Το καλύτερο σενάριο για μία κοινή ευρωπαϊκή αντίδραση (την οποία συνεχώς ζητά η κυβέρνηση) το οποίο έχει αρχίσει να συζητείται, ατύπως, στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, είναι μία φόρμουλα ούτως ώστε τα υφιστάμενα χρήματα που «νομικά» υπάρχουν, δηλαδή τα 230 δισεκατομμύρια ευρώ δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ που δεν «ζητήθηκαν» από τα κράτη, να επαναδρομολογηθούν. Να χρηματοδοτήσουν τη θωράκιση από την νέα κρίση, αλλά με έναν τρόπο που να μη «χτυπάει» στο Δημόσιο Χρέος των κρατών.
Για να συμβεί αυτό, οι ίδιες πηγές εξηγούν πως, η λύση είναι ένα σχέδιο χρηματοδότησης απ' ευθείας από την ΕΕ (και όχι μέσω κρατών). Έχοντας ως επίκεντρο το πιο «κοστοβόρο» μέτρο, τη στήριξη/επιδότηση του κόστους του φυσικού αερίου (και κατ' επέκταση του ρεύματος).
Μία τέτοια εξέλιξη προς το παρόν δεν είναι ώριμη, εξηγούν οι ίδιες πηγές. Παρ' όλα αυτά, είναι βέβαιο πως θα βοηθούσε πάρα πολύ τα ελληνικά συμφέροντα. Διότι λόγω του υψηλού χρέους η χώρα αδυνατεί να προχωρήσει σε σημαντικά μέτρα στήριξης (σ.σ. ο νέος συμπληρωματικός Προϋπολογισμός ουσιαστικά δίνει ένα πρόσθετο περιθώριο παρεμβάσεων 1,2 δισ. ευρώ).
Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και οι θέσεις της Αθήνας
Η Ελλάδα βεβαίως έχει στο πεδίο του Ταμείου Ανάκαμψης και ένα ακόμη πρόβλημα: θα πρέπει η «πρωτιά» της το 2021 να ζητήσει όλο το πακέτο δανείων που της αναλογεί με βάση την κλείδα κατανομής που τότε διαμορφώθηκε (12,7 δισ. ευρώ δάνεια επί συνόλου 30,5 δις ευρώ πόρων μαζί με τις επιδοτήσεις) να μην της στερήσει το δικαίωμα συμμετοχής στο νέο αυτό πακέτο, όποια μορφή και αυτό τελικά θα λάβει. Αλλά και αν αποκτήσει δικαίωμα σε αυτά τα αδιάθετα υπόλοιπα του Ταμείου, στο σενάριο που τελικά πρόκειται για ένα δάνειο προς τα κράτη (δηλαδή έχει μία μορφή ανάλογη με το εργαλείο SURE που χρησιμοποιήθηκε στην πανδημία, κάτι που συνιστά επίσης μία πρόταση), τότε η χρηματοδότηση προφανώς θα είναι επωφελής (γιατί το κόστος του δανείου θα είναι πιο χαμηλό), αλλά θα παραμένει δάνειο που «χτυπά» στο χρέος. Έτσι, σε αυτό το σενάριο της κρατικής πρωτοβουλίας, «θα πρέπει να εξεταστεί η χρησιμότητά του» εξηγούν αρμόδιες πηγές.
Η κυβέρνηση μεταφέρει τη θέση της, για πρωτοβουλία της ΕΕ συνεχώς, και χθες στην συνάντηση μεταξύ του Πρωθυπουργού και του επικεφαλής της ΕΤΕπ, στον οποίο ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για την ανάγκη «να αποσυνδέσουμε τις τιμές του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και για να το κάνουμε αυτό χρειαζόμαστε ευρωπαϊκή στήριξη». Με τον κ. Χόγιερ να επισημαίνει σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ πως «η ευρωπαϊκή απάντηση είναι καλύτερη από τις εθνικές λύσεις»…
Αλλά και από το συνέδριο των Δελφών ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα 230 δισ. ευρώ δανείων του RRF τα οποία παραμένουν αναξιοποίητα και τόνισε πως υπάρχει η ανάγκη να βρεθούν οι τρόποι να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά και δημιουργικά, καθώς, σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα έχει κάνει κινήσεις επιδότησης του ενεργειακού κόστους, αλλά πρέπει να υπάρξουν λύσεις και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Συνδέοντας τις εν λόγω λύσεις με την συγκράτηση των δυνάμεων του λαϊκισμού.
