Τις βάσεις για το «χτίσιμο» του νέου Επιχειρησιακού και Στρατηγικού Σχεδίου των Αστικών Συγκοινωνιών επιχειρεί να βάλει ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ) με το «βλέμμα» να φτάνει έως το 2035, δηλαδή σε ορίζοντα δεκαετίας.
Το πλάνο θα «απλώνεται» σε πλήθος δράσεων και ενεργειών που πρέπει να γίνουν, οι οποίες θα σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την αναδιάρθρωση της διακυβέρνησης και της οργανωτικής δομής των εταιρειών, τον εκ νέου προσδιορισμό της οικονομικής και εμπορικής λειτουργίας του ΟΑΣΑ, προκειμένου να επιτευχθεί και η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών μετακίνησης προς το επιβατικό κοινό, την καταγραφή χρόνιων ζητημάτων και σημαντικών πηγών ρίσκου (Σύμβαση ΟΑΣΑ - Πολιτείας, Εμπορική Συμφωνία Hellenic Train, ΣΔΙΤ).
Επίσης, θα περιλαμβάνει προτάσεις για αύξηση της αποτελεσματικότητας αξιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων και του ανθρώπινου δυναμικού, τις νέες επενδύσεις, προτάσεις για βελτιστοποίηση πλάνου Κεφαλαιουχικών Δαπανών και προσδιορισμό πεδίων μείωσης κόστους και αύξησης αξίας αλλά και για την συνέχιση των ΣΔΙΤ.
Προφανώς, πέραν των ενεργειών του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για ανανέωση του στόλου των αστικών συγκοινωνιών, που αποτελούν βασική στόχευση της κυβέρνησης που επιθυμεί να έχει «βγάλει» στους δρόμους της Αττικής 950 νέα λεωφορεία το καλοκαίρι του 2025, (π.χ. κυκλοφορούν ήδη περίπου 400 νέα -κυρίως ηλεκτρικά- οχήματα, στόχος είναι τα 950 νέα λεωφορεία στην Αττική το καλοκαίρι του 2025, προβλέπεται, επίσης, η προκήρυξη νέου διαγωνισμού για επιπλέον λεωφορεία αντιρρυπαντικής τεχνολογίας σε Αθήνα – Θεσσαλονίκη, ωστόσο, πέραν της έλλειψης χρηματοδότησης, πρόβλημα είναι και η έλλειψη οδηγών ), ο ίδιος ο ΟΑΣΑ επιχειρεί να βάλει σε ράγες την κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου 2025-2035 των εταιρειών του Ομίλου Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΥ).
Προς την κατεύθυνση αυτή, ήδη αναζητάει εξιδεικευμένο σύμβουλο που θα συνδράμει τον Οργανισμό για το Στρατηγικό Σχέδιο 2025-2035 του ομίλου ΟΑΣΑ. Εάν δεν υπάρξουν απρόοπτα, στα τέλη του 2025 ο ΟΑΣΑ θα έχει στα χέρια του το σχέδιο, ώστε να αρχίσει να εκτυλίσσεται το πλάνο, με ορίζοντα δεκαετίας. Η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 1,24 εκατ. (με ΦΠΑ). Η προθεσμία περαίωσης του αντικειμένου της σύμβασης ορίζεται εντός εννέα μηνών από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης. Η χρηματοδότηση του έργου θα καλυφθεί από τις εταιρείες του ομίλου ΟΑΣΑ-ΟΣΥ-ΣΤΑΣΥ και η κατανομή του προϋπολογισμού του έργου είναι 20% για τον ΟΑΣΑ, 40% για την ΟΣΥ και 40% για τη ΣΤΑΣΥ.
Η διαμόρφωση μακροπρόθεσμης στρατηγικής
Όπως αναφέρεται από τον ίδιο τον ΟΑΣΑ, «δεδομένου ότι έως σήμερα η διαμόρφωση μίας μακροπρόθεσμης στρατηγικής ελλείπει, χρήζει επαναπροσδιορισμού για την ισχύ της σε βάθος δεκαετίας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν , τις τάσεις και εξελίξεις στις αστικές μεταφορές». Ο Οργανισμός, λοιπόν, «καλείται να προβεί στην προσήκουσα διαμόρφωση μίας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την εξέλιξη και τον εκσυγχρονισμό των εταιρειών του Ομίλου Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΥ). Τούτο δύναται να συμβεί με όχημα την αναδιάρθρωση της διακυβέρνησης και της οργανωτικής δομής των εταιρειών, αλλά και τον εκ νέου προσδιορισμό της οικονομικής και εμπορικής λειτουργίας του Ομίλου, προκειμένου να επιτευχθεί και η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών μετακίνησης προς το επιβατικό κοινό. Τα ανωτέρω αποτελούν κομβικό στόχο του Οργανισμού από το 2011, αλλά και του Μετόχου του (Υπερταμείο), όπως συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων στο Στρατηγικό Σχέδιό της για τις Συγκοινωνίες Αθηνών για το 2022-2024».
