H Fed δίνει αύριο την πρώτη απάντηση. Η αλλαγή και πως θα γίνει. Πώς θα αντιμετωπισθούν οι αντιδράσεις των αγορών καθώς τα προβλήματα που είχαν κρυφτεί κάτω από το χαλί τώρα αποκαλύπτονται.
Η διήμερη συνεδρίαση της Fed (Fomc) που άρχισε σήμερα, αναμένεται αύριο μετά το τέλος της, στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου του κ. Πάουελ, να δώσει τα πρώτα σημάδια για το αν ο Μάρτιος, μήνας «απόσυρσης» του PEPP από την ΕΚΤ, θα είναι και ο μήνας της πρώτης αύξησης επιτοκίων από την Fed.
Με τον πληθωρισμό να συνεχίζει την ανοδική του τάση τόσο τον Ιανουάριο (όσο και τον Φεβρουάριο), σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία οι υπάρχουσες εκτιμήσεις φέρουν την Fed έτοιμη για την πρώτη αύξηση επιτοκίων.
Η εκτίμηση αυτή έχει ήδη αρχίσει να προεξοφλείτε τόσο από τις χρηματιστηριακές αγορές, όσο και από τις αγορές ομολόγων.
Το βασικό στοιχείο στο υπόβαθρο αυτής της τάσης είναι η βεβαιότητα για την διάρκεια των πληθωριστικών πιέσεων μέσα στο 2022 που προέρχονται από παράγοντες εξωγενείς στις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών.
Ο εμπορικός πόλεμος, η καραντίνα σε διάφορες μορφές που μπλοκάρει την παραγωγή και θέτει τις αλυσίδες εφοδιασμού σε κρίση προκαλώντας κρίσιμα κενά στον εφοδιασμό, η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και οι αυξήσεις των τιμών, είναι παράγοντες που δεν εξαρτώνται από την δυνατότητα παρέμβασης των Κεντρικών Τραπεζών. Επιπλέον έρχεται η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εντάσεις (Ουκρανία) και προκαλεί αυξήσεις στην τιμή του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν επιπτώσεις που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να επηρεάσουν άμεσα οι παρεμβάσεις των Κεντρικών Τραπεζών.
Ο νέος κύκλος προβλημάτων που έρχεται να επιδεινώσει αυτό το πληθωριστικό περιβάλλον ιδιαίτερα στην Ευρώπη, αφορά στις τιμές των βασικών τροφίμων των οποίων η παραγωγή αλλά και η τιμολόγηση έχει επιβαρυνθεί από τις τιμές νατρίου και φωσφόρου που αποτελούν την βάση παραγωγής των λιπασμάτων, πέραν της άμεσης επίδρασης του κόστους του φυσικού αερίου.
Η ΕΚΤ παρά τις αποκλίσεις στην ρητορική της από εκείνη της Fed, όσο αφορά την φύση του πληθωρισμού, έχει ήδη αρχίσει να ετοιμάζει την «στροφή» της, πράγμα που θα γίνει περισσότερο αισθητό μετά τις πρώτες κινήσεις της Fed (σ.σ. βλέπε 23/1/2022 Insider.gr «Η ΕΚΤ ετοιμάζει «στροφή»;).
Η «σειρά» όμως με την οποία οι Κεντρικές Τράπεζες αρχίζουν ή θα αρχίσουν την παρέμβασή τους έχει ιδιαίτερη σημασία:
Θα αρχίσουν με συρρίκνωση της ρευστότητας ή την αύξηση των επιτοκίων;
Η προτεραιότητα με την οποία θα κινηθεί κάθε Κεντρική Τράπεζα έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς αυτό θα καθορίσει και τις αντιδράσεις των αγορών, ιδιαίτερα των χρηματιστηρίων.
Ο τεράστιος όγκος χρέους που έχει διοχετευθεί στις αγορές τόσο από την Fed οσο και από την ΕΚΤ, ήτοι περισσότερο από 22 τρισ. δολάρια και ο οποίος έχει μοχλευτεί περισσότερο από 15 – 20 φορές στις χρηματαγορές, με κάθε είδους σύνθετα προϊόντα χρέους διαμορφώνει ένα πολύπλοκο πεδίο υποχρεώσεων που έχει διαφορετική ευαισθησία στην μείωση της ρευστότητας από εκείνη της αύξησης του κόστους εξυπηρέτησής του.
Με δεδομένο ότι οι χρηματαγορές έχουν συμφιλιωθεί με την βεβαιότητα της προοπτικής συρρίκνωσης της πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης από την Fed και την ΕΚΤ, έχουν πυκνώσει οι συζητήσεις και οι αναλύσεις για το κατά πόσο η συρρίκνωση της ρευστότητας θα επιφέρει τις μεγαλύτερες ζημιές από εκείνη της αύξησης των επιτοκίων ή το αντίστροφο.
Εάν η ρευστότητα αρχίσει να αποσύρεται, τότε όλα αλλάζουν και ότι πρόβλημα από το παρελθόν είχε κρυφτεί κάτω από το …χαλί επιστρέφει στο προσκήνιο.
Από την άλλη, η πολύ αργή ή περισσότερο ταχεία αύξηση των επιτοκίων – π.χ. 2 – 3 αυξήσεις της τάξης του 0,25% μέσα στο 2022 από την Fed – είναι βέβαιο ότι θα επιφέρει ζημιές στα πιο αδύναμα τμήματα της οικονομίας και της αγοράς, αλλά αυτό δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται σαν σημαντικό πρόβλημα τουλάχιστον στις ΗΠΑ.
Κατά συνέπεια το πιο σημαντικό ερώτημα είναι πόση «μεταβλητότητα» και πόσο γρήγορα, η Fed αλλά και οι άλλες Κεντρικές Τράπεζες είναι έτοιμες να αντέξουν πριν αλλάξουν πορεία δράσης ή πριν αλλάξουν εκ νέου τους ρυθμούς και εύρος παρέμβασής τους.
Ενδιαφέρον πάντως έχει ότι τα πρώτα σημάδια στις αμερικάνικες αγορές έδωσαν κάποια πρώτα στοιχεία για τις εκατέρωθεν αντιδράσεις.
Όπως αναφέρεται σε σχόλιο του Bloomberg σε σχέση με την μεγάλη πτώση της περασμένης Παρασκευής αλλά και της αλλοπρόσαλλης αντίδρασης της Wall Street της Δευτέρας, «τόσο η κίνηση προς τα κάτω όσο και η ανάκαμψη οδηγήθηκαν από τις πιο κερδοσκοπικές μετοχές που βρέθηκαν στο μάτι της καταιγίδας…».
Η βεβαιότητα όμως που έτσι κι αλλιώς κυριαρχεί σήμερα στις αγορές, είναι ότι ενώ στο παρελθόν, ακόμα και μετά το 2008 η έλλειψη πληθωρισμού επέτρεψε στην Fed και στις Κεντρικές Τράπεζες να παράσχουν ένα μαξιλάρι στις αγορές που κράτησε για μία ολόκληρη γενιά, τώρα είναι υποχρεωμένες να το αφαιρέσουν μέχρις ότου ο πληθωρισμός να τεθεί και πάλι υπό έλεγχο.
Και αυτό αναμφίβολα θα …πονέσει αλλού περισσότερο και αλλού λιγότερο, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν θα μείνει κανείς έξω από αυτή την δοκιμασία…
