«Το έργο δεν έχει τελειώσει», σύμφωνα με την κα Λαγκάρντ όσον αφορά την αναπροσαρμογή της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. «Είμαστε πολύ μακριά από το να δώσουμε τέλος στις αγορές ομολόγων - πρόσθεσε – αλλά και από την αύξηση των επιτοκίων».
Η επικεφαλής της ΕΚΤ επέμεινε για να καθησυχάσει τις αγορές ότι «Δεν κάνουμε tapering, αλλά επαναρυθμίζουμε το PEPP, που σας θυμίζω, είναι ένα πρόγραμμα αγορών που συνδέεται με την πανδημία έκτακτης ανάγκης της πανδημίας». Και οι αγορές καθώς φαίνεται από τις αντιδράσεις τους προς το παρόν αποδέχθηκαν το μετριοπαθές tapering γυρίζοντας θετικά μετά το αρχικό ξάφνιασμα.
Η απόφαση του Συμβουλίου της ΕΚΤ να μειώσει από το επόμενο τρίμηνο τις αγορές ομολόγων σε επίπεδα χαμηλότερα από εκείνα των δύο προηγούμενων τριμήνων – κίνηση που οι αγορές χαρακτηρίζουν χαμηλής έντασης tapering – επισφραγίζει τη στροφή της ΕΚΤ στην κατεύθυνση της σταδιακής επιστροφής στην προ PEPP περίοδο της νομισματικής πολιτικής και η στροφή αυτή σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΚΤ στηρίζεται στην ανάκαμψη της οικονομίας.
Παρ' όλα αυτά η «αλλαγή» αυτή θα παραμείνει προς το παρόν μόνο στο θέμα των αγορών του PEPP, ενώ θα διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα όλα τα άλλα στοιχεία της νομισματικής πολιτικής όπως οι αγορές του APP (το κανονικό QE), τα επιτόκια και τα προγράμματα χρηματοδότησης των τραπεζών.
Οι πιέσεις στις τιμές, πέρα από τους προσωρινούς παράγοντες, αυξάνονται σταδιακά. Η ανάκαμψη ήταν ισχυρότερη από το αναμενόμενο, αν και εξακολουθεί να απαιτεί ευρεία νομισματική και δημοσιονομική στήριξη, καθώς η οικονομία της Ευρωζώνης δεν έχει επιστρέψει στα επίπεδα πριν από την κρίση. Αυτό σύμφωνα με την κα Λαγκάρντ καταγράφεται στο ότι εξακολουθούν να «λείπουν» περί τα δύο εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Οι νέες προβλέψεις που αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω μόνο για το 2021, δείχνουν αύξηση του ΑΕΠ 5% φέτος, 4,6% το επόμενο και 2,1% το 2023.
Αξιοσημείωτο είναι ότι σύμφωνα με την ΕΚΤ η δυναμική του πληθωρισμού παραμένει προσωρινή και καθιστά δυνατή τη διατήρηση μιας εξαιρετικά επεκτατικής νομισματικής πολιτικής.
Η αύξηση του πληθωρισμού είναι καθαρά προσωρινή, επανέλαβε η Λαγκάρντ με την ευκαιρία αυτή και η δυναμική των τιμών «θα επιστρέψει σύντομα σε χαμηλούς τόνους», καθώς οι μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό απέχουν πολύ από τον στόχο του 2%. Αν και αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω, οι προβλέψεις δείχνουν μέσο πληθωρισμό 2,2% φέτος, 1,7% το 2022 και 1,5% το 2023. Ο βασικός πληθωρισμός, χωρίς την ενέργεια και τα τρόφιμα, θα μπορούσε να είναι 1,3% φέτος, 1,4% το 2022 και 1,5 % το 2022. Ο στόχος κατά την ΕΚΤ είναι πολύ μακριά, ακόμη και αν «οι κίνδυνοι είναι ισορροπημένοι».
Επιπλέον, η ΕΚΤ δεν βλέπει, στον ορίζοντα, «επιπτώσεις του δεύτερου γύρου» στον πληθωρισμό, τέτοιες που να μπορούν να προέλθουν από τις αυξήσεις των τιμών που σχετίζονται με την προσφορά, όπως οι τρέχουσες και οι οποίες προκαλούνται κυρίως από τα σημεία συμφόρησης στην προσφορά πρώτων υλών. Οι λεγόμενες επιπτώσεις του «δεύτερου γύρου» είναι αυτές των αυξήσεων στις προσδοκίες για τον πληθωρισμό και επομένως, στους μισθούς που μπορούν να κάνουν αυτές τις αυξήσεις «πιο επίμονες και διαρκείς».
Οι τρέχουσες αυξήσεις, ωστόσο, εξήγησε η Λαγκάρντ, δεν οδηγούν απαραίτητα σε αυτά τα αποτελέσματα, ενώ οι μισθολογικές διαπραγματεύσεις μέχρι σήμερα αναφέρουν μόνο «σταδιακές και μέτριες» αυξήσεις.
Έτσι η απόφαση της ΕΚΤ για επιβράδυνση του ρυθμού των αγορών μέσω του PEPP «δείχνει» την αισιοδοξία του ΔΣ της ευρωτράπεζας για την πορεία της οικονομίας της Ευρωζώνης, διατηρώντας παράλληλα επιφυλάξεις για υπαρκτoύς ακόμα κινδύνους στην ανάκαμψη.
Όπως σημειώνεται από την ΕΚΤ, οι διευκολυντικές χρηματοοικονομικές συνθήκες μπορούν να διατηρηθούν με «μέτρια χαμηλότερο ρυθμό αγορών» από το συγκεκριμένο πρόγραμμα έναντι των δυο προηγούμενων τριμήνων.
