Στην ερώτηση που τέθηκε το Μάρτιο σε Έλληνες καταναλωτές για την αντίληψη που είχαν για την πορεία των τιμών, οι απαντήσεις ήταν ανάλογα…. «υψηλές» με αυτές που είχαν καταγραφεί το 2008. Ο δείκτης θετικών και αρνητικών απαντήσεων στον δείκτη που ορίζει τον λεγόμενο «αντιληπτό πληθωρισμό» έφτασε στο 84,3 από -5,6 ένα χρόνο πριν. Με το ιστορικό υψηλό να έχει καταγραφεί τον Ιανουάριο του 2008 στις 84,8 μονάδες, δηλαδή μία… ανάσα από την αντίληψη που υπάρχει σήμερα στην αγορά για το πως κινούνται οι τιμές προϊόντων και υπηρεσιών.
Η σύγκριση του πόσο έχουν επιδεινωθεί οι προσδοκίες, για την «τσέπη» του καταναλωτή στην Ελλάδα σε σχέση με άλλα κράτη, είναι πολύ δυσοίωνη με βάση τα ίδια τα στοιχεία (που συγκεντρώνει η Κομισιόν και θα ανακοινωθούν και αύριο από πλευράς ΙΟΒΕ που κάνει τις εγχώριες μετρήσεις). Στην Ελλάδα λοιπόν, η αντίληψη ότι υπάρχουν έντονες πληθωριστικές προσδοκίες παγιώνεται και εξαπλώνεται πολύ ταχύτερα τους τελευταίους μήνες από ότι στην ΕΕ.
Για παράδειγμα, τον Ιούλιο του 2021 στην Ελλάδα ο δείκτης ήταν στο 15,7 έναντι 29,2 κοινοτικού μέσου όρου. Τώρα που έχει φτάσει στο 84,3 στην Ελλάδα, ο μέσος όρος της ΕΕ είναι στο 61. Επιπλέον, κανένα άλλο κράτος δεν έχει καταγράψει τόσο υψηλή άνοδο όσο η Ελλάδα.
Ανάλογη, αν και πιο ήπια, είναι και η πορεία του ετέρου δείκτη προσδοκιών που μετρά το πώς θα διαμορφωθούν οι τιμές στο επόμενο διάστημα. Έφτασε στις 47,3 μονάδες τον Μάρτιο από -14,1 μονάδες ένα χρόνο πριν. Το ιστορικό υψηλός της Ελλάδας είναι στις 59,8 μονάδες και η άνοδος παραμένει ακόμα κάτω του μέσου όρου της ΕΕ.
Έρχονται ανακοινώσεις για τις τιμές Μαρτίου
Οι μετρήσεις θα ανακοινωθούν αύριο και από το ΙΟΒΕ (μαζί με την μικρή πτώση του κλίματος συνολικά από τις 114 μονάδες τον Φεβρουάριο στις 113.2 μονάδες τον Μάρτιο), παράλληλα με μία άλλη σημαντική ανακοίνωση από πλευράς Εurostat: των πρώτων στοιχείων για την πορεία του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή για το μήνα Μάρτιο στην Ευρωζώνη αλλά και στην Ελλάδα (σ.σ. κατά 6,3% ήταν η άνοδος τον Φεβρουάριο).
Η ανακοίνωση θα γίνει στον απόηχο των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ περί αύξησης του δείκτη τιμών παραγωγού στη βιομηχανία κατά 33,6% το Φεβρουάριο. Αλλά και της αύξησης του πληθωρισμού τον Φεβρουάριο κατά 7,2%.
Και όλα αυτά, με τις προβλέψεις για αποκλιμάκωση της ενεργειακής κρίσης και της πολεμικής σύρραξης να γίνονται όλο και πιο απαισιόδοξες και με την κυβέρνηση να αναζητά μέσω συμπληρωματικού Προϋπολογισμού που κατατίθεται στη βουλή την άλλη εβδομάδα, αλλά και με πακέτο αιτημάτων για κοινές πρωτοβουλίες της ΕΕ δημοσιονομικό χώρο καθώς και εργαλεία για να ανταποκριθεί στην όλο και πιο μεγάλη ανάγκη για θωράκιση των εισοδημάτων πολιτών και επιχειρήσεων.
Ο αντιληπτός πληθωρισμός
Εξηγούν οικονομολόγοι πως οι δείκτες προσδοκιών - ο αντιληπτός πληθωρισμός και οι πληθωριστικές προσδοκίες (Inflation perceptions) - δείχνουν πως ο καταναλωτής «μετρά» τις τιμές και άρα πως διαμορφώνονται οι πεποιθήσεις και η στάση του. Η «ευαισθησία» συνδέεται με το εισόδημα (όσο πιο χαμηλό είναι τόσο πιο πολλά καταναλώνει ένας πολίτης και έτσι αντιλαμβάνεται στην «τσέπη» του την άνοδο πιο έντονα), αλλά και με τη δαπάνη ανά είδος (π.χ. αν δαπανά είδη τα οποία δέχονται πιέσεις όπως τα τρόφιμα σε πιο μεγάλη αναλογία).
Τα ερωτήματα των μετρήσεων είναι τα εξής: Πώς πιστεύετε ότι έχουν εξελιχθεί οι τιμές καταναλωτή τους τελευταίους 12 μήνες; Έχουν ανέβει πολύ; Μέτρια; Ελαφρώς; Παρέμειναν περίπου οι ίδιες;. Έπεσαν; Υπάρχει και η απάντηση «δεν ξέρω» και το άθροισμα όλων οδηγεί στον σχετικό δείκτη για την εκτίμηση των καταναλωτών αναφορικά με την πορεία που είχαν οι τιμές. Ανάλογα υπολογίζεται ο δείκτης στο ερώτημα «σε σύγκριση με τους τελευταίους 12 μήνες, πώς αναμένετε ότι θα εξελιχθούν οι τιμές τους επόμενους 12 μήνες;» με επιλογή απαντήσεων: Θα αυξηθούν πιο γρήγορα; Με τον ίδιο ρυθμό; Με πιο αργό ρυθμό; Θα παραμείνουν περίπου τα ίδια επίπεδα; Θα έχουν πτώση;
