Με μια λιτή ανακοίνωση από το βήμα της Γερουσίας, ο Επικεφαλής της Πλειοψηφίας, ο Γερουσιαστής Τσάρλς Σούμερ από τη Νέα Υόρκη, ανακοίνωσε πριν λίγη ώρα ότι επετεύχθη η πολυπόθητη συμφωνία για την αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους της χώρας κατά 480 δισεκατομμύρια δολάρια, λήγοντας έτσι το «πρώτο ημίχρονο» αυτής της αναμέτρησης μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων ισόπαλο.
Όλα στο τραπέζι ξανά στις 3 Δεκεμβρίου
Η προσωρινή συμφωνία αυτή δίνει μια μεγάλη ανάσα στον Πρόεδρο και την οικονομική ομάδα των Δημοκρατικών να μπορέσει να προχωρήσει σε δανεισμό για να καλύψει τις υποχρεώσεις που έληγαν άμεσα (17 Οκτωβρίου) και μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου να συνεχίσει τον δανεισμό για να χρηματοδοτήσει πέρα από τις ομοσπονδιακές ανάγκες και τα προγράμματα ανάκαμψης από την πανδημία.
Το θετικό είναι ότι η πιο σημαντική οικονομία του κόσμου κατάλαβε ότι δεν πρέπει να πυροβολήσει τα πόδια της, όπως συνέβη το 2011.
Το αρνητικό είναι ότι η συμφωνία αυτή επήλθε μετά από μια τεταμένη πολιτική διαπάλη εβδομάδων, όπου οι Δημοκρατικοί πάλευαν να επεκτείνουν το όριο του δημόσιου χρέους και οι Ρεπουμπλικάνοι αρνούνταν με διάφορες αφορμές. Μάλιστα, ήταν ο Επικεφαλής της Μειοψηφίας στη Γερουσία, ο Γερουσιαστής από το Κεντάκι Μιτς ΜακΚόνελ, που ηγήθηκε προσωπικά του πολιτικού αγώνα ενάντια «στην ατζέντα αλόγιστων δαπανών του Μπάιντεν», όπως αποκαλείται το συνολικό πακέτο ανάκαμψης από την πανδημία που ξεπερνά τα 6 τρισ. δολάρια, ειρωνικά από τους Ρεπουμπλικάνους.
Με το όριο για νέα συμφωνία να μπαίνει στις 3 Δεκεμβρίου, οι Ρεπουμπλικάνοι δίνουν ταυτόχρονα στους Δημοκρατικούς αυτό που θέλουν, αλλά πολύ μικρό χρονικό ορίζοντα για να το υλοποιήσουν. Με λίγα λόγια, η τακτική των Ρεπουμπλικάνων είναι να δίνουν την αύξηση του ορίου του δανεισμού σε δόσεις ώστε κάθε φορά να εξυπηρετείται κυρίως ο ομοσπονδιακός δανεισμός και οι άμεσες ανάγκες του κράτους και στη συνέχεια, ό,τι περισσεύει, να μεταφέρεται στα επιμέρους πακέτα ανάκαμψης. Με δεδομένο ότι το λεγόμενο «πακέτο για το κοινωνικό κράτος» (που αναμένεται να φτάσει τα 3,5 τρισ. δολάρια) είναι ακόμα υπό διαπραγμάτευση και μέσα στους Δημοκρατικούς, πρέπει να είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα περικοπεί σημαντικά στο τέλος.
Οι Ρεπουμπλικάνοι ωθούν τους Δημοκρατικούς στον «συμβιβασμό» και στην εξάρτηση από αυτούς
Το σχέδιο των Ρεπουμπλικάνων το είπε ανοιχτά στην ομιλία του ο ΜακΚόνελ. Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν πρόκειται να παράσχουν τις 10 αναγκαίες ψήφους για να προχωρήσει η συναινετική διαδικασία για μακροπρόθεσμη αύξηση του ορίου του χρέους ή και πλήρη άρση του ορίου. Η συναίνεση χρειάζεται ενισχυμένη πλειοψηφία 60 ψήφων για να περάσει και οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν από 50 Γερουσιαστές, αλλά οι Δημοκρατικοί έχουν την Πρόεδρο οπότε και έχουν την πλειοψηφία στη Γερουσία για τα περισσότερα θέματα.
Ο επόμενος τρόπος να περάσει η μακροπρόθεσμη αύξηση του ορίου χρέους είναι η λεγόμενη ψήφιση με τη διαδικασία του συμβιβασμού (reconciliation). Ο συμβιβασμός μόνο νομοσχέδια σχετικά με τη δημοσιονομική πολιτική και σκοπός του είναι να επιταχύνει την έγκριση του Κογκρέσου. Τα νομοσχέδια που εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία μπορούν να περάσουν από τη Γερουσία με απλή πλειοψηφία 51 ψήφων ή 50 ψήφων συν τον Αντιπρόεδρο (κάτι που διαθέτουν τώρα οι Δημοκρατικοί).
Το πρόβλημα είναι ότι εξ αρχής οι Δημοκρατικοί μέσα από δηλώσεις της Νάνσι Πελόζι έχουν ήδη απορρίψει τη διαδικασία του συμβιβασμού. Αυτό ανοίγει δύο προβλήματα: Το πρώτο είναι ότι χωρίς συναίνεση πρέπει κάθε φορά να υπάρχει συγκεκριμένη συμφωνία αύξησης του ορίου χρέους και ως προς το ποσό και ως προς τον χρόνο που αυτή θα διαρκέσει (άρα αυτό το πολιτικό μπρα ντε φερ θα επαναλαμβάνεται κάθε 2-3 μήνες).
Το δεύτερο είναι ότι πλέον, με την εξάρτηση στην οποία μπαίνουν οι Δημοκρατικοί από τους Ρεπουμπλικάνους, στην ουσία χάνουν την αυτονομία που μπορούν να έχουν στην οικονομική πολιτική, αφού κάθε φορά αυτοί θα εμφανίζονται ως οι «ανεύθυνοι σπάταλοι» και οι Ρεπουμπλικάνοι ως αυτοί που προσπαθούν «να γλιτώσουν τον αμερικανικό λαό από κάθε βραχυπρόθεσμη κρίση», όπως είπε και ο ΜακΚόνελ.
Από την άλλη, η παρελκυστική τακτική των Ρεπουμπλικάνων δεν μπορεί να κρατήσει για πάντα. Κάθε φορά που η αμερικάνικη οικονομία θα φτάνει μια ανάσα πριν τη στάση πληρωμών, οι αγορές θα αντιδρούν σπασμωδικά, οπότε και η επιχειρηματική δραστηριότητα θα αναστατώνεται σε τέτοιο βαθμό που τελικά η τακτική αυτή ίσως τους γυρίσει μπούμερανγκ.
Για την ώρα, όλα τα χαρτιά θα ξανανοίξουν στο τραπέζι στις 3 Δεκεμβρίου.
