H παγκοσμιοποίηση «άντεξε», πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο, μπροστά στο «stress test» της πανδημίας που πλήττει τον πλανήτη από το 2020, είναι το κεντρικό συμπέρασμα της ετήσιας παρουσίασης των ευρημάτων του Δείκτη Παγκόσμιας Συνδεσιμότητας 2021 της DHL, η οποία διεξήχθη στο Λονδίνο στις 30 Νοεμβρίου, σε μια λαμπερή και διεθνούς εμβέλειας εκδήλωση, στην οποία συμμετείχε το insider.gr, με τον CEO της DHL να μας «προετοιμάζει» για νέες επενδύσεις στον ελληνικό χώρο.
Τζον Πίρσον στο insider: Έρχονται νέες επενδύσεις στην Ελλάδα
Απαντώντας σε ερωτήσεις του insider.gr ο CEO της DHL Express Τζον Πίρσον, προανήγγειλε νέες επενδύσεις στην Ελλάδα, μετά από την επένδυση 7 εκατ. ευρώ στην Θεσσαλονίκη, για την κατασκευή κέντρου διανομής δεμάτων. «Το 2021 οι ολοκαίνουργιες εγκαταστάσεις μας στη Βόρεια Ελλάδα λειτούργησαν, μόλις 6 μήνες μετά την ανακοίνωση της έναρξης της επένδυσης. Κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης χρονιάς λόγω της πανδημίας της Covid-19, έχουμε σε εξέλιξη ένα ολοκληρωμένο επενδυτικό σχέδιο, που σχετίζεται με την παρουσία μας στη χώρα. Το σχέδιο θα ολοκληρωθεί το 2022 και περιλαμβάνει την πλήρη ανακαίνιση των κεντρικών γραφείων της DHL Express στην Αθήνα, τον επανασχεδιασμό όλων των σημείων εξυπηρέτησης και την ηλεκτροκίνηση άνω του 30% των οχημάτων παράδοσης last mile», τόνισε ο κ. Πίρσον.
Σχολιάζοντας δε τις επιπτώσεις της πανδημίας στο παγκόσμιο εμπόριο, ο CEO ήταν αρκετά καθησυχαστικός, προσθέτοντας: «Το εμπόριο υποχώρησε σημαντικά μετά το αρχικό ξέσπασμα της πανδημίας Covid-19, αλλά μέσα σε μήνες άρχισε να ανακάμπτει καθώς η ζήτηση ήταν παρούσα. Τώρα έχει ξεπεράσει τα προ-πανδημικά επίπεδα. Συγκρίνοντας τον αντίκτυπο του κορονοϊού με την οικονομική κρίση του 2008 – 09, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ζημιά στο παγκόσμιο εμπόριο δεν είναι τόσο σημαντική. Η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει ταχύτερα από το αναμενόμενο λόγω του γρήγορου εμβολιασμού που κατέστη δυνατός από τη συμβολή κλάδου των logistics στη διανομή εμβολίων για τη θεραπεία του κόσμου».
Παρά τα σοβαρά επακόλουθα του ξεσπάσματος της Covid-19, με το κλείσιμο των συνόρων, τις γεωπολιτικές εντάσεις και τα σοκ στην ζήτηση και στην προσφορά των αγαθών, το παγκόσμιο εμπόριο έχει εκτοξευθεί πολύ πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα, και οι περισσότερες άλλες διεθνείς ροές ανακάμπτουν επίσης έντονα.
Ο Παγκόσμιος Δείκτης Συνδεσιμότητας της DHL, ο οποίος μειώθηκε κατά πολύ το 2020, δείχνει ξεκάθαρα στοιχεία ανάκαμψης το 2021.
«Πολλοί φοβήθηκαν ότι η παγκόσμια κρίση θα έθετε σε κίνδυνο την πρόοδο της παγκοσμιοποίησης. Αναλύουμε τις διάφορες διεθνείς ροές παγκοσμίως εδώ και χρόνια και μετά από 1,5 χρόνο από την πανδημία, μπορούμε πλέον να διαβεβαιώσουμε με ασφάλεια: η πανδημία δεν προκάλεσε την κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης. Μετά τις αρχικές υποχωρήσεις το 2020, ο Παγκόσμιος Δείκτης Συνδεσιμότητας της DHL βρίσκεται ήδη σε άνοδο και φέτος», ανέφερε στην ομιλία του ο Τζον Πίρσον, παγκόσμιος CEO της DHL Express. «Το εμπόριο έχει προσφέρει σωτηρία για τις χώρες σε όλο τον κόσμο και η DHL Express έχει διαδραματίσει βασικό ρόλο σε τομείς που κυμαίνονται από τη διανομή εμβολίων έως το ηλεκτρονικό εμπόριο».
