Η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η πρόσβαση τους στην απαραίτητη χρηματοδότηση ώστε να μεγαλώσουν και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, αποτελεί μια από τις βασικές προτεραιότητες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Στην πράξη η λύση αυτού του γρίφου αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολη, δεδομένων και των διαχρονικών προβλημάτων που ανέδειξαν για άλλη μια φορά στελέχη της αγοράς με δηλώσεις τους τις προηγούμενες ημέρες.
Ένας από τους βασικούς στόχους που έθεσε ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, κατά την ομιλία του στη Βουλή για τις προγραμματικές δηλώσεις, είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων σε πηγές χρηματοδότησης με την κάλυψη των κενών της αγοράς. Αυτό όπως είπε θα επιτευχθεί μέσω των αναπτυξιακών οργανισμών όπως η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB), ο ρόλος της οποίας αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά το επόμενο διάστημα.
Στο επίκεντρο βρίσκεται ο σχεδιασμός χρηματοδοτικών εργαλείων με τη μορφή των συγχρηματοδοτούμενων δανείων σε συνεργασία με τις ελληνικές τράπεζες. Παράλληλα, τρέχουν και τα προγράμματα εγγυοδοσίας, όμως όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές στο insider.gr το βάρος πέφτει στην παροχή πιο φθηνής δανειοδότησης. Το πως επιτυγχάνεται αυτό το δείχνουν τα προγράμματα που «τρέχει» ήδη η HDB όπως τα «Πράσινα Συγχρηματοδοτούμενα Δάνεια» (Green Co-Financing Loans) και τα «Δάνεια Ψηφιακής Αναβάθμισης» (Digitalization Co-Financing Loans).
Μέσω αυτών των προγραμμάτων οι εταιρείες μπορούν να πάρουν δάνεια για τα οποία η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα καταβάλλει άτοκα το 40% του κεφαλαίου, ενώ το υπόλοιπο 60% χορηγείται μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων με επιτόκια χαμηλότερα τουλάχιστον κατά 25 μονάδες από αντίστοιχες χρηματοδοτήσεις που δίνονται χωρίς την συμμετοχή της HDB.
Το KYC και οι «unbankable» μικρομεσαίες
Πέρα από τα προγράμματα επιδοτούμενων δανείων ένα νέο εργαλείο έρχεται να δώσει μια λύση σε ένα από τα διαχρονικά σημεία τριβής μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των τραπεζών για το κατά πόσο οι πρώτες καλύπτουν τα κριτήρια τραπεζικής χρηματοδότησης. Ο λόγος για την πλατφόρμα Know Your Customer (KYC) της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, μέσω τις οποίας οι επιχειρήσεις περνούν ένα πρώτο έλεγχο της υγείας των επιχειρήσεων που αναζητούν χρηματοδότηση μέσω των δανείων που προσφέρει.
Τα πρώτα στατιστικά στοιχεία της πλατφόρμας όπως τα παρουσίασε στο πρόσφατο συνέδριο FinForum 2023 η CEO της HDB, Αθηνά Χατζηπέτρου αναδεικνύουν ενθαρρυντικάαλλά και προβληματικά σημεία. Από την μια υπάρχει το μεγάλο ενδιαφέρον καθώς μέσα σε τρεισήμισι μήνες λειτουργίας της πλατφόρμας, περισσότερες από 23.000 επιχειρήσεις έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για σύνολο δανεισμού της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ.
Από την άλλη όμως αναδεικνύονται και δομικά προβλήματα της ελληνικής μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας: Μια στις πέντε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αιτήθηκε χρηματοδότηση από κάποιο από τα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (HDB) δεν είχε φορολογική ενημερότητα. Αντίστοιχο ήταν και το ποσοστό των επιχειρήσεων (20%) που παρουσίασε αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα. Το 1,7% των επιχειρήσεων βρίσκονται στον Τειρεσία, ενώ το 6% δεν έχει ασφαλιστική ενημερότητα. Το 90% των επιχειρήσεων έχει τζίρο έως 10 εκατ. ευρώ και το 81% είναι πολύ μικρές επιχειρήσεις, με προσωπικό έως 10 άτομα. Κάπως έτσι, από τις περίπου 23.000 επιχειρήσεις που εξέφρασαν ενδιαφέρον, επιλέξιμες έχουν κριθεί 18.778 επιχειρήσεις και από αυτές, 14.302 έχουν λάβει θετικές απαντήσεις από τις τράπεζες.
Η ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης
Εκτός από τα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας σημαντική ευκαιρία για τις ελληνικές μικρομεσαίες δημιουργούν και τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα οποία μάλιστα για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις δίνονται με ακόμη μεγαλύτερη επιδότηση. Μέσω αυτών των δανείων, το Ταμείο Ανάκαμψης χρηματοδοτεί έως το 50% της επένδυσης, με την ίδια συμμετοχή να είναι τουλάχιστον 20% και το δάνειο της τράπεζας τουλάχιστον 30%. Στο πρόγραμμα δανειοδοτήσεων συμμετέχουν οκτώ τράπεζες, στις οποίες μπορούν να απευθυνθούν οι επιχειρήσεις.
