Το φλέγον ζήτημα της φαρμακευτικής δαπάνης και κυρίως το «σπάσιμο» του ενιαίου προϋπολογισμού που αφορά στα φάρμακα που διακινούνται από τα ιδιωτικά φαρμακεία (retail) συζητήθηκε σε συνάντηση του Υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη με εκπροσώπους των θεσμικών φορέων του κλάδου του φαρμάκου την Τρίτη (25/2).
Ο Υπουργός έχει εκφράσει εδώ και καιρό την πρόθεση για διαχωρισμό της δαπάνης στο retail και ένταξη σε κλειστούς προϋπολογισμούς, με στόχο μία «δικαιότερη» -όπως χαρακτηριστικά έχει πει- κατανομή του clawback (επιστροφή της υπέρβασης του προκαθορισμένου προϋπολογισμού για φάρμακα από τις φαρμακευτικές εταιρείες στο κράτος). Ωστόσο, μετά την ολοκλήρωση των σχετικών συναντήσεων εκπροσώπων της φαρμακοβιομηχανίας με τους αρμοδίους του ΕΟΠΥΥ, το μέτρο φαίνεται πως βαίνει προς υλοποίηση.
Η αρχική πρόταση του υπουργείου ήταν ο διαχωρισμός σε φάρμακα που διατηρούν την πατέντα τους (on patent) από τη μία πλευρά και σε φάρμακα που την έχουν χάσει (off patent) μαζί με τα γενόσημα από την άλλη. Ωστόσο, η συγκεκριμένη πρόταση δεν φέρεται να έτυχε ευρείας αποδοχής και τελικά φαρμακευτικές και υπουργείο Υγείας προσανατολίζονται προς το διαχωρισμό μεταξύ των on patent μαζί με τα off patent και της λεγόμενης κατηγορίας με «νομική βάση 10», που περιλαμβάνει τα γενόσημα, σταθερούς συνδυασμούς, υβριδικά φάρμακα κ.ά..
Πηγές από την παραγωγική φαρμακοβιομηχανία, εκτιμούν ότι το μέτρο θα συντελέσει προς ένα πιο βιώσιμο και προβλέψιμο περιβάλλον για τις εταιρείες τους, διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε ποιοτικά και οικονομικά φάρμακα. Στην κατεύθυνση αυτή, ζητούν να υπάρχει σταθερό πλαίσιο σε βάθος τριετίας, ώστε να μην εξαρτάται το clawback των γενοσήμων από τα υπόλοιπα κομμάτια της αγοράς.
Παράλληλα, εκτιμούν ότι το μέτρο θα συμβάλει συνεκδοχικά και στην αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων, καθιστώντας σαφές, πάντως, ότι καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη αυτού του στόχου, είναι η παροχή κινήτρων προς τα φαρμακεία για την προώθησή τους. Σημειώνεται ότι η αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων θα εξασφαλίσει δημοσιονομικό χώρο, που μπορεί να αξιοποιηθεί για την έλευση σωτήριων καινοτόμων θεραπειών στη χώρα.
Εν αναμονή συγκεκριμένων προτάσεων
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, με δεδομένο ότι τα ελληνικά γενόσημα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μεγάλου μέρους του πληθυσμού, το υπουργείο επιδιώκει να διατηρήσει ένα σταθερό περιβάλλον σε αυτήν την αγορά, με στόχο τον περιορισμό των ελλείψεων και την επάρκεια φαρμάκων αλλά και να ενισχύσει τη φαρμακοβιομηχανία που παράγει εντός των συνόρων, διασφαλίζοντας την αυτονομία της χώρας. Το κατά πόσο θα συμβεί αυτό εξαρτάται βέβαια από το όριο του κλειστού προϋπολογισμού, το οποίο ακόμα δεν έχει καθοριστεί.
Ο Υπουργός αναμένει συγκεκριμένες προτάσεις των θεσμικών φορέων του κλάδου μέσα στο επόμενο 10ήμερο, προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες.
Πάντως, η «εξίσωση» δεν φαίνεται να είναι εύκολη, καθώς, όπως επισημαίνουν πηγές από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, θα πρέπει να γίνει και μία πρόβλεψη σε τριετή βάση για τα φάρμακα που θα ενταχθούν στα γενόσημα αλλά και να συνυπολογιστεί η ανάπτυξη (growth) που έχει η συγκεκριμένη κατηγορία ούτως ή άλλως.
Σε τεντωμένο σχοινί η καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία
Από την άλλη πλευρά, η καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία, φαίνεται ότι ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί, καθώς στην αγορά του νοσοκομείου όπου δραστηριοποιείται έντονα, καλείται να επιστρέψει στο κράτος γύρω στο 70% των πωλήσεων για το έτος 2023 (οριζόντιο clawback). Επιφυλάξεις εκφράζονται και για το έτος 2024, παρά τις δηλώσεις του Υπουργού περί σημαντικά μειωμένων ποσοστών.
Σε αυτό το περιβάλλον, καινοτόμες θεραπείες, οι οποίες έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) και αφορούν σε μεγάλο βαθμό απειλητικές για τη ζωή παθήσεις δεν φτάνουν στην ελληνική αγορά, λόγω των υψηλών επιστροφών και της έλλειψης προβλεψιμότητας, ενώ σύμφωνα με τις πληροφορίες, μεγάλες διεθνείς φαρμακευτικές επιχειρήσεις προχωρούν σε απολύσεις στην Ελλάδα με παρέμβαση των μητρικών εταιρειών.
Όλες οι πλευρές της αγοράς φαίνεται να συμφωνούν με την πρόθεση του υπουργείου για εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης αλλά και με το μότο του «το κατάλληλο φάρμακο, στον κατάλληλο ασθενή την κατάλληλη στιγμή». Εντούτοις, αν και το υπουργείο προχωρά σε ορισμένα μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση, ο κλάδος κρίνει την κατάσταση οριακή, θέτοντας ομόφωνα το αίτημα για ενίσχυση της δημόσιας χρηματοδότησης για φάρμακα.
Με αυτό το δεδομένο, στον αέρα παραμένει και το τριετές σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ φαρμακοβιομηχανίας και Πολιτείας, με παράγοντες της αγοράς να εκτιμούν ότι για όσο το φάρμακο υποχρηματοδοτείται οι πιθανότητες να τελεσφορήσουν οι όποιες διαπραγματεύσεις και να «πέσουν» τελικά οι υπογραφές είναι πολύ μικρές.
Photo: Shutterstock
