Τις επιπτώσεις από τις μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ θα αποτυπώνουν τα αποτελέσματα των τραπεζών για το α΄ τρίμηνο 2025 που συμπληρώνεται σήμερα. Παράλληλα με τη μείωση των επιτοκιακών εσόδων, οι τράπεζες αναμένεται να καταγράψουν και απώλειες στα έσοδα προμηθειών. Στον αντίποδα, η συγκράτηση των λειτουργικών εξόδων, όπως επίσης και η περαιτέρω πτώση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και συνακόλουθα των δεσμευμένων προβλέψεων για επισφάλειες, θα λειτουργήσουν αντισταθμιστικά στη ζυγαριά των κερδών α΄ τριμήνου, το οποίο θα χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενη κερδοφορία.
Όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο insider.gr, το α΄ τρίμηνο χαρακτηρίζεται παραδοσιακά από εποχικότητα και δεν είναι ένα δυνατό τρίμηνο για τα αποτελέσματα των τραπεζών. Πόσω μάλλον που το α΄ τρίμηνο του 2025 ακολουθεί ένα πολύ ισχυρό δ΄ τρίμηνο του 2024 με ρεκόρ κερδοφορίας και επιδόσεων και συγκρίνεται με ένα «πλούσιο» από πλευράς επιτοκιακών εσόδων α΄ τρίμηνο 2024. Όπως σημειώνουν, το 2024 έκλεισε με επιτόκιο Euribor 3μήνου στο 2,70%, το οποίο έχει υποχωρήσει σήμερα στο 2,40%. Στο δ΄ τρίμηνο του 2024 το μέσο Euribor 3μήνου κινήθηκε στο 3,40%, δηλαδή 100 μονάδες βάσης υψηλότερα από το τρέχον, ενώ το μέσο επιτόκιο Euribor 3μήνου για όλο το 2024 διαμορφώθηκε σε 3,9%. Η υποχώρηση των επιτοκίων μετά τις μειώσεις της ΕΚΤ πέρασε αυτόματα στις ανατιμολογήσεις δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο, ενώ την ίδια στιγμή δεν αποτυπώθηκε στα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων όπου η πτώση δεν ξεπέρασε το 0,10 της μονάδας. Από το «μίγμα» αυτό, οι τράπεζες αναμένουν υποχώρηση των επιτοκιακών εσόδων το α΄ τρίμηνο 2025 κατά 7% - 9% σε ετήσια βάση (σ.σ. συγκριτικά με το α΄ τρίμηνο 2024).
Με το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο να έχει πέσει το α΄ τρίμηνο 2025, έχουν βελτιωθεί, πάντως, οι προσδοκίες για το μέλλον των επιτοκιακών εσόδων. Ενώ αρχικά οι τράπεζες έκαναν τους υπολογισμούς τους προβλέποντας πτώση του επιτοκίου του Ευρώ στο 1,75% φέτος, πλέον, οι δασμοί Τραμπ αλλάζουν τα δεδομένα και δεν ξεμακραίνουν τις προβλέψεις για τα επιτόκια της ΕΚΤ πέραν του 2%. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ήδη δασμούς 25% σε όλες τις ξένες αυτοκινητοβιομηχανίες, ενώ έχει προαναγγείλει ότι θα ανακοινώσει στις 2 Απριλίου αμοιβαίους δασμούς στα προϊόντα της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ προετοιμάζεται για ένα μαζικό κύμα δασμών που θα στοχεύσουν τις χώρες μέλη της, ενώ η ΕΚΤ παρακολουθεί και αξιολογεί τις αναμενόμενες επιπτώσεις στον πληθωρισμό και στην ανάπτυξη προκειμένου να αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε νέα μείωση ή θα διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίασή της στις 17 Απριλίου. Σημειώνεται ότι η ΕΚΤ έχει μειώσει τα επιτόκια έξι φορές από τον Ιούνιο του 2024, κατά 0,25 της μονάδας κάθε φορά.
Πέρα από την αναμενόμενη μείωση των επιτοκιακών εσόδων, οι τράπεζες θα καταγράψουν στο α΄ τρίμηνο 2025 και χαμηλότερα έσοδα από προμήθειες. Το α΄ τρίμηνο, παραδοσιακά, δεν έχει να αναμένει τα υψηλά έσοδα προμηθειών του γ΄ τριμήνου από τον τουρισμό, ούτε παρουσιάζει αύξηση των νέων δανείων (Ιανουάριος – Φεβρουάριος χαρακτηρίζονται ως «νεκροί» μήνες). Ειδικά δε στην περίπτωση του α΄ τριμήνου 2025 (και εφεξής), οι τράπεζες θα δουν την πρώτη επιβάρυνση στα έσοδα προμηθειών από την κατάργηση ή μεγάλη μείωση των χρεώσεων στις συνηθέστερες συναλλαγές λιανικής, την οποία νομοθέτησε η κυβέρνηση και ενεργοποιήθηκε τον Φεβρουάριο. Από τον μηδενισμό ή μείωση στο μισό των προμηθειών αυτών, η καθεμία από τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες υπολογίζει ότι θα έχει απώλεια εσόδων 25 εκατ. ευρώ ετησίως (θεωρητικά, το ποσό αυτό μπορεί να επιμεριστεί αναλογικά στα τέσσερα τρίμηνα, δηλ. 6,25 εκατ. ευρώ απώλειες προμηθειών για την καθεμία τράπεζα το α’ τρίμηνο).
Τα έσοδα από προμήθειες αναμένονται χαμηλότερα το α΄ τρίμηνο και διότι δεν υπάρχει μεγάλη παραγωγή νέων δανείων στο ξεκίνημα του έτους. Μάλιστα, η πιστωτική επέκταση του φετινού α΄ τριμήνου συγκρίνεται με ένα δ΄ τρίμηνο 2024 ρεκόρ για τις νέες εκταμιεύσεις, καθώς στο τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους ολοκληρώθηκαν μεγάλες συναλλαγές δανείων που αύξησαν την πιστωτική επέκταση. Πάντως, όπως σημειώνουν τραπεζίτες στο insider.gr, η πιστωτική επέκταση ανεβάζει στροφές, καθώς συνεχίζουν να κινούνται ικανοποιητικά τα νέα δάνεια προς επιχειρήσεις, ενώ ανακάμπτει και η αγορά λιανικής που ήταν «κολλημένη» στο σκέλος των στεγαστικών δανείων (φέτος εκτιμάται ότι και η στεγαστική πίστη θα γυρίσει σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης). Σε ό,τι αφορά τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, οι τράπεζες αναμένουν φέτος διπλάσιες έως τριπλάσιες εκταμιεύσεις σε σχέση με το 2024 και 2023 (σ.σ. το ίδιο αναμένουν και για το 2026), καθώς ωριμάζουν επενδυτικά σχέδια και προχωρά η υλοποίηση άλλων. Σημειώνεται, πάντως, ότι τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης δεν αποτελούν το βασικό συστατικό της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών, καθώς το μεγαλύτερο κομμάτι τους (50%) αποτελεί κρατική επιχορήγηση, ενώ στη χρηματοδότηση εμπλέκονται και ευρωπαϊκοί οργανισμοί (Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα κ.ά.).