Ο κ. Πίρσον επεσήμανε χαρακτηριστικά, πως μόνο η DHL, έχει παραδώσει έως σήμερα από την αρχή διανομής των εμβολίων κατά του κορονοϊού, πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο δόσεις σε 168 χώρες, χωρίς καθυστερήσεις και απώλειες, συμβάλλοντας καθοριστικά στην εφαρμογή των κυβερνητικών πλάνων για τον εμβολιασμό των πληθυσμών.
Πώς επέδρασε η πανδημία στα τέσσερα είδη των διεθνών ροών;
Η πανδημία, ωστόσο, ανέδειξε και τα «τρωτά σημεία» των διεθνών ροών, όπως τα σημεία συμφόρησης της εφοδιαστικής αλυσίδας και την υστέρηση στην ανάκαμψη των χωρών χαμηλού εισοδήματος.
Όμως, όπως επεσήμαναν οι ομιλητές της εκδήλωσης, η ανθεκτικότητα των παγκόσμιων ροών είναι καλός οιωνός για το μέλλον, επειδή τα υψηλότερα επίπεδα παγκόσμιας συνδεσιμότητας μπορούν να βοηθήσουν στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και στον περιορισμό του πληθωρισμού.
Μετά την απότομη πτώση στις αρχές της πανδημίας, το εμπόριο αγαθών ανέκαμψε πάνω από το προ-πανδημικό επίπεδο πριν από το τέλος του 2020. Το παγκόσμιο εμπόριο αγαθών έχει σημειώσει νέα ρεκόρ το 2021. Οι τελευταίες προβλέψεις εκτιμούν η ανάπτυξη του εμπορίου θα υπερβεί την αύξηση του ΑΕΠ έως το 2022, διευρύνοντας τον ρόλο του στην παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, η πανδημία έπληξε περισσότερο τις υπηρεσίες από ότι τα εμπορεύματα, και το διεθνές εμπόριο στο σύνολο του παραμένει κάτω από τα υψηλά του.
Οι διεθνείς ροές κεφαλαίων μειώθηκαν απότομα καθώς η πανδημία εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, αλλά η ταχεία αντίδραση από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες απέτρεψε την απειλή η υγειονομική κρίση να μετατραπεί σε άλλη μια παγκόσμια οικονομική κρίση. Οι ροές άμεσων ξένων επενδύσεων υπέστησαν μεγάλη πτώση το 2020, αλλά άρχισαν να ανακάμπτουν το α’ εξάμηνο του 2021 και βρίσκονται σε καλό δρόμο για να επιστρέψουν σε επίπεδα προ πανδημίας φέτος.
Οι διεθνείς ροές δεδομένων αυξήθηκαν το 2020 και στα πρώτα στάδια την πανδημίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, καθώς οι διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις πραγματοποιούνταν εξ αποστάσεως. Η τροφοδοτούμενη από το διαδίκτυο επέκταση των διεθνών ροών πληροφοριών έχει ξεκινήσει την εποχή της «ψηφιακής παγκοσμιοποίησης», σύμφωνα με την DHL. Ωστόσο, αυτές οι ροές έκτοτε επανήλθαν στη μακροπρόθεσμα ασθενέστερη αναπτυξιακή τους τάση, συγχρονισμένες με την βραδύτερη παγκοσμιοποίηση των διεθνών τηλεφωνικών κλήσεων και των συνεργασιών επιστημονικής έρευνας τα τελευταία χρόνια.
Η πανδημία επηρέασε τις ροές ανθρώπων πολύ περισσότερο από τους άλλους πυλώνες της παγκόσμιας συνδεσιμότητας, σύμφωνα με τις μετρήσεις του DHL GCI. Τα διεθνή ταξίδια έπεσαν κατακόρυφα 73% το 2020, αντιστρέφοντας τρεις δεκαετίες ανάπτυξης, αν και προτού εμφανιστεί η μετάλλαξη Όμικρον, υπήρχαν σημάδια μιας πιθανής ταξιδιωτικής ανάκαμψης από τα μέσα του 2021 και μετά. Το πλήγμα αφορά όχι μόνο τον τουρισμό, αλλά και την διεθνή εκπαίδευση και την μετανάστευση.
