Στο... «αντάρτικο» βγήκαν οι μικρότερου μεγέθους κατασκευαστικοί όμιλοι αναφορικά με το μοντέλο που φέρεται να προωθεί το υπ. Υποδομών και Μεταφορών σχετικά με τις δημοπρατήσεις των έργων αποκατάστασης ζημιών στο οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο της Θεσσαλίας (και της Φθιώτιδας), συνολικού ύψους 1,35 δισ. ευρώ, συνεπεία των περσινών καταστροφικών κακοκαιριών (Daniel, Elias). Κάνοντας λόγο, για στρέβλωση των ανταγωνιστικών συνθηκών στον κλάδο, λέγοντας ότι δεν έχουν άλλα περιθώρια από το να ανατρέψουμε την κατάσταση «με κάθε τρόπο, προστατεύοντας τα συμφέροντα των εταιρειών μελών μας», αν και οι προωθούμενες ενέργειες από το δημόσιο είναι γνωστές εδώ και μήνες.
Ως γνωστόν, και βάσει εξαγγελιών από το αρμόδιο υπουργείο, μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένονται οι προκηρύξεις των σχετικών διαγωνισμών, κατά τα φαινόμενα μέσω απευθείας προσκλήσεων στους 4 ισχυρούς ομίλους (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR, ΑΒΑΞ, ΜΕΤΚΑ), ώστε να αναλάβουν με διαδικασίες κατ’ επείγοντος τις σχετικές εργολαβίες.
Μάλιστα, όπως έχει αναφέρει το insider.gr έχουν «κλειδώσει» τόσο τα έργα που θα πρέπει να γίνουν όσο και τα σχετικά εθνικά και κοινοτικά (Ταμείο Ανάκαμψης 600 εκατ.) κονδύλια. Προφανώς, οι διαδικασίες προχώρησαν με σημαντικές καθυστερήσεις καθώς βρισκόμαστε σχεδόν 14 μήνες μετά τις κακοκαιρίες του 2023. Επειδή τα έργα αποκατάστασης είναι αναγκαία, στο υπουργείο φέρονται από καιρό να εξετάζουν να προωθήσουν το μοντέλο με τη συμμετοχή στις διαδικασίες μόνο με τους 4 ομίλους για να κερδίσουν χρόνο, να αποφύγουν προσφυγές και επιπλέον καθυστερήσεις, κατατμήσεις τεχνικού αντικειμένου, με την παρουσία των μεγάλων γκρουπ να αποτελεί μάλλον μια εγγύηση ότι θα προχωρήσουν άμεσα τα έργα.
«Φωνάζουν» οι κατασκευαστές
Αυτό όμως το μοντέλο «έβγαλε στο αντάρτικο» συνδέσμους και φορείς όπως οι ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΕΣΕΔΕ, ΣΑΤΕ που με κοινή τους επιστολή προς τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, κ. Χρήστο Σταϊκούρα, αλλά και τον Υφυπουργό Υποδομών, κ. Νικόλαο Ταχιάο, «έβαλαν» κατά των προωθούμενων διεργασιών.
Οι οποίες, όμως, είναι γνωστές από καιρό ως ενδεχόμενες επιλογές του υπουργείου και δεν «έπεσαν στο τραπέζι» τις τελευταίες ημέρες. Στην κοινή τους επιστολή, οι συγκεκριμένοι φορείς σημειώνουν ότι «διαβάσαμε, με έκπληξη, μια ιδιαίτερα δυσάρεστη επιλογή του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών αναφορικά με τα υπό δημοπράτηση έργα αποκατάστασης των υποδομών των περιοχών στην Περιφέρεια της Θεσσαλίας, που επλήγησαν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα Daniel και Elias. Συγκεκριμένα, πληροφορούμαστε ότι την τρέχουσα εβδομάδα έχει προγραμματιστεί η αποστολή προσκλήσεων σε τέσσερις εργοληπτικές επιχειρήσεις 7ης τάξης, με την έκτακτη διαδικασία του άρθρου 32 γ του Ν.4412/2016, ώστε να αναλάβουν τα έργα αποκατάστασης στη Θεσσαλία ύψους 1,4 δις ευρώ». Οι εκπρόσωποι των ομίλων που βρίσκονται κάτω από την ανώτατη έβδομη τάξη, επανέλαβαν ότι «οι τέσσερις εν λόγω εργοληπτικές επιχειρήσεις έχουν ήδη συγκεντρώσει υπερβολικά υψηλό ανεκτέλεστο συμβάσεων τεχνικών έργων, περίπου 18 δις ευρώ και υφίσταται έντονος προβληματισμός για τη δυνατότητά τους να ανταπεξέλθουν σε αυτό, σε έγκαιρο χρόνο και τίμημα, αφού ο μέσος όρος του κύκλου εργασιών τους στα τρία (3) τελευταία χρόνια κυμαίνεται στα 2,5 δις περίπου».
Κατά τους ίδιους, «το συμβατικό αντικείμενο των εν λόγω έργων προέκυψε από τη συνένωση των προϋπολογισμών των επιμέρους έργων του εκάστου Δήμου της Θεσσαλίας, κατά παράβαση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών και της Βασικής Αρχής της Αναλογικότητας, αποκλείοντας τη συμμετοχή όλων των εργοληπτικών εταιρειών από 6ης τάξης και κάτω, που θα σήμαινε αύξηση του ανταγωνισμού και ωφέλεια στον χρόνο εκτέλεσής τους».
Στην επιστολή γίνεται αναφορά ότι τα δημοπρατημένα έργα για τις τεχνικές επιχειρήσεις από την 6η τάξη του ΜΕΕΠ και κάτω είναι ελάχιστα, ως προς το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού τους, οξύνοντας την ήδη πιεσμένη καθημερινότητα των εργοληπτικών εταιρειών, ενώ υπάρχει και η αδυναμία ανάληψης επιπλέον έργων λόγω του ανεκτέλεστου ορίου, συνθήκη που επηρεάζει ασύμμετρα τις εταιρείες, όπως και «η διατήρηση των εμποδίων στις διαδικασίες αναβάθμισης των εταιρειών και τη δημιουργία νέων σχημάτων 7ης τάξης».
Πάντως, θυμίζουμε εταιρείες όπως οι ΕΚΤΕΡ, Δομική Κρήτης είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι σκόπευαν να δώσουν το παρών στις δημοπρατήσεις, ενώ ενδέχεται ανάλογα σχέδια να είχαν και άλλα σχήματα (ΙΝΤΕΡΚΑΤ κ.α.). Μένει να φανεί κατά πόσο οι κατασκευαστικοί σύνδεσμοι σχεδιάζουν να κινηθούν νομικά ή και να προσφύγουν στην Ε.Ε., ιδίως όταν πρόκειται για έργα σημαντικά και από κοινωνικής οπτικής, με τον χρόνο να «πιέζει», ή αν οι κινήσεις αυτές αποσκοπούν στο να καρπωθούν ένα σημαντικό τμήμα έργων (υπεργολαβίες), καθώς φαίνεται ότι περισσεύουν για όλους.