Η Σύνοδος Κορυφής και το ορόσημο της 24ης Απριλίου
Προς το παρόν, οι αποφάσεις αναμένεται ότι θα ξεδιπλωθούν το επόμενο διάστημα με ορίζοντα το τέλος Μαΐου και την τότε Σύνοδο Κορυφής. Ανάλογα προφανώς και με τις εξελίξεις στο μέτωπο του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης, αλλά και με βάση μία άλλη σημαντική εξέλιξη: το αποτέλεσμα της δεύτερης κάλπης της 24ης Απριλίου στη Γαλλία.
Ήδη η ενίσχυση της Λεπέν (και γενικότερα του ακροδεξιού μετώπου) προκαλεί έντονη ανησυχία και στις Βρυξέλλες, αλλά και στα κράτη – μέλη. Μένει επίσης να φανεί και η ίδια η θέση Μακρόν τις επόμενες ημέρες και το ειδικό βάρος που θα έχει, ανάλογα με το εκλογικό αποτέλεσμα, εξηγούν πηγές από τις Βρυξέλλες.
Ανάλογα λοιπόν με το «σουντόκου» των πολιτικών εξελίξεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και με την πορεία του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης, θα ξεδιπλωθούν και οι προτάσεις για τα επόμενα μέτρα στήριξης. Ανοίγοντας και το δρόμο για την ελληνική πλευρά, η οποία θα πρέπει να αποφασίσει τη «διανομή» της στήριξης των επόμενων μηνών. Με δεδομένο πως προτεραιότητα θα είναι να διασφαλισθούν τα χρήματα για τη κάλυψη του κόστος στο δίπολο ρεύματος και φυσικού αερίου για όλο το 2022 (σ.σ. και όταν/αν τελειώσουν τα έσοδα από τις δημοπρασίες ρύπων), αλλά και με σχέδιο για διεύρυνση της «περιμέτρου» των δικαιούχων επιδοματικής πολιτικής για να πιάσει και μέρος από τη λεγόμενη «μεσαία τάξη».
Το ζήτημα είναι, όπως εξηγούν εδώ και καιρό οικονομικές πηγές (σ.σ. πριν ξεσπάσει καν ο πόλεμος), πως εν αντιθέσει με τα 43 δισ. ευρώ του 2022, το κλείσιμο της στρόφιγγας των μέτρων στήριξης σε κράτη όπως η Ελλάδα με υψηλό χρέος λόγων των απαιτήσεων επιστροφής σε (έστω και πιο χαμηλά) πλεονάσματα, υπό καθεστώς «ελευθερίας» κινήσεων που δίδουν τα προσωρινά πλαίσια κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ σε όσα κράτη έχουν τα «λεφτά» δημιουργεί μία νέα αδικία. Μετά τις πολλές δημοσιονομικές ταχύτητες που προτείνονται, ελλοχεύει και ο κίνδυνος τα κράτη που θα πάρουν πιο πολλά μέτρα στήριξης να εξέλθουν με πιο ανταγωνιστικό ιδιωτικό τομέα από την κρίση…
Με την Ελλάδα παράλληλα, να πρέπει να ισορροπήσει και έναντι των αγορών. Επιθυμώντας και φέτος να διατηρηθεί η ίδια στρατηγική με νέες εκδόσεις όταν αυτό θα προκύπτει ως ευνοϊκή δυνατότητα από τις αγορές, σε συνδυασμό με τη διαχείριση του υπάρχοντος χρέους, έχοντας ως στόχο την επενδυτική βαθμίδα.
