Σχέδιο για την παραχώρηση των μεταλλευτικών δικαιωμάτων και των υπόλοιπων εκτάσεων της ΛΑΡΚΟ, με την προκήρυξη ενός καινούριου διαγωνισμού, εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κίνητρο για τη νομική διερεύνηση μίας νέας διαγωνιστικής διαδικασίας αποτελεί το γεγονός ότι το ΥΠΕΝ έχει δεχθεί κρούσεις από τουλάχιστον τρεις «μνηστήρες» (Έλληνες και ξένους), οι οποίοι ενδιαφέρονται για τα μεταλλευτικά κοιτάσματα που έως πρόσφατα αξιοποιούσε η βιομηχανία.
Επομένως, το υπουργείο διαβλέπει πως υπάρχει ευκαιρία να επανεκκινήσει η εμπορική αξιοποίηση μίας μερίδας των asset που λειτουργούσε η «παλιά» ΛΑΡΚΟ. Η νέα διαγωνιστική διαδικασία θα είναι εντελώς διαφορετική από τον διαγωνισμό που προηγήθηκε και κηρύχθηκε εν τέλει άγονος, έπειτα από την απόσυρση του ενδιαφέροντος της κοινοπραξίας της κοινοπραξίας των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και AD Holdings, η οποία είχε επικρατήσει.
Σημαντική ειδοποιός διαφορά είναι πως αυτή τη φορά η διαδικασία δεν θα αφορά το εργοστάσιο. Κατά συνέπεια, η φόρμουλα θα είναι παρόμοια με τη διαδικασία που «τρέχει» αυτή την περίοδο, για την εξόρυξη αντιμονίου στη Χίο.
Κρίσιμες Πρώτες Ύλες
Επίσης, σε όποιον επενδυτή «περάσουν» μεταλλευτικά δικαιώματα και εκτάσεις, αυτός θα τα αξιοποιήσει απαλλαγμένα από οποιοδήποτε οικονομικό βάρος της «παλιάς» ΛΑΡΚΟ. Από την άλλη πλευρά, στο «πακέτο» προς παραχώρηση, που θα βγει μέσω του διαγωνισμού, ανάμεσα στις εκτάσεις που θα παραχωρηθούν θα είναι και το λιμάνι στη Λάρυμνα. Πρόκειται για ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο, καθώς θα διευκολύνει τις εξαγωγές.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι να διακοπεί η δραστηριότητα της ΛΑΡΚΟ, το καλοκαίρι του 2022, η βιομηχανία παρήγαγε σιδηρονικέλιο – την πρώτη ύλη από την οποία παράγεται χάλυβας. Μάλιστα, ήταν η μοναδική βιομηχανία παραγωγής σιδηρονικελίου στην Ε.Ε. και μία από τις πέντε μεγαλύτερες παγκοσμίως.
Εξίσου σημαντικό είναι όμως ότι τα ίδια κοιτάσματα δίνουν επίσης τη δυνατότητα παραγωγής νικελίου και κοβαλτίου, τα οποία περιλαμβάνονται στις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες της Ε.Ε. Ο λόγος είναι πως νικέλιο και κοβάλτιο χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων στην κατασκευή μπαταριών και επομένως εμπλέκονται τόσο στην ηλεκτροκίνηση, όσο και στην «πράσινη» μετάβαση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.
Περιβαλλοντική αποκατάσταση
Τα παραπάνω εξηγούν γιατί το ΥΠΕΝ έχει γίνει ήδη αποδέκτης του ενδιαφέροντος τουλάχιστον τριών επενδυτών, με εμπειρία στον μεταλλευτικό κλάδο. Η φόρμουλα του διαγωνισμού θα είναι τέτοια ώστε η εταιρεία που θα επικρατήσει να μπορεί είτε να εξάγει απευθείας το μετάλλευμα που θα εξορύσσεται, είτε να το κατεργάζεται εγχώρια.
Η κατεργασία μπορεί να γίνεται με δύο τεχνολογίες: την πυρομεταλλουργία για την παραγωγή σιδηρονικελίου (όπως έκανε η ΛΑΡΚΟ) και την υδρομεταλλουργία για την παραγωγή νικελίου και κοβαλτίου. Κοινός παρονομαστής, ωστόσο, και των δύο τεχνολογιών είναι πως χρειάζονται μεγάλες επενδύσεις, ενώ η πυρομεταλλουργία είναι και εξαιρετικά ενεργοβόρος. Επομένως, το πιο εύλογο σενάριο είναι να μην γίνει καθετοποιημένη επένδυση, αλλά πώληση της πρώτης ύλης σε μονάδες κατεργασίας του εξωτερικού.
Σε κάθε περίπτωση, γνώμονας του ΥΠΕΝ είναι να εμπλακούν στη διαδικασία εταιρείες με εμπειρία στον κλάδο, και όχι απλώς «μνηστήρες» που θα θελήσουν να αποσπάσουν τα μεταλλευτικά δικαιώματα, απλώς για να τα μεταπωλήσουν στην πορεία σε κάποιον τρίτο. Επίσης, όποιος επικρατήσει στον διαγωνισμό θα πρέπει να αναλάβει την περιβαλλοντική αποκατάσταση των εκτάσεων -κυρίως του Ευβοϊκού Κόλπου- που έχουν ρυπανθεί από την ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων της ΛΑΡΚΟ (σκωρία.
Ο πρώτος διαγωνισμός
Υπενθυμίζεται ότι η κοινοπραξία των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και AD Holdings είχε επικρατήσει στους δύο διαγωνισμούς που «έτρεξαν» παράλληλα από το ΤΑΙΠΕΔ και την Ειδική Διαχείριση, για την πώληση των περιουσιακών στοιχείων της ΛΑΡΚΟ, καθώς και των μεταλλευτικών δικαιωμάτων του Δημοσίου και της μεταλλουργίας της Λάρυμνας. Το consortium ωστόσο απέσυρε το ενδιαφέρον του τον Αύγουστο του 2024.
Στην σχετική επιστολή που απέστειλε, επισήμαινε μεταξύ άλλων τις δυσμενείς μεταβολές που μεσολάβησαν στην παγκόσμια αγορά της ενέργειας, των μετάλλων και ιδίως των προϊόντων νικελίου, καθώς και τις αλλεπάλληλες και συνεχιζόμενες εμπλοκές στη δικαιοσύνη.
