Το ζήτημα με τις κρατικές οφειλές του ευρύτερου «κράτους» προς τους ιδιώτες δεν είναι μόνο ότι στερούν χρήματα από την αγορά. Είναι και ότι δείχνουν ότι δεν έχει ακόμη «στεγανωθεί» το σύστημα δημιουργίας νέων υποχρεώσεων και έγκαιρων πληρωμών του ευρύτερου Δημοσίου, από το γεγονός πως όχι μόνο καθυστερούν να πληρωθούν χρέη αλλά δημιουργούνται και καινούρια, επισημαίνουν πηγές από τις Βρυξέλλες. Έτσι, εξηγούν την εμμονή των θεσμών (Επιτροπή, ΕΚΤ, ESM) και αυτή τη φορά, κατά το διήμερο των διαπραγματεύσεων στην Αθήνα που ολοκληρώθηκε την Τετάρτη, για ένα νέο στόχο απομείωσής τους και για θεσμικές παρεμβάσεις.
Η έκθεση των θεσμών που θα ανακοινωθεί στις 24 Νοεμβρίου (και θα επικυρωθεί από το Eurogroup του Δεκεμβρίου), αναμένεται να είναι θετική, οδηγώντας σε πακέτο «δόσεων», ωστόσο θεωρείται δεδομένο πως θα υπάρχουν επισημάνσεις για το ζήτημα.
Ουσιαστικά η κατάσταση είναι σχεδόν παγωμένη στα επίπεδα που βρισκόταν το καλοκαίρι (κατά την 12η αξιολόγηση). Δηλαδή, σε ένα ποσό περίπου 900 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 500 εκατ. ευρώ. Τότε είχε απευθυνθεί σύσταση για επιτάχυνση, και τώρα το ίδιο επαναλαμβάνεται.
Ο χρόνος τελειώνει εξηγούν οι ίδιες πηγές. Και τούτο καθώς κοινή θέση κυβέρνησης και Βρυξελλών είναι η λήξη της ενισχυμένης εποπτείας τον Ιούνιο του 2022 και επιθυμούν να γίνει με τις λιγότερες δυνατές «ουρές» ανοικτών πεδίων προς «έλεγχο» κατά την μετα-εποπτείας (post program) παρακολούθηση της χώρας.
Ο στόχος του Μαρτίου
Έτσι τέθηκε μεταξύ των δύο πλευρών ένας νέος στόχος: Τα πάντα να έχουν λήξει έως το Μάρτιο του 2022. Και η αποπληρωμή των οφειλών και το θέμα της θωράκισης των φορέων που παράγουν χρέη. Μία νέα αναβολή στο ζήτημα που εκκρεμεί από τα μνημόνια συνεπάγεται πως θα είναι εκκρεμότητα κατά την τελική αξιολόγηση της «εξόδου» από την εποπτεία.
Το μεγάλο αγκάθι προφανώς είναι το θέμα των συντάξεων και η προσπάθεια του υπουργείου Εργασίας, η οποία πάντως κρίθηκε ελπιδοφόρα, σύμφωνα με πληροφορίες, με βάση την παρουσίαση που έγινε στα κλιμάκια των δανειστών. Ένα άλλο γεγονός που κρίθηκε θετικό και αφορά στα Νοσοκομεία είναι ότι έχει αυξηθεί το ποσοστό των κεντρικών προμηθειών.
Υπενθυμίζεται πως στην 11η αξιολόγηση αναφερόταν πως ο ρυθμός εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν έχει επιταχυνθεί και τούτο «εγείρει ανησυχίες, ιδίως δεδομένης της εκτεταμένης επαναξιολόγησης των στόχων εκκαθάρισης που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 10ης έκθεσης».
Αναφερόταν από τότε πως η καθυστέρηση αυτή «καθιστά δύσκολη την επίτευξη του στόχου» που μεταφέρθηκε για το τέλος του 2021. «Οι αρχές καλούνται να επιταχύνουν την υλοποίηση όλων των δράσεων που διευκολύνουν την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και αποτρέπουν τη συσσώρευση νέων, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν μελλοντικές αποκλίσεις από τους συμφωνηθέντες στόχους», αναφερόταν.
Κρινόταν όμως ως ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η εφαρμογή των συστάσεων του ελληνικού Ελεγκτικού Συνεδρίου, σχετικά με την εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, συνεχίζεται όπως είχε προγραμματιστεί και ότι οι αρχές προσδιόρισαν προτάσεις για την απλούστευση ορισμένων φορολογικών διαδικασιών, οι περισσότερες από τις οποίες πρέπει να υιοθετηθούν έως τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο του 2021. Γινόταν και ειδική αναφορά σε τρεις περιπτώσεις: Στην εκκαθάριση των συντάξεων, αλλά και στους ΟΤΑ και στις αμυντικές βιομηχανίες που δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τις οφειλές προς ιδιώτες (π.χ. προμηθευτές, συμβασιούχους κλπ).
Οι θεσμοί υπολογίζουν σε 900 εκατ. ευρώ περίπου τα «καθαρά» χρέη που μπορούν να αποπληρωθούν. Σε αυτά προτίθενται και άλλα που συνδέονται με δικαστικές προσφυγές ή έχουν νομικά και άλλα ζητήματα. Συνολικά φτάνουν με βάση τα τελευταία στοιχεία Αυγούστου στα 1,8 δισ. ευρώ για το ευρύτερο δημόσιο (αυξημένα από τα 1,761 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο) και σε επιπλέον 329 εκατ. ευρώ ληξιπρόθεσμων εκκρεμών επιστροφών φόρων με βάση τα στοιχεία που κοινοποιεί το ΥΠΟΙΚ.
