Ο νέος επικεφαλής της Bundesbank κ. Νάγκελ δεν προκάλεσε καμία έκπληξη δηλώνοντας ότι αν ο πληθωρισμός παραμένει ισχυρός θα ζητήσει αύξηση των επιτοκίων, πιθανώς και μέσα στο 2022. Το ίδιο είχε προαναγγείλει δύο ημέρες νωρίτερα και ο κ. Κλάας Κνοτ (Ολλανδία).
Ο Γάλλος Κεντρικός Τραπεζίτης κ. Ντε Γκαλό, μιλώντας στο γαλλικό κοινοβούλιο, θεώρησε χρήσιμο να επαναφέρει το «μότο» του κ. Ντράγκι του 2012, διαβεβαιώνοντας ότι η ΕΚΤ και η Κεντρική Τράπεζα της Γαλλίας «θα κάνουν ότι και αν χρειασθεί» για να επαναφέρουν τον πληθωρισμό στο 2%.
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, με τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ την Πέμπτη να εκτιμούν νέα σημαντική αύξηση πάνω από το 7%, η δήλωση του κ. Σταϊκούρα ότι «πρέπει να μαζευόμαστε» ακούστηκε μάλλον... φυσιολογική. Όπως υποστήριξε (σ.σ. βλέπε σχετικό ρεπορτάζ insider.gr), τα μέτρα στήριξης σταδιακά θα αποσύρονται ανάλογα με την πορεία των κρίσεων, δίνοντας ως παράδειγμα σταδιακής απόσυρσης τη μη επέκταση του μέτρου των ενοικίων.
Η αλήθεια είναι ότι τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Ευρωζώνη, αλλά ειδικά για την Ελλάδα, το α' τρίμηνο του 2022 θα είναι μία σχετικά δύσκολη διαπίστωση ότι η εκρηκτική ανάκαμψη του β' εξαμήνου του 2021, είναι οριστικά παρελθόν.
Μια προσεκτική ανάλυση των στοιχείων που έχουν συμβάλει στην πολύ μεγάλη άνοδο του β' μισού του 2021 – στην οποία η Ελλάδα έδειξε να πρωταγωνιστεί - αποκαλύπτει ότι δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο φάνηκε. Με άλλα λόγια, πέραν της ανάκαμψης της ζήτησης αυτό το αναπτυξιακό rebound δεν στηρίχθηκε από ανάλογη αύξηση επενδύσεων και εξαγωγών. Τα στοιχεία δείχνουν ότι πέραν της σημαντικής αύξησης της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών και του τουρισμού, η βασική τροφοδοσία της ανάκαμψης του ΑΕΠ προήλθε από την κατακόρυφη αύξηση της αποκατάστασης των εμπορικών αποθεμάτων, η οποία έτεινε να προλάβει τη μετάβαση των τιμών από το 2021 στο 2022.
Η Ελλάδα δεν ξέφυγε από την τάση αυτή, η οποία μέσα στο α' τρίμηνο αναμένεται εν μέρει να υποκατασταθεί «λογιστικά» από τη μεταβολή των τιμών με τις οποίες τα νέα αποθεματικά θα περάσουν στις αγορές, αυξάνοντας τις τιμές με την ίδια δυναμική...
Ένας λόγος που η πραγματικότητα της εικόνας αυτής δεν απεικονίζεται σε όλη τη διάστασή της στους δείκτες του πληθωρισμού είναι και το γεγονός ότι δεν έχει επικαιροποιηθεί η στάθμιση των προϊόντων στο καλάθι της νοικοκυράς, όπως παραδέχονται στελέχη της ΤτΕ.
Στο μεταξύ κανένας λόγος από εκείνους που εκτίναξαν τις τιμές στο τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του 2021 δεν έχει αποσυρθεί το 2022. Αντίθετα, ένας από τους βασικότερους παράγοντες πληθωριστικής πίεσης, οι τιμές ενέργειας, ειδικά για την Ευρώπη λόγω της κρίσης στην Ουκρανία συνεχίζουν με σπασμωδικό τρόπο την ανοδική τους πορεία, σε συνδυασμό με τις παρατεταμένες ανισορροπίες στις τροφοδοτικές αλυσίδες, ενώ ο λεγόμενος «κακός» πληθωρισμός, αυτός των τροφίμων, έχει αρχίσει να ξεδιπλώνεται παράλληλα.
Μέσα στο περιβάλλον αυτό και με δεδομένο ότι αρχίζει έτσι κι αλλιώς η σταδιακή απόσυρση της νομισματικής χαλάρωσης και στην Ευρώπη, η σύνθεση της εικόνας για το 2022 – 23 είναι σαφής: Οικονομική επιβράδυνση σε σύγκριση με το 2021 σε συνθήκες αυξημένων πληθωριστικών πιέσεων. Ένα περιβάλλον κάθε άλλο παρά εύκολο για να κινηθεί μία κυβέρνηση για εκλογές, όπως είναι υποχρεωμένη να κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Ο κ. Σταϊκούρας επιχείρησε να μιλήσει γι' αυτό όσο πιο προσεκτικά και μετριοπαθώς μπορούσε. Το 2022, παραδέχθηκε, θα έχουμε και πάλι έλλειμμα, αλλά το 2023 «θα πρέπει να μεταβούμε σε ρεαλιστικά πλεονάσματα». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι τα περιθώρια προεκλογικών παραχωρήσεων δεν υπάρχουν.
Όπως αναφέρει το προαναφερθέν ρεπορτάζ του insider.gr για το 2022, οι προκλήσεις του 2022, σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, είναι δύο:
*ο περιορισμός της νομισματικής πολιτικής θα αυξάνει το κόστος δανεισμού, και
*η απόφαση για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας για τα πλεονάσματα που θα ισχύουν από το 2023.
Τα δημοσιονομικά περιθώρια της κυβέρνησης έχουν εξαντληθεί με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, «ό, τι υπάρχει χρησιμοποιήθηκε για τη μείωση του ΕΝΦΙΑ και για τα άλλα μέτρα στήριξης. Αν προκύψει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος τότε αυτός θα διοχετευτεί εκεί που θα επιλέξει η κυβέρνηση. Πιθανώς να χρειαστεί στο μέλλον και βοήθεια από τον κρατικό προϋπολογισμό στην ενέργεια».
Βέβαια τα ίδια ακριβώς προβλήματα αντιμετωπίζουν όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, η κάθε μία με το δικό της... χρέος. Το πρόβλημα όμως για την Ελλάδα είναι ότι αυτή η διαχείριση από πλευράς κυβέρνησης θα πρέπει να γίνει σε ένα... προεκλογικό περιβάλλον.