Έχοντας επέλθει σημαντικές αλλαγές στο σχετικό ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για την λειτουργία των συγκοινωνιών, αλλαγές στην οργανωτική δομή εταιρειών κλάδου, τις τεχνολογίες αιχμής προς αξιοποίηση, , η εκπόνηση ενός ολιστικού Στρατηγικού Πλάνου προδιαγράφεται ότι μπορεί να αποτελέσει πυξίδα και κινητήριο μοχλό της αλλαγής για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της οργάνωσης, της λειτουργίας (οργανωτικής και εμπορικής) του Ομίλου, και κατ’ επέκταση των υπηρεσιών αστικής μετακίνησης. «Με δεδομένο λοιπόν, ότι εντός του 2024 μία σειρά δράσεων, που ενισχύουν την Ομιλική κουλτούρα και λειτουργία, τον καλύτερο συντονισμό και συνεργασία, μεταξύ των εταιρειών, έχουν ήδη εκκινήσει και υλοποιούνται, προκρίνεται ως απαραίτητο, να οριοθετηθεί η επόμενη μέρα του Οργανισμού και του Μετασχηματισμού του και να κατευθύνεται από ένα νέο ολιστικό Στρατηγικό Πλάνο, το οποίο θα εναρμονίζεται , με το υπό κατάρτιση Στρατηγικό Σχέδιο του μετόχου, Υπερταμείου, για την περίοδο 2024-2027, ενώ θα εκτείνεται και περαιτέρω έως το 2035», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Τι θα περιλαμβάνει το νέο πλαίσιο
Όπως αναφέρεται στην σχετική προκήρυξη του ΟΑΣΑ, το Στρατηγικό Πλαίσιο προτείνεται όπως προβεί στα ακόλουθα:
• Θα αναπτύσσει το μακροπρόθεσμο όραμα και προοπτική του Ομίλου Συγκοινωνιών Αθηνών και παράλληλα θα αποτελεί έναν οδικό χάρτη για την πραγματοποίηση του οράματος.
• Θα ολοκληρώνει, εξειδικεύει και θα θέτει το πλαίσιο εφαρμογής του μετασχηματισμού του Ομίλου που ευρίσκεται σε εξέλιξη.
• Θα εντάσσει τον Όμιλο Συγκοινωνιών Αθηνών στο διεθνές γίγνεσθαι με διάχυση καλών πρακτικών και διδαγμάτων (lessons learned) από παρόμοιες εταιρίες και ομίλους, και παράλληλα θα αναδεικνύει τομείς επικέντρωσης με έμφαση στην αύξηση της αξίας του Ομίλου, στη μείωση των κινδύνων και στην εμπορική ανάπτυξη.
• Θα καθορίζει την Επιχειρησιακή Στρατηγική του Ομίλου σε κομβικούς τομείς (α) οικονομικό μοντέλο λειτουργίας, β) εμπορική λειτουργία, γ)οργανωτική δομή , δ) επιβατική εμπειρία) και θα αναπτύσσει δράσεις, επενδύσεις και πρωτοβουλίες με έμφαση σε αναξιοποίητες δυνατότητες, νέες τεχνολογίες και πρακτικές.
• Θα αντιμετωπίζει με προτάσεις χρόνια ζητήματα σχέσεων με ενδιαφερόμενα μέρη και συνεργαζόμενους φορείς (Πολιτεία, Ελληνικό Μετρό, Hellenic Train).
Η ανάπτυξη Επιχειρησιακής Στρατηγικής & Σχεδίου Δράσης
Μεταξύ άλλων, το Στρατηγικό Σχέδιο 2025-2035 των Συγκοινωνιών Αθηνών θα πρέπει να περιλαμβάνει μια ανάλυση – καταγραφή του υφιστάμενου εσωτερικού περιβάλλοντος (π.χ. οργάνωση επιχειρήσεων, πόροι, χρηματοοικονομική απόδοση, έσοδα, επιδοτήσεις, εμπορική λειτουργία, προϊόντα, τιμολογιακή πολιτική, υπηρεσίες, επιβατική εμπειρία, καταγραφή χρόνιων ζητημάτων και σημαντικών πηγών ρίσκου κ.α.) αλλά και την γενικότερη κατάσταση εκτός ομίλου (π.χ. τάσεις & εξελίξεις στο κλάδο των αστικών επιβατικών μεταφορών, benchmarking με αντίστοιχους φορείς του εξωτερικού κ.α.). Ζητούμενο είμαι επίσης ο καθορισμός δεικτών απόδοσης καθώς και μηχανισμού παρακολούθησης τους και βέβαια, η εκπόνηση νέου επιχειρησιακού μοντέλου.
Όσον αφορά στην ανάπτυξη Επιχειρησιακής Στρατηγικής & Σχεδίου Δράσης, επί τάπητος τίθενται η νέας οργανωτική δομή και διακυβέρνηση, ένα νέο μοντέλο οικονομικής λειτουργίας και εμπορικής εκμετάλλευσης, το πλαίσιο αναβάθμισης της επιβατικής εμπειρίας, η εκπαίδευση προσωπικού κ.α.
Στο πλαίσιο της ως άνω επιχειρησιακής στρατηγικής πρότασης που θα αναπτυχθεί θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνονται ενδεικτικά και:
• Προτάσεις για αύξηση της αποτελεσματικότητας αξιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων και του ανθρώπινου δυναμικού των εταιρειών του Ομίλου.
• Αξιολόγηση & Ιεράρχηση επενδύσεων που θα υποστηρίξουν το στρατηγικό σχέδιο.
• Προσδιορισμός περαιτέρω ενεργειών ενίσχυσης εσωτερικής αποδοτικότητας εταιρειών.
• Μείωση σημαντικών κινδύνων.
• Προτάσεις για βελτιστοποίηση Πλάνου Κεφαλαιουχικών Δαπανών και προσδιορισμό πεδίων μείωσης κόστους και αύξησης αξίας.
• Εκτίμηση αναγκών σε πόρους και Ανάπτυξη ενός αναλυτικού οδικού χάρτη υλοποίησης (π.χ. quick wins, περίπλοκα ζητήματα αλλαγής).
• Προσδιορισμός των οικονομικών επιπτώσεων των προτεινόμενων αλλαγών.
• Διαχείρισης της αλλαγής • Προτάσεις για τροποποίηση/απλούστευση Νομοθετικού Πλαισίου
• Προτάσεις για την συνέχιση των ΣΔΙΤ.
