Ροή
Μέχρι πότε η ΕΚΤ μπορεί να κρατάει την πλειονότητα του ευρωπαϊκού χρέους υπό έλεγχο; Στα χαρτοφυλάκια της ΕΚΤ και των Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών βρίσκεται «αποθηκευμένο» και υπό έλεγχο ένα βουνό κρατικού χρέους της τάξης των 3,3 τρισ. ευρώ, ήτοι η πλειονότητα του χρέους που έχουν εκδώσει οι ευρωπαϊκές χώρες και το οποίο «φυσιολογικά» θα έπρεπε να διαπραγματεύεται – και να τιμολογείται – από τις αγορές.
Η τακτική αυτή έχει επιτρέψει, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, στην Ευρωζώνη να κινείται με σχετική ασφάλεια και να διατηρεί για τις οικονομίες των χωρών μελών της μία ήρεμη σχέση με τις αγορές κεφαλαίου.
Πριν όμως αρχίσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και στην βάση των αποφάσεων του Δεκέμβρη, η ΕΚΤ είχε δρομολογήσει μία προσεκτική και σταδιακή στρατηγική εγκατάλειψης της τακτικής αυτής προκειμένου να επιστρέψει σε μία ομαλή νομισματική πολιτική. Δηλαδή να ξαναρίξει στην αρένα των αγορών σταδιακά το κρατικό χρέος που «προστατεύει» στα χαρτοφυλάκιά της. Τι ακολούθησε;
Όπως επισημαίνεται στο τελευταίο Οικονομικό Δελτίο της BIS, της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών «στο τρίμηνο που έληξε στις 21 Φεβρουαρίου, οι αγορές σταθερού εισοδήματος συγκλονίστηκαν από την ξαφνική μετατόπιση
προς μια αυστηρότερη προοπτική νομισματικής πολιτικής εν μέσω επίμονα υψηλών τιμών πληθωρισμού.
Οι χρηματιστηριακές αγορές σημείωσαν κατακόρυφη πτώση, αλλά τα εταιρικά πιστωτικά περιθώρια διευρύνθηκαν μόνο μέτρια, ενώ οι επενδυτές κινήθηκαν σε μία κατεύθυνση "εξόδου" από τομείς που θεωρούνται ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις αυξήσεις των επιτοκίων....».
Αυτά συνέβησαν στις αγορές που αφορούν το ευρωπαϊκό κρατικό χρέος, δηλαδή που επηρεάζουν την αξία και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες του ευρώ.
Μπροστά στην αντίδραση αυτή η ηγεσία της ΕΚΤ επιχείρησε να καθησυχάσει τους διεθνείς «παίκτες» αυτής της αγοράς, με δηλώσεις που προσπαθούσαν να εκπέμψουν σταθερότητα και εμπιστοσύνη για την διαδικασία που έχει επιλέξει προκειμένου να «απελευθερώσει» σταδιακά αυτό τον τεράστιο όγκο χρέους στην ελεύθερη διαπραγμάτευση των αγορών.
Οι αποδόσεις και τα spreads άρχισαν συγκρατημένα να παίρνουν τα πάνω τους μέχρι που ακούστηκαν ακόμα και φωνές ενθουσιασμού για το πως επιτέλους η Ευρώπη «βγαίνει» από την παγίδα των αρνητικών επιτοκίων.
Όλα αυτά μέχρι να περάσει το πρώτο ρωσικό τανκ τα σύνορα της Ουκρανίας.
Ο τεράστιος όγκος των 3,3 τρισ. κρατικού χρέους που είχε αρχίσει να ετοιμάζεται για την μεγάλη «έξοδο» στις αγορές... πάγωσε.
Και μαζί του προς στιγμή απειλήθηκε να παγώσει για άλλη μια φορά η διατραπεζική αγορά της Ευρώπης.
Σύμφωνα με κάποιους αναλυτές μεγάλων αμερικανικών επενδυτικών τραπεζών, ακόμα αυτός ο κίνδυνος είναι ζωντανός και παραμονεύει, ειδικά στην Ευρωζώνη που η συγκέντρωση της πλειονότητας του κρατικού χρέους στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών βάζει ισχυρά εμπόδια στην κινητικότητα των κεφαλαίων και στην διάχυση της ρευστότητας. Όπως είναι γνωστό το τραπεζικό σύστημα διασφαλίζει ρευστότητα από την ΕΚΤ με την εγγύηση κρατικών ομολόγων που προμηθεύεται από την πρωτογενή, την δευτερογενή αγορά ή μέσω swaps.
Επαρκεί το «ελεύθερο» για διαπραγμάτευση κρατικό χρέος για την διασφάλιση επαρκούς ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα σε στιγμές έκτακτης ανάγκης όπως αυτές που διαμορφώνονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον αποκλεισμό των ρωσικών τραπεζών από το SWIFT;
Ορισμένοι αναλυτές επιμένουν και προειδοποιούν την ΕΚΤ ότι ήδη με τα δεδομένα αυτά αν κινηθεί με βάση τις αποφάσεις του Δεκέμβρη, μπορεί να ρίξει την αγορά ομολόγων της Ευρωζώνης σε πολύ επικίνδυνα νερά, πιο επικίνδυνα και από το 2008. Στην Φρανκφούρτη τα στελέχη της ΕΚΤ διαβεβαιώνουν ότι στις 10 Μάρτη «θα μελετήσουν» την νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και ανάλογα θα κινηθούν.
Η αλήθεια είναι ότι αν κινηθούν με βάση τις αποφάσεις του Δεκέμβρη σαν να μην έχει συμβεί τίποτα, οι αντιδράσεις των αγορών μπορεί να αποδειχθούν βίαιες.
Αν πάλι αναιρέσουν τις αποφάσεις νομισματικής σύσφιξης του Δεκέμβρη με τον πληθωρισμό να κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα ανοδικά ακόμα και σε σύγκριση με την δεκαετία του 70', επίσης οι αντιδράσεις θα είναι αναπόφευκτες.
Όλα δείχνουν ότι η κα Λαγκάρντ την επόμενη Πέμπτη θα προσπαθήσει να κερδίσει χρόνο και να περιμένει «νεώτερα στοιχεία» πριν από την τελική αναθεώρηση των αποφάσεων του Δεκέμβρη.
Στο μεταξύ ήδη η διολίσθηση του ευρώ ακόμα και κάτω από το 1,10 με το δολάριο, καταγράφει μια ισχυρή αίσθηση «αδυναμίας» η οποία από κάθε άποψη τροφοδοτεί και πολλαπλασιάζει τις πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρωζώνη.
Η ΕΚΤ γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον ότι η διαδρομή ανάμεσα στις Συμπληγάδες του πληθωρισμού και της συναλλαγματικής διολίσθησης του ευρώ είναι εν εκρηκτικό μείγμα για την ευρω-οικονομία και το χρέος της, κρατικό και ιδιωτικό...
Και σ' αυτή την διελκυστίνδα δεν υπάρχει εύκολη απάντηση...