«Η ανθεκτικότητα των παγκόσμιων ροών είναι καλά νέα, γιατί ένας συνδεδεμένος κόσμος προσφέρει τις καλύτερες προοπτικές για μια ισχυρή και βιώσιμη ανάκαμψη από την πανδημία της Covid-19. Όταν ξεσπά μια κρίση, πολλοί από εμάς αισθανόμαστε φυσικά μια ισχυρή παρόρμηση να οπισθοχωρήσουμε πίσω από τα σύνορα. Αλλά όσο πιο ακραία είναι η πρόκληση, τόσο πιο επείγον γίνεται να αξιοποιήσουμε τις καλύτερες ιδέες και πόρους από το εσωτερικό και το εξωτερικό», υποστήριξε ο δεύτερος ομιλητής, Στίβεν Άλτμαν, ερευνητής του NYU Stern και Διευθυντής της DHL Initiative on Globalization.
Αυτή η ανθεκτικότητα, προσέθεσε, συνεπάγεται επίσης ότι η παγκοσμιοποίηση θα μπορούσε να παίξει ακόμη μεγαλύτερο ρόλο στην υποστήριξη της ανάκαμψης από την πανδημία και να συνεισφέρει σε έναν πιο ασφαλή και πιο ευημερούν αναπτυσσόμενο κόσμο.
Παγκοσμιοποίηση ή περιφερειοποίηση;
Στην εκδήλωση της DHL υπογραμμίστηκε από τους ομιλητές η ύπαρξη ανησυχιών για την πιθανή διάσπαση ενός παγκοσμιοποιημένου κόσμου σε περιφέρειες, μετά από τις «περιπέτειες» των τελευταίων ετών που έθεσαν σε αμφισβήτηση την παγκοσμιοποίηση (κρίση του 2008-2009, Brexit, εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας, εφοδιαστική κρίση λόγω πανδημίας). Ωστόσο, τα ευρήματα του DHL GCI 2021 συνηγορούν περί του αντιθέτου:
Οι εμπορικές αποστάσεις έχουν αυξηθεί από το 2004, αν και με πιο βραδείς ρυθμούς από το 2012 και μετά. Μια βαθύτερη εξέταση των στοιχείων δείχνει ότι το εμπόριο κάλυψε μεγαλύτερες αποστάσεις το 2020 σε μεγάλο βαθμό στηριγμένο στο διευρυμένο ρόλο της Ασίας στις παγκόσμιες εξαγωγές, με μια αύξηση 1-1,5% το 2020 φτάνοντας περίπου στο 42%. Η ανθεκτικότητα της Ασιατικής παραγωγής και η αυξανόμενη ζήτηση για προϊόντα για τα οποία η Ασία είναι βασική πηγή προσφοράς έστρεψε τον κόσμο προς μια περισσότερο Ασιοκεντρική εμπορική δομή.
Πέρα από τις εμπορικές ροές, τα δεδομένα του GCI 2021 για τους άλλους τρεις πυλώνες της παγκοσμιοποίησης —κεφάλαιο, πληροφορίες και ανθρώπους— επίσης δεν υποδεικνύουν ισχυρή τάση προς την περιφερειοποίηση. Αντίθετα, τα στοιχεία υπογραμμίζουν την αύξηση των ροών μεταξύ διαφορετικών περιοχών του πλανήτη καθώς οι διεθνείς ροές έχουν επίσης επεκταθεί σε μεγαλύτερες αποστάσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Η DHL αναδεικνύει τέσσερις τομείς προτεραιότητας για την ενίσχυση των χαρακτηριστικών της παγκοσμιοποίησης:
• Την ενίσχυση παγκόσμιων και περιφερειακών εφοδιαστικών αλυσίδων.
• Την ενίσχυση εμπορικών συμφωνιών και διεθνών ιδρυμάτων.
• Την αποτροπή του κινδύνου οι φτωχότερες χώρες του κόσμου να μείνουν ακόμα πιο πίσω στην ανάκαμψη.
• Την εξασφάλιση του μέλλοντος της ψηφιακής παγκοσμιοποίησης.
