Την επομένη της ανακοίνωσης της νέας αύξησης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στην Ελλάδα στο 3,4%, ο ίδιος δείκτης στις ΗΠΑ εκτοξεύθηκε στο 6,2%, ενώ στην Ευρώπη τον Οκτώβρη, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία ο ΔΤΚ ανεβαίνει στο 4,1%, με την Γερμανία να χτυπάει κόκκινο στο 4,5%.
Η διαφορά με την Ελλάδα, που εξακολουθεί να κινείται λίγο πιο αργά από την Ε.Ε., δεν βρίσκεται τόσο στο ύψος της αύξησης, όσο στην ταχύτητα της αύξησης και στο γεγονός ότι αυξάνει την πίεση της «ακρίβειας» σε μεγαλύτερα ποσοστά πληθυσμού λόγω του κινδύνου της «φτώχειας».
Πριν από ένα χρόνο σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο δείκτης βρισκόταν στο «- 1,8%» και μέσα σε ένα χρόνο εκτινάχθηκε – με απλοποίηση του λογιστικού υπολογισμού - κατά περισσότερο από 5,2 μονάδες (1,8 + 3,4%), που με τον αναλογισμό τους αγγίζει σε πραγματικούς όρους τις 6 μονάδες...
Η ταχύτητα ανόδου είναι πρωτοφανής.
Οι τομείς στους οποίους παρατηρείται η τιμαριθμική άνοδος, τροφές, μεταφορές, στέγαση, είναι αυτοί που απορροφούν σχεδόν το σύνολο του διαθέσιμου εισοδήματος, όσο πιό χαμηλό είναι το διαθέσιμο εισόδημα.
Με αποτέλεσμα σε μία χώρα, όπου κατά την ΕΛΣΤΑΤ (στοιχεία 2020) το ένα τρίτο περίπου του πληθυσμού αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της φτώχειας, η πίεση που ασκεί η άνοδος κατά 5 – 6 μονάδες του πληθωρισμού μέσα σε 12 μήνες, να είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, ακόμα και σε εκείνες τις χώρες που έχουν υψηλότερο δείκτη τιμών καταναλωτή...
Το μίγμα αυτό, της ταχείας ανόδου του πληθωρισμού με το υψηλότερο ποσοστό κινδύνου φτώχειας οδηγεί σε ένα πρωτοφανές - ακόμα και για την «μνημονιακή» δεκαετία που έχει προηγηθεί - οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον με απρόβλεπτες συνέπειες.
Πολύ δε περισσότερο που η άνοδος του πληθωρισμού θα συνεχισθεί, ακόμα και σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις περί προσωρινότητας του φαινομένου, μέχρι και τα μέσα του 2022.
Η ρητορική όμως της «προσωρινότητας», τόσο από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς (ΕΚΤ – Κομισιόν) όσο και από τις κυβερνήσεις, εξασθενεί καθημερινά καθώς αναμετριέται με την πραγματικότητα και τις εκτιμήσεις των αγορών.
Οι αιτίες στις οποίες αποδίδονται οι πληθωριστικές πιέσεις κάθε άλλο παρά προσωρινό χαρακτήρα έχουν:
- Ο νομισματικός πληθωρισμός συνεχίζει να παράγεται από τις Κεντρικές Τράπεζες, παρά την σταδιακή επιβράδυνση του QE, αφού διατηρεί όπως έχει επιβεβαιωθεί, την επανεπένδυση της ήδη διοχετευμένης ρευστότητας μέσω των QE, για τα επόμενα χρόνια.
Ταυτόχρονα το μοναδικό εργαλείο που θα μπορούσε να προκαλέσει μία κεφαλαιακή «άμπωτη» και κατά συνέπεια να λειτουργήσει αποπληθωριστικά, όσο αφορά τα κεφάλαια που έχουν διοχετεύσει στις αγορές οι Κεντρικές Τράπεζες, δηλαδή η αύξηση του επιτοκιακού κόστους του χρήματος, έχει παραπεμφθεί στο... μέλλον. Και αυτό γιατί μία τέτοια κίνηση θα προκαλούσε ανεξέλεγκτες συνέπειες, λόγω του ιστορικά υψηλού χρέους τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.
- Η ενεργειακή μετάβαση, η οποία έχει δρομολογηθεί λόγω των ανελαστικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, διαμορφώνει ένα περιβάλλον – στην φάση της μετάβασης – παρατεταμένης διάρκειας υψηλότερου κόστους της ενέργειας, που τροφοδοτεί σε διεθνές επίπεδο τον πληθωρισμό.
- Ταυτόχρονα τόσο η κατακόρυφη άνοδος των τιμών παραγωγού σε Κίνα, ΗΠΑ και Ευρώπη, όσο και οι συνέπειες των εντεινόμενων τριβών και συγκρούσεων στις εμπορικές συναλλαγές, ειδικά μεταξύ ΗΠΑ – Ευρώπης με την Κίνα, «διασφαλίζουν» μια κάθε άλλο παρά «παρωδική» ανοδική πίεση στις τιμές διεθνώς, που επηρεάζει πολύ περισσότερο τις χώρες με μεγάλα ελλείμματα στο εμπορικό τους ισοζύγιο, όπως π.χ. Η Ελλάδα.
Μέσα στο περιβάλλον αυτό είναι σαφές πως το μόνο που μπορεί να είναι «παροδικό», ειδικά σε οικονομίες όπως η Ελληνική, είναι η «ρητορική» περί παροδικότητας των πληθωριστικών πιέσεων...
