Μπορεί οι πρόσφατες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα να είχαν ως αποτέλεσμα να τύχουν ευνοϊκότερης ποινικής μεταχείρισης κατηγορούμενοι για οικονομικά εγκλήματα, ωστόσο η αθώωση των εν λόγω προσώπων από τα ποινικά δικαστήρια δεν είναι δεσμευτική και για τη φορολογική διοίκηση.
Σύμφωνα με γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που έχει υιοθετήσει από το 2017 η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, η φορολογική διοίκηση δεν δεσμεύεται από τις αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις ποινικών δικαστηρίων, αλλά μόνο από τις αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων επί φορολογικών και τελωνειακών θεμάτων, στα οποία δύνανται να προσκομισθούν οι αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων ώστε να συνεκτιμηθούν κατά τη διαμόρφωση της κρίσης τους.
Στην πράξη η φορολογική διοίκηση δεν αποδέχεται αυτόματα τις αθωωτικές αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων, ώστε να άρει τις κυρώσεις της και παραπέμπει στα διοικητικά δικαστήρια για αυτό. Η πρακτική αυτή έχει καταγγελθεί από μέρος του νομικού κόσμου, ωστόσο στελέχη της διοίκησης υποστηρίζουν από την πλευρά τους πως δεν μπορούν να αναλαμβάνουν την ευθύνη ακυρώσεως προστίμων και κυρώσεων ειδικά όταν τα ποινικά δικαστήρια δεν έχουν εξετάσει τις συγκεκριμένες πτυχές των υποθέσεων και έχουν αθωώσει κατηγορούμενος για τυπικούς ή άλλους λόγους.
Περιπτώσεις
Ενδεικτικά, σε μια περίπτωση η αμετάκλητη αθώωση κατηγορουμένου με απόφαση του αρμόδιου ποινικού δικαστηρίου για έκδοση εικονικών φορολογικών στοιχείων (δελτίων αποστολής-τιμολογίων), έπρεπε να οδηγήσει στην ακύρωση από το διοικητικό δικαστήριο πράξεων καταλογισμού φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ για συγκεκριμένη χρήση (2018), αιτία έκδοσης των οποίων ήταν η αποδιδόμενη εις βάρος του ανωτέρω πράξη έκδοσης εικονικών φορολογικών στοιχείων. Κρίθηκε όμως ότι σε ότι αφορά προγενέστερη χρήση (2017) το διοικητικό δικαστήριο δεν δεσμευόταν, διότι αιτία της απαλλαγής του ανωτέρω για το ίδιο αδίκημα ήταν ο τερματισμός της ποινικής διαδικασίας με δικαστική απόφαση που έπαυσε την ποινική του δίωξη λόγω παραγραφής.
Σε μια άλλη περίπτωση κρίθηκε ότι η δέσμευση των διοικητικών δικαστηρίων από αμετάκλητη αθωωτική απόφαση ποινικού δικαστηρίου υφίσταται μόνον στην περίπτωση που η, βάσει των ίδιων πραγματικών περιστατικών, επιβαλλόμενη, εκτός της ποινικής, φορολογική κύρωση, έχει ποινικό χαρακτήρα. Επομένως, ο διαφυγών φόρος εισοδήματος μέσω της απόκρυψης εισοδημάτων δεν συνιστά ποινή του ποινικού δικαίου, που επιβάλλεται από τα ποινικά δικαστήρια υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις της ποινικής διαδικασίας, αλλά έχει διοικητικό χαρακτήρα, που επιβάλλεται από διοικητικά όργανα -υπό τον ουσιαστικό έλεγχο των διοικητικών δικαστηρίων- και μάλιστα ανεξάρτητα της συνδρομής στο πρόσωπο του φορολογουμένου - παραβάτη του στοιχείου της υπαιτιότητας (δόλου ή αμέλειας) και εξυπηρετεί διαφορετικό σκοπό, που συνίσταται, στην είσπραξη από το Δημόσιο του οφειλόμενου εκ του νόμου φόρου, που από την παράνομη συμπεριφορά του φορολογουμένου έχει απολέσει, και κατ’ επέκταση την κάλυψη των δαπανών που απαιτούνται για τη λειτουργία του κράτους και την εκπλήρωση των έναντι των πολιτών υποχρεώσεών του.