ΗΠΑ-Κίνα: Απομακρύνονται εμπορικά οι δυο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου;
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε φέτος η DHL στο ζήτημα της αποσύνδεσης ΗΠΑ-Κίνας, καθώς εκτιμά πως η πιθανότητα ρήξης μεταξύ των δύο οικονομικών κολοσσών είναι μία από τις πρωταρχικές αιτίες για τις οποίες πολλοί προβλέπουν μια στροφή σε έναν πιο περιφερειακό κόσμο, καθώς θα μπορούσε να προκαλέσει την διάσπαση της παγκόσμιας οικονομίας σε αντίπαλες περιφερειακές σφαίρες.
Η ανάλυση της DHL, ωστόσο, δείχνει μόνο μια μέτρια τάση, η οποία διακόπτεται από την αυξανόμενη εμπορική τους αλληλεξάρτηση από την έναρξη της πανδημίας και μετά.
Λαμβάνοντας υπόψη συνολικά τις ροές εμπορίου, κεφαλαίων, πληροφοριών και ανθρώπων, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι ΗΠΑ είναι πιο σημαντικός εταίρος για τις διεθνείς ροές της Κίνας από ότι είναι η Κίνα για τις ΗΠΑ. Από την άλλη, διαφαίνεται επίσης ότι το μερίδιο των ΗΠΑ στις παγκόσμιες ροές της Κίνας μειώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 πριν σταθεροποιηθεί γύρω στο 2010. Αντίθετα, το μερίδιο της Κίνας στις παγκόσμιες ροές στις ΗΠΑ αυξανόταν σταδιακά πριν αρχίσει να επιβραδύνεται το 2015.
Η μόνη χρονιά με αξιοσημείωτα στοιχεία αποσύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών ήταν το 2019 καθώς ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη. Ωστόσο, η μείωση στο μερίδιο της κάθε χώρας στις διεθνείς ροές της άλλης, ακόμα και το 2019, ήταν αρκετά περιορισμένη. Το 2020, παρά τις περαιτέρω εντάσεις που προκλήθηκαν από την πανδημία, οι δύο χώρες αύξησαν περισσότερο την μεταξύ τους αλληλεξάρτηση καθώς βασίζονταν ολοένα περισσότερο στο μεταξύ τους εμπόριο.
Η Κίνα είχε ήδη γίνει λιγότερο εξαρτώμενη από τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ πριν ξεκινήσει ο εμπορικός πόλεμος το 2018. Οι εξαγωγές στις Η.Π.Α. ως μερίδιο του ΑΕΠ της Κίνας είχε ήδη μειωθεί από 7,4% το 2006 σε 3,5% το 2017. Αυτό αντανακλά κυρίως την εξισορρόπηση της Κίνας ανάμεσα στο μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στις εξαγωγές και στη μεγαλύτερη εστίαση σε εγχώρια κατανάλωση και επενδύσεις. Ο εμπορικός πόλεμος του 2018 προκάλεσε νέα πτώση, με τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ να μειώνονται 2,5% του ΑΕΠ της Κίνας το α’ τρίμηνο του 2020, σε εποχιακά προσαρμοσμένη βάση.
Από την έναρξη της πανδημίας, ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος της απομάκρυνσης ΗΠΑ-Κίνας που προκλήθηκε από τον εμπορικό πόλεμο αντιστράφηκε, τουλάχιστον προσωρινά.
Οι εισαγωγές των ΗΠΑ από την Κίνα εκτινάχθηκαν για λίγο μέχρι τα προ εμπορικού πολέμου επίπεδα και το μερίδιο των εξαγωγών των ΗΠΑ προς την Κίνα αυξήθηκε σε νέα ρεκόρ πριν αρχίσει να μειώνεται ξανά.
Σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με την ανάλυση της DHL, αυτή η αντιστροφή κατά την διάρκεια της πανδημίας αντανακλά την ταχεία ανάκαμψη της Κίνας μετά από τα αρχικά αυστηρά lockdown, μαζί με την άνοδο στην ξένη ζήτηση, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, για κινεζικά προϊόντα, όπως ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης και εξοπλισμό ατομικής προστασίας.
