Το τριήμερο 26ης - 29ης Νοεμβρίου - όταν δηλαδή έχει οριστεί η «Μαύρη Παρασκευή» των προσφορών για το 2021 - περιμένουν φέτος όχι μόνο οι έμποροι και οι καταναλωτές, αλλά και η ίδια η κυβέρνηση.
Σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, θεωρείται πως θα είναι ένα σημαντικό κρας τεστ για το αν η καταναλωτική «συγκράτηση» τον Οκτώβριο – η οποία φανερώνεται ως πρόθεση στις μετρήσεις του ΙΟΒΕ και άλλων ερευνών - θα γίνει και... πράξη. Με ό, τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία του τζίρου, του ΑΕΠ και των κρατικών εσόδων που θα καθορίσουν με τη σειρά τους τα περιθώρια για πρόσθετα μέτρα στήριξης (σ.σ. κυρίως για την ακρίβεια).
Η «εικόνα» που θα δώσει η Black Friday θα έχει αρχίσει να διαμορφώνεται από δύο ακόμη ανακοινώσεις που θα γίνουν πιο... νωρίς: Από την κοινοποίηση των φθινοπωρινών εκτιμήσεων της Κομισιόν στις 11 Νοεμβρίου, αλλά και από τις διπλές ανακοινώσεις, μία ημέρα πριν, από την ΕΛΣΤΑΤ των στοιχείων για τις τιμές καταναλωτή αλλά και για τη βιομηχανική παραγωγή.
Αυτό που προσπαθεί να αποτιμήσει το οικονομικό επιτελείο είναι κατά πόσο επηρεάστηκε η κατανάλωση από τον πληθωρισμό και από την πανδημία, έχοντας και ως θετική ένδειξη τη διατήρηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και τον Οκτώβριο σε υψηλά επίπεδα με βάση τα πρώτα φορολογικά στοιχεία.
Αναμονή ή αλλαγή στάσης;
Παρ' όλα αυτά, η πίεση στην αγορά λόγω της νέας έξαρσης της πανδημίας αλλά και – κυρίως – των πληθωριστικών πιέσεων στα καύσιμα, είναι φανερό πως έχει αρχίσει να φαίνεται στην πραγματική οικονομία από τον Οκτώβριο, εξηγούν αρμόδιες πηγές.
Αυτό που μένει να διαπιστωθεί είναι αν η «συστολή» των καταναλωτών δείχνει μία αναβολή αγορών (για παράδειγμα περιμένοντας μεγαλύτερες ευκαιρίες λόγω των προσφορών που έρχονται) ή αν θα υπάρξουν πιο «μόνιμα» χαρακτηριστικά...
Όσον αφορά στις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ, στις 10 Νοεμβρίου θα κοινοποιήσει τα επίσημα αναλυτικά στοιχεία για την πορεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, από τα οποία μένει να φανεί αν, και σε ποιο βαθμό, έχει περάσει η ακρίβεια από τις τιμές ενέργειας στο «ράφι» ανά προϊόν και γενικότερα στην κατανάλωση. Παράλληλα, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής αναμένεται να δείξει αν διατηρείται η δυναμική της εγχώριας βιομηχανίας.
Πάντως, οι πρώτες ενδείξεις από τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών που ανακοίνωσε η Eurostat είναι αρνητικές, αλλά το τελικό αποτέλεσμα, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πήγες, θα είναι συνάρτηση του πώς θα συνεχιστεί η πορεία των τιμών φυσικού αερίου τους επόμενους μήνες, Επίσης θεωρούν πολύ κρίσιμο να γίνουν αποτελεσματικοί έλεγχοι στην αγορά και να καταστεί εφικτή η διατήρηση του κλίματος σε καλά επίπεδα. Και τούτο ώστε να αποτρέψουν μονιμοποίηση των ανατιμήσεων ακόμα και αν αποκλιμακωθούν οι τιμές χονδρικής...
