Ισχυρές αντιστάσεις επέδειξαν τα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών στις πληθωριστικές πιέσεις και στην άνοδο των επιτοκίων το 2023, με τις νέες επισφάλειες να συγκρατούνται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που προέβλεπαν αρχικά οι τράπεζες. Όπως προκύπτει από την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δημοσίευσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδος, οι ελληνικές τράπεζες συνέχισαν να μειώνουν πέρυσι το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους και παράλληλα συγκράτησαν τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων στα 802 εκατ. ευρώ.
Το ποσό προκύπτει από τη διαφορά των ροών από εξυπηρετούμενα προς μη εξυπηρετούμενα δάνεια που ανήλθε σε 2,6 δισ. ευρώ μείον τις ροές από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τα εξυπηρετούμενα που διαμορφώθηκαν σε 1,8 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι και στα τρία πρώτα τρίμηνα του 2023 οι τράπεζες είχαν καθαρή ροή προς μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με αυξανόμενη τάση το δεύτερο τρίμηνο (165 εκατ. ευρώ το α΄ τρίμηνο, 612 εκατ. ευρώ το β΄ τρίμηνο και 103 εκατ. ευρώ το γ΄ τρίμηνο του 2023), η οποία διαφοροποιήθηκε το δ΄ τρίμηνο, οπότε η τάση έγινε αρνητική.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τράπεζες: Μάζεψαν καταθέσεις 13,8 δισ. την τελευταία διετία – Αύξηση των προθεσμιακών το 2023
Το συνολικό απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) υποχώρησε σε 9,9 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 24,9% ή 3,294 δισ. ευρώ σε σχέση με το τέλος του 2022 (13,2 δισ. ευρώ). Σημειώνεται ότι η συνολική μείωση των ΜΕΔ σε σχέση με το υψηλότερο επίπεδό τους, που καταγράφηκε το Μάρτιο του 2016, έφθασε το 90,7% ή 97,2 δισ. ευρώ. Η μεγάλη αυτή μείωση ήταν κυρίως αποτέλεσμα της χρήσης του «Ηρακλή», ο οποίος θα αναλάβει τώρα να καθαρίσει από τα κόκκινα δάνεια και τις μη συστημικές τράπεζες. Με στοιχεία 31.12.2023, το συνολικό απόθεμα ΜΕΔ που έχει ενταχθεί στο σχέδιο «Ηρακλής» ανέρχεται σε 42,8 δισ. ευρώ (από 43,8 δισ. την 31/12/2022), ενώ το ύψος των χορηγηθεισών εγγυήσεων από το Ελληνικό Δημόσιο ανέρχεται πλέον σε 16,5 δισ. ευρώ.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Με τι επιτόκια δανείστηκαν το 2023 επιχειρήσεις και νοικοκυριά – Ηπιότερη η αύξηση του κόστους χρήματος στην Ελλάδα
Ο λόγος των ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων στο τέλος του 2023 διαμορφώθηκε σε 6,6%, έναντι 8,7% στο τέλος του 2022, με τις τέσσερις σημαντικές τράπεζες να έχουν πετύχει τον επιχειρησιακό στόχο για μονοψήφιο ποσοστό ΜΕΔ και τις τρεις εξ αυτών να βρίσκονται κάτω από το 5%. Εντούτοις, στις λιγότερο σημαντικές τράπεζες, ο δείκτης των ΜΕΔ ως προς το σύνολο των δανείων παραμένει ιδιαίτερα υψηλός και διαμορφώνεται σε 37,6% το 2023, μειωμένος κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2022.
Τα στοιχεία της ΤτΕ για την εικόνα των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών δείχνουν τα εξής:
- Τα δάνεια αβέβαιης είσπραξης (unlikely to pay) ανήλθαν σε 3,2 δισ. ευρώ (32% των ΜΕΔ) στο τέλος του 2023, μειωμένα κατά 20,3% σε σχέση με το τέλος του 2022 (4,1 δισ. ευρώ).
- Τα δάνεια σε καθυστέρηση από 1 έως 90 ημέρες (πρώιμες ληξιπρόθεσμες οφειλές) αυξήθηκαν κατά 9%, με αποτέλεσμα να ανέλθουν σε 5,4 δισ. ευρώ στο τέλος του 2023, από 4,9 δισ. το τέλος του 2022. Η αύξηση αυτή προέρχεται κυρίως από τα επιχειρηματικά δάνεια σε καθυστέρηση από 1 έως 30 ημέρες.
- O λόγος των δανείων τα οποία είναι σε καθυστέρηση από 1 έως 90 ημέρες προς το σύνολο των εξυπηρετούμενων δανείων αυξήθηκε σε 3,8% το 2023, έναντι 3,6% στο τέλος του 2022.
- Τα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι καταγγελμένες απαιτήσεις) υποχώρησαν περαιτέρω στο τέλος του 2023 και διαμορφώθηκαν σε 2,5 δισ. ευρώ (25,5% των ΜΕΔ), μειωμένα κατά 7,7% σε σχέση με το τέλος του 2022 (4,4 δισ. ευρώ).
- Ωστόσο, το 68,5% των ΜΕΔ που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία είναι σε καθυστέρηση μεγαλύτερη του ενός έτους (το ποσοστό είναι μειωμένο σε σχέση με το τέλος του 2022 που ανερχόταν σε 77%). Το αντίστοιχο ποσοστό καθυστέρησης για τα επιχειρηματικά δάνεια ανέρχεται σε 75,5%, για τα στεγαστικά σε 54,7% και για τα καταναλωτικά σε 62,5%.
- Το 42% των ΜΕΔ αφορά καταγγελμένες απαιτήσεις, οι οποίες στο τέλος του 2023 ανήλθαν σε 4,2 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 5,8% ή 0,6 δισ. ευρώ, σε σχέση με το τέλος του 2022, κυρίως λόγω των συναλλαγών πωλήσεων δανείων.
- Το 10,6% των ήδη ρυθμισμένων δανείων εμφανίζει καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, ποσοστό μειωμένο σε σχέση με το τέλος του 2022 (13,3%).
- Το 64,4% των ΜΕΔ άνω των 90 ημερών δεν έχει ρυθμιστεί, έναντι 65,5% στο τέλος του 2022, ενώ τα ποσοστά για τα στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια ανέρχονται σε 72,4%, 73,5% και 59,2% αντίστοιχα.
- Οι διαγραφές δανείων τον Δεκέμβριο του 2023 ανέρχονταν σε 1,041 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 739,5 εκατ. ευρώ αφορούν καταγγελμένες απαιτήσεις, κυρίως επιχειρηματικών δανείων (0,57 δισ. ευρώ).
