plan) της ΟΛΘ ΑΕ είναι 25 έτη και απώτερος στόχος του είναι η διάγνωση των αναγκών και των δυνατοτήτων του λιμένα, ο καθορισμός της ανάπτυξής του, ώστε ο Λιμένας Θεσσαλονίκης να αναβαθμιστεί σε κόμβο του παγκοσμίου συστήματος μεταφορών. Προβλέπονται προφανώς λιμενικές χρήσεις αλλά και ενίσχυση της κρουαζιέρας, όπως επίσης και χρήσεις εμπορικές, γραφειακές, τουρισμού, ψυχαγωγίας κ.α.
Έχοντας πλέον και την εμπειρία από την διαδικασία του ΟΛΠ, το Ταμείο συντονίζει την πορεία αδειοδότησης του Master Plan του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Όπως έχει αναφέρει σχετικά πρόσφατα το insider.gr, το Master Plan του Λιμένα Θεσσαλονίκης εγκρίθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων και έλαβε θετική γνώμη από την Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ), η οποία συνεδρίασε στις 15/02/2023.
Επενδύσεις 300 εκατ. ευρώ
Περιλαμβάνει υποχρεωτικές επενδύσεις, βάσει της Σύμβασης Παραχώρησης, ύψους 180 εκατ. ευρώ και επιπλέον επενδύσεις ύψους περί των 120 εκατ. ευρώ, καταρτίζοντας έτσι ένα συνολικό επενδυτικό πρόγραμμα εκτιμώμενου ύψους 300 εκ. ευρώ μέχρι το τέλος της περιόδου Παραχώρησης, το οποίο αναλύεται ως εξής:
- Επέκταση της λιμενικής υποδομής του 6ου προβλήτα και προμήθεια και εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού και μηχανημάτων, εκτιμώμενου ύψους 200 εκατ. ευρώ.
- Έργα αποκατάστασης και αξιοποίησης του Κτηρίου Παλαιού Τελωνειακού Σταθμού (νυν Επιβατικού Σταθμού) με συνολικό εκτιμώμενο κόστος περίπου 25 εκατ. ευρώ (Γενική Ανάπτυξη λιμένα, περιλαμβανομένων των έργων αποκατάστασης του Κτιρίου Παλαιού Τελωνειακού Σταθμού).
- Κατασκευή νέου Logistics Center στη βάση του 6ου Προβλήτα, με εκτιμώμενο κόστος περίπου 30 εκατ. ευρώ (εξοπλισμός Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων και σταθμού Ξηρού Χύδην Φορτίου).
- Αναστήλωση, αποκατάσταση και αξιοποίηση των διατηρητέων κτιρίων και του περιβάλλοντος χώρου τους, κατασκευή νέων και αναβάθμιση των υφιστάμενων κτιριακών εγκαταστάσεων του Λιμένα Θεσσαλονίκης για εμπορικές, πολιτιστικές και διοικητικές χρήσεις, με εκτιμώμενο κόστος περίπου 45 εκατ. ευρώ.
Ο ΟΛΘ έχει συμπεριλάβει στο masterplan τις προαναφερόμενες επενδύσεις δεδομένου ότι στόχος του Λιμένα Θεσσαλονίκης είναι να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο των Βαλκανίων. Άλλωστε, ο ΟΛΘ είναι ο μεγαλύτερος λιμένας στην Ελλάδα σε διακίνηση συμβατικού/χύδην φορτίου, η κίνηση της κρουαζιέρας είχε αυξηθεί ραγδαία το έτος 2022 και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, ενώ η εισηγμένη φέρεται να διατηρεί στενές σχέσεις με όλους τους συνεργαζόμενους φορείς/stakeholders αλλά με την πόλη της Θεσσαλονίκης.
- Διαβάστε ακόμα: Περιστέρης – Γρύλος vs Grimaldi για το λιμάνι του Ηρακλείου
Περιγραφή Έργων και Δράσεων για το Επιβατικό Τμήμα του Λιμένα – Ζώνη Α
- Αποκατάσταση και αξιοποίηση του Κτιρίου Παλαιού Τελωνειακού Σταθμού (νυν Επιβατικού Σταθμού) συνολικής επιφάνειας περίπου 12.250,00 m2 με αλλαγή της υφιστάμενης χρήσης του για χρήση ξενοδοχείου με εμπορικά καταστήματα, χρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος και γραφεία.
