Ροή
Στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία και κοινωνία οι μηχανισμοί μετάδοσης της κρίσης είναι ταχύτατοι. Και αντίστοιχα ταχύτατες πρέπει να είναι πολιτικές οικονομικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης.
Στην περίπτωση του κορονοϊού οι μηχανισμοί μετάδοσης της κρίσης είναι πολλοί, τόσο από την πλευρά της προσφοράς, όσο και από την πλευρά της ζήτησης.
Παύει η δράση ολόκληρων τομέων οικονομικής δραστηριότητας
Για να περιοριστεί η εξάπλωση της πανδημίας, παύει με διοικητικά μέτρα η δράση ολόκληρων τομέων οικονομικής δραστηριότητας, όπως η εστίαση, με συνακόλουθη μείωση των εισοδημάτων και της ζήτησης. Σαν αποτέλεσμα της μειωμένης οικονομικής δραστηριότητας, μειώνεται και το διεθνές εμπόριο, ενώ ταυτόχρονα λόγω του φόβου αλλά και του περιορισμού των μετακινήσεων πλήττεται σφοδρά ο τουρισμός.
Η προοπτική μειωμένης οικονομικής δραστηριότητας και κερδοφορίας οδηγεί σε καθοδική πορεία τις χρηματιστηριακές τιμές, οι οποίες ήδη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολλών αναλυτών, βρίσκονταν σε αφύσικα υψηλά επίπεδα, τουλάχιστον στις ΗΠΑ. Αυτό με τη σειρά του μειώνει ακόμα περισσότερο την καταναλωτική ζήτηση και επιτείνει το καθοδικό σπιράλ. Η συνολική ζήτηση μειώνεται επίσης λόγω του ότι σε πολλές περιπτώσεις, λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας, η υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων αναβάλλεται για το μέλλον.
Επιπρόσθετα, όπως έχει παρατηρηθεί πολλές φορές σε αντίστοιχες περιπτώσεις, στην αγορά ομολόγων πολλοί επενδυτές εγκαταλείπουν τα ομόλογα της περιφέρειας και καταφεύγουν στα «ασφαλή λιμάνια» των ομολόγων ισχυρών οικονομιών (αλλά και στον χρυσό), αυξάνοντας το κόστος δανεισμού και επιτείνοντας την κρίση στις πιο αδύναμες οικονομίες.
Αυξάνονται οι δαπάνες, μειώνονται οι πόροι
Για τα δημόσια οικονομικά, όπως συμβαίνει πάντα σε περιόδους κρίσεων, αυξάνονται οι ανάγκες ενώ μειώνονται οι πόροι.
Στη συγκεκριμένη συγκυρία οι δημόσιες δαπάνες αυξάνονται τόσο γιατί οι κυβερνήσεις υποχρεώνονται να λάβουν επεκτατικά δημοσιονομικά μέτρα για να στηρίξουν την οικονομική δραστηριότητα όσο και γιατί πρέπει να καλύψουν τις αυξημένες δαπάνες δημόσιας υγείας.
Ταυτόχρονα, λόγω της πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας τα φορολογικά έσοδα είναι μειωμένα, οδηγώντας σε κατακόρυφη αύξηση των ελλειμμάτων.
Η συγκεκριμένη κρίση αφορά σε όλες τις χώρες, δεν προέρχεται από εσωτερικές ή εξωτερικές οικονομικές ανισορροπίες και δημιουργεί μεγάλες εξωτερικότητες (δηλαδή πράξεις ή παραλείψεις μιας χώρας μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε άλλες χώρες). Επομένως οι λύσεις που θα δοθούν πρέπει να είναι συντονισμένες σε διεθνές επίπεδο.
Το θετικό για τη χώρα μας είναι πως οι πρώτες αντιδράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο στο πεδίο της κοινωνικής όσο και στο επίπεδο της δημοσιονομικής πολιτικής, κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.