Σχετικά με το PEPP, η ΕΚΤ αναφέρει ότι το πρόγραμμα θα μείνει σε ισχύ τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2022. Όπως υποστηρίζει η ευρωτράπεζα, η διατήρηση του προγράμματος, έστω και με μειωμένο ύψος, θα αποτρέψει τη δυσχέρεια στις χρηματοοικονομικές συνθήκες.
Είναι χαρακτηριστικό πάντως το γεγονός ότι η ΕΚΤ υποστηρίζει πως «το PEPP θα μπορούσε να αυξηθεί εκ νέου στο μέλλον, εάν προκύψουν οι συνθήκες που θα πρέπει να οδηγήσουν σε αύξηση του προγράμματος...».
Αναφορικά με το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP), η ΕΚΤ σημειώνει πως το πρόγραμμα θα διατηρηθεί μέχρι λίγο πριν από τη στιγμή που θα υπάρξει αύξηση των βασικών επιτοκίων
Για τον πληθωρισμό, η ευρωτράπεζα επαναλαμβάνει πως θα πρέπει να διατηρηθεί μεσομακροπρόθεσμα στο ύψος του 2%, προσθέτοντας πως ο δείκτης τιμών καταναλωτή «ενδέχεται να ξεπεράσει παροδικά το στόχο» του 2%.
Για τα επιτόκια, σημειώνεται πως το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα σε 0,00%, 0,25% και -0,50% αντιστοίχως.
Αναλυτικά, η ανακοίνωση της ΕΚΤ:
Βάσει κοινής αξιολόγησης των συνθηκών χρηματοδότησης και των προοπτικών για τον πληθωρισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης μπορούν να διατηρηθούν με έναν μετρίως χαμηλότερο ρυθμό διενέργειας καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme – PEPP) σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα τρίμηνα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε επίσης τα άλλα μέτρα που έχει λάβει, δηλαδή το επίπεδο των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, την παροχή ενδείξεων για την ενδεχόμενη μελλοντική εξέλιξη αυτών των επιτοκίων, τις αγορές που διενεργεί στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme - APP), τις πολιτικές επανεπένδυσης και τις πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης.
Ειδικότερα:
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα σε 0,00%, 0,25% και -0,50% αντιστοίχως.
Για να στηρίξει τον συμμετρικό στόχο του για πληθωρισμό 2% και σύμφωνα με τη στρατηγική νομισματικής πολιτικής του, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά τους ή σε χαμηλότερα επίπεδα έως ότου διαπιστώσει ότι ο πληθωρισμός φθάνει το 2% πολύ πριν από το τέλος του υπό εξέταση χρονικού ορίζοντα προβολής και με διάρκεια κατά το υπόλοιπο του χρονικού ορίζοντα προβολής, και κρίνει ότι η πορεία του υποκείμενου πληθωρισμού έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο ούτως ώστε να είναι συμβατή με σταθεροποίηση του πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα. Αυτό μπορεί επίσης να συνεπάγεται μεταβατική περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός διαμορφώνεται σε επίπεδο μετρίως υψηλότερο από τον στόχο.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP)
Η διενέργεια καθαρών αγορών στο πλαίσιο του προγράμματος APP θα συνεχιστεί με ύψος 20 δισ. ευρώ μηνιαίως. Το Διοικητικό Συμβούλιο εξακολουθεί να αναμένει ότι οι μηνιαίες καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος APP θα διενεργούνται για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο προκειμένου να ενισχυθεί η διευκολυντική επίδραση των επιτοκίων πολιτικής του και ότι θα λήξουν λίγο πριν αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει επίσης να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και πάντως για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και ενός διευκολυντικού, σε μεγάλο βαθμό, χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής.
Έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να διενεργεί καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP, το συνολικό ποσό του οποίου ανέρχεται σε 1.850 δισ. ευρώ, τουλάχιστον μέχρι το τέλος Μαρτίου 2022 και, σε κάθε περίπτωση, έως ότου το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι η κρίση του κορoνοϊού έχει λήξει.
Βάσει κοινής αξιολόγησης των συνθηκών χρηματοδότησης και των προοπτικών για τον πληθωρισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης μπορούν να διατηρηθούν με έναν μετρίως χαμηλότερο ρυθμό διενέργειας καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα τρίμηνα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα διενεργεί τις αγορές με ευελιξία σύμφωνα με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά και με σκοπό να αποτρέψει την υιοθέτηση αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης που δεν συμβαδίζουν με την αντιστάθμιση της προς τα κάτω επίδρασης που ασκεί η πανδημία στην προβλεπόμενη πορεία του πληθωρισμού. Επιπλέον, η ευελιξία των αγορών ως προς τον χρόνο, τις κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού και τις χώρες θα συνεχίσει να στηρίζει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Αν μπορούν να διατηρηθούν ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης με ροές αγορών στοιχείων ενεργητικού που δεν οδηγούν σε εξάντληση του συνολικού ποσού του PEPP στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των καθαρών αγορών του, το ποσό αυτό δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί στο ακέραιο. Ομοίως, το συνολικό ποσό μπορεί, εφόσον χρειαστεί, να αναπροσαρμοστεί με σκοπό τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών χρηματοδότησης οι οποίες θα συμβάλουν στην αντιστάθμιση της αρνητικής διαταραχής που ασκεί η πανδημία στην πορεία του πληθωρισμού.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του PEPP κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2023. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρέχει άφθονη ρευστότητα μέσω των πράξεων αναχρηματοδότησης που διενεργεί. Πιο συγκεκριμένα, η τρίτη σειρά στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ III) εξακολουθεί να αποτελεί ελκυστική πηγή χρηματοδότησης για τις τράπεζες, στηρίζοντας τη χορήγηση τραπεζικών δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει καταλλήλως όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.
