Ένα πολλαπλά θολό τοπίο στα κέντρα λήψης αποφάσεων στις Βρυξέλλες αναφορικά με κρίσιμα ζητήματα που καθορίζουν την πολιτική μέτρων στήριξης και επενδύσεων καλείται να αντιμετωπίσει η Αθήνα, ισορροπώντας ανάμεσα στην ανάγκη να στηρίξει τον επιχειρηματικό κόσμο και την εργασία από την πανδημία και στην υποχρέωση να διατηρήσει την καλή δημοσιονομική και ταμειακή εικόνα. Η «θηλιά» που δημιουργεί η εν λόγω ασάφεια έχει πολλές πηγές. Περιλαμβάνει την ασάφεια αναφορικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που θα ισχύουν το επόμενο διάσημα, με τον χρόνο έλευσης των προκαταβολών του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και το μέτωπο του νέου ΕΣΠΑ και του χρόνου ενεργοποίησής του το οποίο έχει ειδική σημασία: τα κονδύλιά του ήδη μοιράζονται και δεν έχουν μόνο ταμειακές αλλά και δημοσιονομικές παρενέργειες.
Και βέβαια, μία μεγάλη «θηλιά» συνδέεται με την ομαλή έλευση των εμβολίων στην Ελλάδα αλλά και ανά την ΕΕ. Ώστε να ανοίξει σταδιακά η αγορά αλλά και για να μην ανατραπούν οι (μειωμένες ούτως ή άλλως) προσδοκίες και για την πορεία του τουρισμού.
Τα μέτωπα
Οι θεσμοί υπολογίζουν πως η κυβέρνηση λόγω των μέτρων στήριξης θα έχει σχεδόν διπλάσια ελλείμματα από αυτά που αρχικά αναμενόταν (σ.σ. εκτιμούν πρωτογενές έλλειμμα το 2021 ενδεχομένως και πάνω από το 7,5% του ΑΕΠ το οποίο θα διατηρήσει το χρέος σε υψηλά επίπεδα. Ασκείται πλέον έμμεση πίεση στην Αθήνα για συγκράτηση των μέτρων στήριξης από την πανδημία, αφού δεν ξεκαθαρίζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες που θα ισχύουν τους επόμενους μήνες και χρόνια.
Δηλαδή τους κανόνες που δεν θα αφορούν μόνο στην περίοδο εξόδου από την πανδημία, αλλά και κατά την μετά Covid εποχή. Και τούτο με τους υφιστάμενους στόχους (ανεξαρτήτως ενισχυμένες εποπτείας) να είναι μη βιώσιμοι με επιδόσεις πρωτογενών πλεονασμάτων υψηλότερες του 2% του ΑΕΠ...
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση στρέφεται σε πιο στοχευμένα μέτρα στήριξης, με επόμενο βήμα την «υποκατάσταση» των Επιστρεπτέων με της αυξημένες αποζημιώσεις ειδικού σκοπού. Αλλά και σε νέες κινήσεις ενίσχυσης των ταμειακών της αποθεμάτων.
Το δεύτερο μέτωπο είναι η «εμπλοκή» στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Γερμανίας, αναφορικά το νέο πλαίσιο Ιδίων Πόρων της ΕΕ. Που εμποδίζει την έναρξη του Ταμείου Ανάκαμψης (όχι του νέου ΕΣΠΑ). Η Ελλάδα περιμένει ταμειακή τόνωση 5,5 δισ ευρώ φέτος (για μέτρα στήριξης από το React EU που θα τροφοδοτήσουν το ΕΣΠΑ) και για κάλυψη κονδυλίων για επενδύσεις (πχ ψηφιακή μέριμνα που τώρα χρηματοδοτείται από το ΠΔΕ). Με τις τελευταίες προσδοκίες για το ελληνικό σχέδιο που οριστικοποιείται για να κατατεθεί εντός του μήνα στην Επιτροπή να αφορούν στην έλευση της προκαταβολής στα τέλη του καλοκαιριού.
Το τρίτο μέτωπο είναι το νέο ΕΣΠΑ. Ακόμα και το νέο πρόγραμμα 330 εκατομμυρίων ευρώ για την στήριξη του κλάδου της εστίασης (σ.σ. αλλά και το ανάλογο «αδερφάκι» του για τον τουρισμό που βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας όπως και δράσεις παροχής δανείων) έχουν ως χρηματοδότη την ίδια πηγή, δηλαδή το νέο ΕΣΠΑ.
Στην πράξη όλα αυτά τα έργα επιχειρείται να ενταχθούν στο υφιστάμενο πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Με την προσδοκία να εγκριθεί η «μετακόμισή» τους στο νέο όταν αυτό εγκριθεί από τις Βρυξέλλες. Το πιο καλό σενάριο είναι – αν όλα τα κράτη εγκρίνουν το σύστημα Ιδίων Πόρων – το νέο ΕΣΠΑ ανά την ΕΕ να εγκριθεί τον Ιούνιο.
Μετά, αρχίζει ένας άλλος μαραθώνιος. Θα πρέπει να υποβληθούν και να εγκριθούν όλα τα εθνικά προγράμματα (και τα τομεακά – περιφερειακά). Για να ακολουθήσει η προκαταβολή (που είναι πολύ μικρή αυτή τη φορά στο 0,5% των κονδυλίων) και να ξεκινήσει η έγκριση ένταξης έργων (ειδικά αυτών που ήδη θα τρέχουν από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ και μπορούν να «δώσουν» δαπάνες. Τότε θα μπορεί να γίνει αίτημα πληρωμής. Δηλαδή, στο πιο καλό σενάριο, όλη αυτή η διαδικασία, αν όλα τρέξουν «ρολόι» εκτός και εντός συνόρων, μπορεί να φέρει τις πρώτες πληρωμές πριν αλλάξει ο χρόνος…