Πέραν του εμπορίου, οι άμεσες ξένες επενδύσεις από την Κίνα προς τις ΗΠΑ, εκτινάχθηκαν το 2016, χωρίς να μπορέσουν έκτοτε να φτάσουν σε αυτά τα επίπεδα. Στην αντίθετη κατεύθυνση, ήταν σταθερές μεταξύ 2017 και 2019, υποχωρώντας μέτρια το 2020.
Αντίστοιχα ευρήματα εμφανίζονται και στις άλλες ροές μεταξύ των δύο χωρών. Πριν από το 2016, οι Κινέζοι ερευνητές συνεργάστηκαν με επιστήμονες των Η.Π.Α. σε περισσότερο από το 30% των διεθνών εργασιών τους αλλά αυτή η αναλογία μειώθηκε σταδιακά στο 25% έως το 2020. Η συνεργασία των ερευνητών των ΗΠΑ με Κινέζους συναδέλφους κορυφώθηκαν το 2019, όταν το 16% των διεθνών δημοσιεύσεών τους ήταν μαζί με Κινέζους ερευνητές. Το 2020, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 15%. Όσον αφορά τις ροές ανθρώπων, η κινέζικη διασπορά που κατοικεί στις ΗΠΑ μειώθηκε από 26% το 2015 στο 21% το 2020. Ακόμα, οι Κινέζοι τουρίστες και επαγγελματίες ταξιδιώτες που επισκέπτονταν τις ΗΠΑ το 2017 ανέρχονταν στο 4% πριν υποχωρήσει στο 3,5% το 2019.
Αποσυνδέονται, λοιπόν, οι ΗΠΑ και η Κίνα; Οι εκτιμήσεις της DHL κάνουν λόγο για ένα αρκετά περιορισμένο φαινόμενο καθώς, παρά τις εντάσεις που έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, οι ΗΠΑ και η Κίνα συνεχίζουν να διατηρούν, με διαφορά, τη μεγαλύτερη οικονομική σχέση εξ αποστάσεως στον κόσμο.
GoGreen: Η «πράσινη» πλωτή καινοτομία της DHL
Τις «πράσινες» Last Mile λύσεις της που αφορούν σε πλωτές παραδόσεις δεμάτων μέσω του Τάμεση, με σκοπό την μείωση των εκπομπών άνθρακα, παρουσίασε η DHL στα πλαίσια του event στο Λονδίνο.
Δημοσιογράφοι από όλον τον κόσμο είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά το πλοιάριο της DHL, αλλά και τα ειδικά ποδήλατα που χρησιμοποιούνται για την μεταφορά ταχυδρομικού υλικού εντός των ορίων της βρετανικής πρωτεύουσας.
Η υπηρεσία του ποταμόπλοιου εκτελεί καθημερινά δρομολόγια τα πρωινά, ταξιδεύοντας με μεγάλη ταχύτητα κατά μήκος του Τάμεση από την προβλήτα Wandsworth Riverside μέχρι την προβλήτα Bankside στο κεντρικό Λονδίνο. Ηλεκτρικά οχήματα μεταφέρουν τις αποστολές από τον κόμβο της DHL μέχρι την προβλήτα και η τελική παράδοση πραγματοποιείται μέσω των ποδηλάτων ταχυμεταφορών της DHL. Η πρακτική αυτή, δεν συμβάλλει απλά στην μείωση των εκπομπών άνθρακα λόγω της περιορισμένης χρήσης αυτοκινήτων, αλλά βοηθά στην αποσυμφόρηση των, επιβαρυμένων από την κίνηση, δρόμων του Λονδίνου, και επιτρέπει ταχύτερες παραδόσεις.
Ο συνδυασμός πλωτών και χερσαίων μέσων είναι μάλιστα μια πρακτική που η DHL εφαρμόζει σε μια σειρά χωρών, μεταξύ των οποίων η Νιγηρία, η Ολλανδία, η Ιταλία, και όπου υπάρχει η δυνατότητα πλωτής μετακίνησης, αν και η περίπτωση της Βρετανίας είναι η πρώτη που γίνεται χρήση ταχύπλοων σκαφών τόσο για τη βελτίωση της πρόσβασης στις αστικές περιοχές όσο και για τη μείωση του χρόνου διέλευσης. Η υπηρεσία εντάσσεται στο πρόγραμμα GoGreen και στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η DHL στην πορεία της στην πορεία της προς τις μηδενικές εκπομπές ρύπων το 2050.