Στις 11 Νοεμβρίου η Κομισιόν στις προβλέψεις της για την ευρωπαϊκή αλλά για την ελληνική οικονομία αναμένεται να δείξει αν υιοθετεί (και σε ποιο βαθμό), τη θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης για ρυθμό ανάπτυξης ενδεχομένως και υψηλότερο και του 6,1% (σ.σ. με τα στελέχη του οικονομικού επιτελείο να έχουν εκτιμήσει ατύπως το προηγούμενο διάστημα ακόμη και προσδοκία για άνοδο του ΑΕΠ κατά 7%-8%, αλλά πλέον να διατηρούν πιο επιφυλακτική θέση περιμένοντας να δουν την επίπτωση του αποπληθωριστή ΑΕΠ και άλλων παραγόντων και υγειονομικού πλέον χαρακτήρα). Σημειώνεται ότι η Κομισιόν προς το παρόν επισήμως έχει παραμείνει στις θερινές εκτιμήσεις της για ρυθμό ανάπτυξης 4,3% φέτος και 6% το 2022.
Οι νέες προβλέψεις της Επιτροπής θα ενσωματωθούν στις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την ανάπτυξη και για τα δημοσιονομικά περιθώρια που θα εγγραφούν στο τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού που πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή έως τις 20-21 Νοεμβρίου.
Στήριξη από τουρισμό και εξαγωγές – Συζητούνται νέα μέτρα
Ενθαρρυντικό στοιχείο για το ΑΕΠ και τα κρατικά ταμεία συνεχίζει να είναι η πολύ καλή πορεία του τουρισμού και τον Οκτώβριο, αλλά και των εξαγωγών και της βιομηχανικής παραγωγής. Μένει να φανεί τώρα τι θα γίνει στο υγειονομικό πεδίο και πώς θα λειτουργήσει η εγχώρια τουριστική αγορά ειδικά τους τελευταίους μήνες και τα Χριστούγεννα, όταν γίνεται το ένα τρίτο του τζίρου του χειμερινού τουρισμού, αναφέρουν αρμόδιες πηγές.
Για τα μέτρα στήριξης από την πανδημία και από την ενεργειακή κρίση, του οικονομικό επιτελείο συνεχίζει να βρίσκεται σε στάση αναμονής. Μετρώντας τα δημοσιονομικά περιθώρια που θα υπάρχουν αλλά και τις ανάγκες ώστε να αναλάβει δράση αν χρειαστεί.
Αρμόδια στελέχη κάνουν σαφές πως τουλάχιστον το μέτωπο της ακρίβειας δείχνει ότι η ανάγκη για στοχευμένα μέτρα στήριξης θα είναι υπαρκτή και τους πρώτους μήνες του 2022, αλλά θα πρέπει να δομηθούν ώστε να μην επηρεάσουν (πολύ) το έλλειμμα και να μην πυροδοτήσουν πληθωριστικές προσδοκίες.
Ο ΥΠΟΙΚ, Χρήστος Σταϊκούρας, ανέφερε σήμερα πως αν υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος πρέπει να αξιοποιηθεί γιατί η κρίση είναι εδώ ή μπορεί να είναι πολύ πιο έντονη το επόμενο δίμηνο. Μίλησε για μέτρα βραχυπρόθεσμα, δηλαδή για φέτος, ώστε του χρόνου αυτά τα μέτρα να «έχουν μηδενικό αποτύπωμα». Είπε πως εάν χρειαστεί και έχουμε το δημοσιονομικό περιθώριο «θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις» αλλά τα μέτρα αυτά «τρώνε» δημοσιονομικό χώρο από άλλες παρεμβάσεις που θέλει να κάνει η κυβέρνηση, πέραν όσων ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ και θα γίνουν.
Αλλά και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, για το ίδιο θέμα επεσήμανε ότι «δεν έχουμε αυτήν τη στιγμή το πλεόνασμα για να δίνουμε κάποιο μέρισμα από το πλεόνασμα. Έχουμε έλλειμμα, που φέτος είναι στο 9,9%, αλλά του χρόνου θα μειωθεί σημαντικά. Προφανώς, η ρήτρα γενικής διαφυγής μάς αφήνει χώρο για να καλύπτουμε έκτακτες ανάγκες που προκύπτουν, όχι όμως για να δίνουμε κάποιου είδους μέρισμα. Μέρισμα από έλλειμμα είναι αντίφαση εκ των πραγμάτων».
