Η προσωρινή εκτίμηση για τον πληθωρισμό στην Ευρώπη τον μήνα Απρίλιο, επιβεβαιώνει την συνεχιζόμενη από τις αρχές του 2021 ανοδική του τάση.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, παρ' ότι στο επίπεδο της πολιτικής έχει δώσει επιχειρήματα δικαιολόγησης της πληθωριστικής έκρηξης, παραμένει εν τούτοις και επί της ουσίας, ένα δευτερεύον στοιχείο, καθώς άρχισε να επηρεάζει την ανοδική τάση, όταν αυτή ήταν ήδη εγκαθιδρυμένη τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη.
Χαρακτηριστικό αυτής της πραγματικότητας είναι το γεγονός ότι ο πληθωρισμός π.χ. στις ΗΠΑ εκτινάχθηκε από το 1% - 2% στο 7% μέσα στο 2021, ήτοι τρεις μήνες πριν αρχίσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Το ίδιο όπως και στην Ευρώπη...
Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, στην πρόσφατη ακρόαση στην Οικονομική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υποστήριξε ότι – κατά την εκτίμηση της ΕΚΤ - ο πληθωρισμός είναι πιθανώς πολύ κοντά στην κορύφωση και ότι θα αρχίσει να βλέπει μείωση το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Όμως αυτή η προβλεπόμενη εκτόνωση δεν σημαίνει ότι δεν θα παραμείνει υψηλός. Στο πλαίσιο αυτής της εκτίμησης προβλέπεται π.χ. ότι το τελευταίο τρίμηνο του 2022, θα παραμείνει – άγνωστο πόσο - πάνω από το 4%...
Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον, στις χώρες όπως η Ελλάδα με υψηλό εμπορικό έλλειμμα, ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά με κίνδυνο να εγκατασταθεί σε επίπεδα διψήφιου ποσοστού πριν από το καλοκαίρι, ίσως και με τα οριστικά αποτελέσματα του ΔΤΚ του Απριλίου...
Στο μεταξύ από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα της Ε.Ε. αναδύεται μία σχεδόν οριζόντια επιβράδυνση της οικονομίας μέσα στο α' τρίμηνο του 2022.
Ραγδαία διολίσθηση της ισοτιμίας του ευρώ
Χθες Πέμπτη το ευρώ σε μία από τις σπασμωδικές κινήσεις του προς τα κάτω έπεσε και στο 1,049 με το δολάριο, για να διορθώσει στην συνέχεια και να ταλαντεύεται στα επίπεδα του 1,05 δολ.
Αυτό σημαίνει ότι η διολίσθηση του ευρώ έναντι του δολαρίου προσθέτει άλλο ένα έμμεσο πληθωριστικό παράγοντα για την Ευρωζώνη.
Βέβαια σύμφωνα με οικονομετρικές αναλύσεις που πραγματοποίησαν οι υπηρεσίες της ΕΚΤ, η υποτίμηση του ευρώ έχει οριακό αντίκτυπο στον δείκτη τιμών καταναλωτή. Στη γενική εικόνα, ωστόσο, αναπόφευκτα τροφοδοτείται το αφήγημα του πληθωρισμού που απειλεί να ξεφύγει από τον έλεγχο, ενισχύοντας τη θέση εκείνων που απαιτούν αυστηρότερη νομισματική πολιτική...
Στις 16 Ιουνίου, κατά την επόμενη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, θα γίνουν γνωστές οι εκτιμήσεις για τα νέα στοιχεία πρόβλεψης, μεταξύ των οποίων αυτό που σχετίζεται με τον μεσοπρόθεσμο πληθωρισμό. Αυτό θα είναι εξαιρετικά σημαντικό διότι θα επιτρέψει να αντιληφθούν οι αγορές και οι κυβερνήσεις εάν η στάση νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ πρόκειται να αλλάξει και προς τα που.
Να σημειωθεί ότι στην τελευταία πρόβλεψη του Μαρτίου, ο μεσοπρόθεσμος πληθωρισμός προβλέπεται στο 1,8%, ήτοι κάτω από το στόχο του 2%...
Η παρέμβαση της ΕΚΤ
Το επιπλέον στοιχείο που πρέπει να λάβει υπόψη του κανείς στο νέο εκρηκτικό περιβάλλον είναι ότι η πανδημία αντιμετωπίστηκε ως ένα συμμετρικό - ως προς όλες τις χώρες μέλη - σοκ, που επί δύο χρόνια έδωσε το περιθώριο στην ΕΚΤ να κινηθεί με πρωτοφανή αντισυμβατικά επεκτατικά μέτρα.
Όμως η τρέχουσα ενεργειακή κρίση, σαν επιχείρημα στην συζήτηση της ΕΚΤ, πλήττει τις χώρες με διαφοροποιημένο και μη συμμετρικό τρόπο.
Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ δύσκολα θα είναι σε θέση να εφαρμόσει οριζόντιες πολιτικές ανακούφισης όσο αφορά τους όρους αναχρηματοδότησης των κρατικών ομολόγων των χωρών μελών της Ε.Ε.
Και αυτό το έκανε ήδη σαφές με αναφορά ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όσο αφορά τον τρόπο επανεπένδυσης του λήγοντος χαρτοφυλακίου του PEPP.
Βέβαια και εδώ άφησε τα όρια ανοικτά για εντελώς «αλα κάρτ» παρέμβαση ανάλογα με την αντίδραση των αγορών.
Σε κάθε περίπτωση, το ότι η ΕΚΤ δεν μπαίνει πλέον στην δευτερογενή αγορά με καθαρές αγορές, για να διαμορφώσει και να επηρεάσει τις τιμές και τις αποδόσεις, δημιουργεί προϋποθέσεις για περαιτέρω διεύρυνση των αποδόσεων και των spreads.
Αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς ότι στην Ευρώπη θα αυξηθεί ο κρατικός δανεισμός για να εξυπηρετήσει πέραν των άλλων, μεγαλύτερες αμυντικές και εξοπλιστικές δαπάνες, ή ακόμα και μία «γραμμή» πιο επιθετικής δημοσιονομικής πολιτικής, σε ένα περιβάλλον, όπου η ζήτηση – μετά την απόσυρση της ΕΚΤ – θα μειωθεί, γίνεται κατανοητό ότι εξασθενεί άλλος ένας παράγοντας έμμεσης στήριξης της «ζήτησης» για ευρώ...
Με το ΝΑΤΟ να προδικάζει παρατεταμένο πεδίο διάρκειας για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον κατακερματισμό του διεθνούς νομισματικού συστήματος να έρχεται να συνδυαστεί με τον ανάλογης κλίμακας κατακερματισμό του διεθνούς εμπορίου, το νομισματικό και οικονομικό περιβάλλον στην Ε.Ε. κινδυνεύει να μείνει αρκετά πίσω από τις προβλέψεις που διατύπωσε ο Λουίς ντε Γκίντος για το 2022.