- Αναστήλωση και αποκατάσταση των διατηρητέων κτισμάτων του συγκροτήματος Στάβλων, αναδεικνύοντας την ιστορικότητά τους, και επανάχρηση αυτών με στόχο τη φιλοξενία λειτουργιών πολιτιστικού χαρακτήρα, όπως πνευματικών, καλλιτεχνικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, κέντρων έρευνας και καινοτομίας, πρότυπων γραφειακών χώρων και θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη των νέων χρήσεων των Στάβλων θα συνδέεται με τη διάδοση, την εκπαίδευση, την έρευνα ή/και την αναψυχή αναφορικά με πολιτιστικά στοιχεία.
- Κατασκευή κτιριακών εγκαταστάσεων νέου Επιβατικού Σταθμού κρουαζιέρας και ακτοπλοΐας και λοιπών χρήσεων, με τη μορφή συνόλου ανεξάρτητων κτιριακών όγκων, που συνεργάζονται χωρικά με τις γειτονικές περιοχές προς δόμηση και συμπεριλαμβάνουν τη δημιουργία ενός κτιρίου-τοπόσημου εμβληματικού χαρακτήρα.
- Έργα υποδομής στη χερσαία και θαλάσσια ζώνη του Λιμένα στο πλαίσιο της βέλτιστης εξυπηρέτησης διαφορετικών τύπων πλοίων, καθώς και για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση της επιβατικής κίνησης.
- Κατασκευή νέων τμημάτων κρηπιδότοιχου και διαμόρφωση ραμπών για την εξυπηρέτηση πλοίων ακτοπλοΐας επιβατών και οχημάτων (Ro-Pax) και οχηματαγωγών πλοίων (Ro-Ro) εκατέρωθεν των Προβλητών της Ζώνης Α.
- Επιτρέπονται έργα βελτίωσης, επισκευής, συντήρησης, αναβάθμισης και ανακατασκευής των υφιστάμενων υποδομών του λιμένα, όπως ιδίως έργα που αφορούν την βελτίωση, επισκευή, συντήρηση, αναβάθμιση και ανακατασκευή των πάσης φύσεως λιμενικών και κτιριακών υποδομών, ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων φωτισμού, συστημάτων ασφάλειας και πυρασφάλειας, ρευματοδότησης ή και αεριέλευσης πλοίων, ρευματοδότησης και τροφοδοσίας καυσίμων του εξοπλισμού και των οχημάτων του λιμένα, καθώς και έργα που αφορούν την κατασκευή υποδομών σε υφιστάμενους χερσαίους χώρους για την εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού της επιχειρησιακής λειτουργίας του λιμένα.
Περιγραφή Έργων για το Εμπορικό Τμήμα του Λιμένα – Ζώνη Β
- Επέκταση του κρηπιδώματος 26 του Προβλήτα 6 κατά περίπου 990m προς τα νότια και επέκταση του κρηπιδώματος 24 του Προβλήτα 6 κατά περίπου 800m προς τα νότια. Το έργο της επέκτασης του Προβλήτα 6, περιλαμβάνει επίσης επέκταση του χερσαίου χώρου με επίχωση σε όλο το πλάτος του, κατά μήκος και όπισθεν του νέου κρηπιδώματος
- Κατασκευή νέου Logistics Center (αποθήκες Logistics) στη βάση του 6ου Προβλήτα μέγιστης επιφάνειας 60.000 m2 και χώρων στάθμευσης που θα εξυπηρετούν το εν λόγω κτίριο.
- Κατασκευή νέων ΣΙΛΟ για την αποθήκευση δημητριακών στην περιοχή του 4ου Προβλήτα.
- Κατασκευή νέων δεξαμενών για την αποθήκευση υγρού φορτίου στην περιοχή του 3ου, του 4ου Προβλήτα και στην περιοχή της βάσης του 6ου Προβλήτα.
- Κατασκευή νέων δεξαμενών πετρελαιοειδών στην περιοχή της βάσης του 6ου Προβλήτα.
