Η αποτελεσματική απορρόφηση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού της χώρας και η επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) των ελληνικών τραπεζών είναι οι παράγοντες που θα κρίνουν τις οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης Scope Ratings.
Όπως επισημαίνει ο οίκος η δυναμική απάντηση που δόθηκε από την ΕΕ, την ΕΚΤ και την κυβέρνηση έχει βελτιώσει τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδας και τη βιωσιμότητα του χρέους. Η Ελλάδα όπως σημειώνει ο οίκος, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη στον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας εξαιτίας της εξάρτησής της από τον τουρισμό, που πλήττεται από το lockdown, τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επιβλήθηκαν και από το υψηλό ποσοστό του εργατικού δυναμικού της που αποτελείται από αυτοαπασχολούμενους.
Στο β' τρίμηνο του 2020, η ύφεση έφτασε το 15,2% σε ετήσια βάση με την Scope να αναμένει ανάκαμψη από το γ' τρίμηνο, υπό την προϋπόθεση ότι το δεύτερο κύμα της πανδημίας δεν θα οδηγήσει σε νέο lockdown με αρνητικές επιπτώσεις στις προοπτικές ανάπτυξης της χώρας και στην τροχιά του δημοσίου χρέους.
Επιπλέον, όπως επισημαίνει o οίκος η χαμηλή κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών, η οποία επιβαρύνεται από τα υψηλά επίπεδα NPLs, περιορίζει την ικανότητά τους να στηρίζουν την πραγματική οικονομία. Η Scope εκτιμά ότι η ύφεση θα φτάσει το 7,8% το 2020, σύμφωνα με το βασικό σενάριο, με την πανδημία να πλήττει κλάδους υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό και το real estate, προτού ανακάμψει κατά 5,2% το 2021. Παράλληλα σύμφωνα με το βασικό σενάριο της Scope, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα μειωθεί στο 181% του ΑΕΠ έως το 2024 από το 199% του ΑΕΠ που θα φτάσει το 2020.
«Αγκάθι» τα NPLs των ελληνικών τραπεζών
Ωστόσο όπως επισημαίνει ο οίκος αξιολόγησης ο δείκτης NPL των ελληνικών τραπεζών παραμένει υψηλός και πιο συγκεκριμένα φτάνει το 37,3% των ακαθάριστων δανείων. Στα τέλη του 2019 ήταν ορατά τα δείγματα για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των ελληνικών τραπεζών, λόγω της βελτιωμένης κερδοφορίας και της αυξημένης κεφαλαιακής επάρκειας. Ωστόσο, οι αναβαλλόμενοι φόροι (DTC) αντιπροσώπευαν το 54% των συνολικών ιδίων κεφαλαίων, σηματοδοτώντας έτσι μια ισχυρή σύνδεση με το δημόσιο και μια πιο περιορισμένη ικανότητα χρήσης των ιδίων κεφαλαίων για τη βελτίωση της ποιότητας των assets. Ο οίκος εκτιμά, ότι η νομισματική πολιτική, τα φορολογικά και ρυθμιστικά μέτρα που λαμβάνονται τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο Ευρωζώνης θα μειώσουν σημαντικά τον αντίκτυπο της πανδημίας στις ελληνικές τράπεζες, ενώ η ολοκλήρωση των τιτλοποιήσεων με προσφυγή στο σχέδιο «Ηρακλής» θα υποστηρίξει περαιτέρω μειώσεις του όγκου NPLs το 2020. Η Τράπεζα της Ελλάδος, συνεχίζει ο οίκος, αναπτύσσει μια συμπληρωματική πρόταση όπως είναι αυτή της «bad bank» η οποία θα μπορούσε να επιταχύνει τη μείωση των NPL και να παρέχει κεφαλαιακή ελάφρυνση στις ελληνικές τράπεζες. Όπως εκτιμά η Scope η πρόοδος στο πλαίσιο εξυγίανσης του ιδιωτικού χρέους και η βελτίωση των δικαστικών διαδικασιών θα οδηγήσει σε ταχύτερη μείωση του όγκου των NPLs
Στήριξη - «ανάσα» από την ΕΚΤ
Η Scope δεν παραλείπει να αναφερθεί και στο ζήτημα της στήριξης της Ελλάδας δια χειρός ΕΚΤ, που βελτίωσε σημαντικά την πρόσβαση της χώρας στις αγορές. Οι αγορές ελληνικών ομολόγων από το έκτακτο πρόγραμμα για την πανδημία (PEPP) της ΕΚΤ έφτασαν περίπου τα 10 δισ. ευρώ σε καθαρή βάση από το Μάρτιο έως τον Ιούλιο. Κατά συνέπεια, ο όγκος συναλλαγών στην δευτερογενή αγορά αυξήθηκε σε 1,8 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2020 από 0,8 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2019 με την απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου να υποχωρεί στο 1,2%, καλύπτοντας έτσι τις εκδοτικές ανάγκες της χώρας, μετά το re-opening του 10ετούς στις 2 Σεπτεμβρίου.