- Κτιριακές Εγκαταστάσεις στο Σταθμό Ε/Κ που θα αφορούν τη διοικητική και λειτουργική χρήση του ΣΕΜΠΟ.
- Κτιριακές Εγκαταστάσεις στον Τερματικό Σταθμό Συμβατικού Φορτίου που θα αφορούν τη διοικητική και λειτουργική χρήση του Σταθμού Συμβατικού Φορτίου.
- Έργα υποδομής στη χερσαία και θαλάσσια ζώνη του Λιμένα στο πλαίσιο της βέλτιστης εξυπηρέτησης διαφορετικών κατηγοριών και τύπων φορτίων και των αντίστοιχων τύπων πλοίων κ.α.
Οι στρατηγικοί άξονες και οι θετικές προβλέψεις για τα επόμενα 5 – 10 έτη
Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αφορά στην περιβαλλοντική εκτίμηση του Αναπτυξιακού Προγράμματος & Μελέτης Διαχείρισης (Μaster Plan) της ΟΛΘ ΑΕ, το οποίο πραγματεύεται: τη χωρική οργάνωση του Λιμένα Θεσσαλονίκης, (μέσω του καθορισμού των μέγιστων επιτρεπόμενων ορίων της ζώνης λιμένα, των χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης στη χερσαία ζώνη του λιμένα), τα προγραμματιζόμενα έργα και δράσεις ανάπτυξης του λιμένα, καθώς επίσης και την κυκλοφοριακή οργάνωσή του.
Στην υφιστάμενη κατάσταση, ο Λιμένας Θεσσαλονίκης, διαθέτει έξι προβλήτες, με συνολικό μήκος κρηπιδωμάτων 6.150 m, μέγιστο λειτουργικό βάθος -12 m από την ΜΣΘ και έκταση χερσαίας ζώνης περίπου 1.550 στρεμμάτων.
Οι στρατηγικοί άξονες που καθόρισαν την αναπτυξιακή στρατηγική του Λιμένα Θεσσαλονίκης επικεντρώνονται στη λειτουργία του λιμένα ως αναπτυξιακό μοχλό για την περιβάλλουσα οικιστική περιοχή και στην ενδυνάμωση της σχέσης λιμένα-πόλης, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του Λιμένα, στην επέκταση της εξυπηρετούμενης περιοχής, στην αύξηση της ικανότητας χωρητικότητας, ώστε να προσελκύσει τόσο τις απευθείας/ κύριες γραμμές (mainline services) όσο και τροφοδοτικές υπηρεσίες (feeder services), καθώς και στη βελτιστοποίηση των λιμενικών λειτουργιών μέσω της ψηφιοποίησης και παρακολούθησης των λιμενικών δραστηριοτήτων.
Οι θετικές προοπτικές του λιμένα αποτυπώνονται στις προβλέψεις εμπορευματικών ροών. Οι εκτιμήσεις της κίνησης των πλοίων ακτοπλοΐας περιλαμβάνουν καθημερινή προσέγγιση ενός πλοίου από το 2024. Αντίστοιχα, για το σταθμό κρουαζιέρας, στόχος του ΟΛΘ είναι 100 προσεγγίσεις/έτος σε βάθος 5ετίας και 200 προσεγγίσεις στο τέλος της περιόδου ισχύος του προτεινόμενου προγράμματος. Επιπλέον, σε 5 -10 χρόνια από σήμερα, εκτιμάται ότι 15 με 20 φορές το χρόνο θα υπάρχει ταυτόχρονη πρόσδεση δύο κρουαζιερόπλοιων.
Τα χύδην υγρά φορτία παραμένουν χαμηλά σε όγκους διακίνησης, ενώ τα φορτία Ro-Ro προβλέπεται να διπλασιαστούν έως το 2050. Ο συνολικός όγκος χύδην ξηρού και γενικού φορτίου προβλέπεται να διαμορφωθεί λίγο παραπάνω από 7,1 εκατομμύρια τόνους έως το 2051 στο Σενάριο Μέσης Κίνησης. Ο κυρίαρχος τύπος φορτίου θα είναι το χύδην ξηρό με εκτίμηση 5,6 εκατομμυρίων τόνων έως το 2051.
Αντίστοιχα, σύμφωνα με τις προβλέψεις διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, αυτή αναμένεται να διαμορφωθεί λίγο πάνω από τα 4 εκ. (στα 4,037 εκ.) TEU με το 48% να αφορά εμπορευματοκιβώτια προς μεταφόρτωση, το 32% να αποτελούν τα εμπορευματοκιβώτια προς διαμετακόμιση και το 20% να αποτελεί εγχώριο φορτίο (εισαγωγές-εξαγωγές). Ως εκ τούτου, σε ότι αφορά τα χύδην ξηρά φορτία προβλέπεται αύξηση της διακίνησης με ηπιότερο όμως ρυθμό σε σχέση με τα εμπορευματοκιβώτια.
Χωρική οργάνωση του Λιμένα σε Ζώνες – Οι χρήσεις
Η χερσαία ζώνη του Λιμένα, προτείνεται να χωριστεί σε δύο ζώνες, όπως φαίνεται στην ακόλουθη εικόνα με γνώμονα τις υφιστάμενες και μελλοντικές χρήσεις του Λιμένα, την οικονομική του ανάπτυξη και την βελτίωση της σχέσης του Λιμένα με την Πόλη.
Η Ζώνη Α, στο ανατολικό τμήμα του Λιμένα περιλαμβάνει τον 1ο , τον 2ο και τον 3ο Προβλήτα καθώς και τη χερσαία περιοχή που βρίσκεται μεταξύ των κρηπιδωμάτων και των ορίων του Λιμένα με την πόλη. Εντός της Ζώνης Α, προτείνονται χρήσεις γης σχετικές με λιμενικές δραστηριότητες ακτοπλοΐας και κρουαζιέρας καθώς και χρήσεις γης σχετικές με τον τουρισμό, την ψυχαγωγία και τον πολιτισμό, οι οποίες επεκτείνονται και πέραν του 1ου Προβλήτα. Η συνολική επιφάνεια της Ζώνης Α είναι 385.507 m2 . Σε αυτήν επιτρέπονται, μεταξύ άλλων, δραστηριότητες και λειτουργίες σχετικές με τον ελλιμενισμό και την εξυπηρέτηση πλοίων καθώς και οι ακόλουθες χρήσεις: εξυπηρέτηση επιβατών, χώρος υποδοχής χρήσεων τουρισμού, αναψυχής και πολιτισμού (μουσεία), εμπορικά καταστήματα, υπεραγορές και πολυκαταστήματα, γραφεία, εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής και λοιπές τουριστικές επιχειρήσεις, αναψυκτήρια, αναψυχή – κέντρα διασκέδασης, εστίαση, χώροι συνάθροισης κοινού – συνεδριακά κέντρα, εγκαταστάσεις εμπορικών εκθέσεων – εκθεσιακά κέντρα, θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων, κέντρα έρευνας, πολιτιστικές εγκαταστάσεις, μικρές και ειδικές αθλητικές εγκαταστάσεις, κέντρο υγείας, πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας, στάθμευση (κτίρια-γήπεδα) αυτοκινήτων μέχρι 3,5 τόνους κοινής χρήσης, μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων καθώς και τουριστικών λεωφορείων κ.α.
Η Ζώνη Β, στο δυτικό τμήμα του Λιμένα περιλαμβάνει τον 4ο, τον 5ο και τον 6ο Προβλήτα καθώς και τη χερσαία περιοχή που βρίσκεται μεταξύ των κρηπιδωμάτων και των ορίων του Λιμένα με την πόλη. Εντός της Ζώνης Β, προτείνονται χρήσεις σχετικές με την μεταφορά, διακίνηση, διαχείριση και αποθήκευση συμβατικών, χύδην φορτίων και εμπορευματοκιβωτίων. Η έκταση της Ζώνης Β χωρίς την προγραμματισμένη επέκταση του 6ου Προβλήτα και τις προτεινόμενες επεκτάσεις είναι 1.164.493 m2 . Η συνολική επιφάνεια της Ζώνης Β μετά τις προτεινόμενες επεκτάσεις είναι 1.687.040 m2 .
