Περαιτέρω επιτάχυνση των πληθωριστικών πιέσεων στην παγκόσμια οικονομία φέρνει η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, όπως αναφέρει σε νεότερη ανάλυσή του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ο Jorge Alvarez και Philip Barrett, οικονομολόγοι του ΔΝΤ, κάνουν λόγο για υψηλότερες και πιο παρατεταμένες πληθωριστικές πιέσεις, εκτιμώντας πως στις αναπτυγμένες οικονομίες θα φτάσουν σε υψηλό 38 ετών, στο 5,7%, ενώ στις στις αναδυόμενες και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες θα επιταχυνθούν στο 8,7%, που αποτελεί και το υψηλότερο επίπεδο από το 2008. Το Ταμείο εκτιμά πλέον στο βασικό του σενάριο πως θα υπάρξει μια αποκλιμάκωση του πληθωρισμού από το 2023 στο 2,5% και 6,5%, αντίστοιχα για τις δύο οικονομικές ζώνες, χωρίς να αποκλείει ωστόσο το ενδεχόμενο να κινηθεί σε υψηλότερα, από το αναμενόμενο, επίπεδα για διάφορους παράγοντες.
Όπως επισημαίνει, η επιδείνωση των ανισορροπιών στο σκέλος της προσφοράς - ζήτησης, εξαιτίας και του πολέμου, καθώς και η περαιτέρω άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων θα μπορούσαν να διατηρήσουν τον ρυθμό του πληθωρισμού σταθερά υψηλό. Επιπλέον, τόσο ο πόλεμος όσο και οι νέες εξάρσεις της πανδημίας θα μπορούσαν να παρατείνουν τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, αυξάνοντας περαιτέρω το κόστος των ενδιάμεσων εισροών. Σε ένα πλαίσιο στενότητας στην αγορά εργασίας, η ονομαστική αύξηση των μισθών θα μπορούσε επίσης να επιταχυνθεί για να καλύψει τον πληθωρισμό, καθώς οι εργαζόμενοι θα αναζητούν υψηλότερους μισθούς για να διατηρήσουν την αγοραστική τους δύναμη, σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Έτσι, τέσσερις είναι οι βασικοί παράγοντες που διαμορφώνουν τις νεότερες εκτιμήσεις του Ταμείου για την «τροχιά» του πληθωρισμού:
Ο πόλεμος επιδείνωσε τις ήδη αυξημένες τιμές των εμπορευμάτων. Η ενέργεια και τα τρόφιμα συνέβαλαν στην αύξηση του πληθωρισμού πέρυσι, με την προσφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου να είναι περιορισμένη μετά από χρόνια υποτονικών επενδύσεων και γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Αυτό αποτέλεσε τον «μοχλό» της ανοδικής κίνησης του πληθωρισμού στην Ευρώπη και, σε μικρότερο βαθμό, στις ΗΠΑ. Η αύξηση των τιμών των τροφίμων διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στις περισσότερες αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες, καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα μείωσαν τις συγκομιδές και οι αυξανόμενες τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου οδήγησαν σε αύξηση του κόστους των λιπασμάτων.
Η ζήτηση αυξήθηκε πέρυσι εν μέσω των μέτρων στήριξης που ελήφθησαν, ενώ τα σημεία συμφόρησης της προσφοράς αυξήθηκαν εξαιτίας του κλεισίματος των εργοστασίων, των περιορισμών στα λιμάνια, τη συμφόρηση της ναυτιλίας, τις ελλείψεις εμπορευματοκιβωτίων και της απουσίας εργαζομένων. Η ζήτηση αναμένεται να αμβλυνθεί φέτος, καθώς τα μέτρα στήριξης αποσύρονται και τα σημεία συμφόρησης της προσφοράς χαλαρώνουν. Όμως, τα επαναλαμβανόμενα lockdown της Κίνας, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας πιθανότατα θα παρατείνουν τις διαταραχές σε ορισμένους κλάδος και το επόμενο έτος.
Η ζήτηση μετατοπίσθηκε από τα αγαθά προς τις υπηρεσίες καθώς τα περιοριστικά μέτρα διέκοψαν τις προσωπικές δραστηριότητες, με τα σημεία συμφόρησης της προσφοράς να συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών των αγαθών. Αν και ο πληθωρισμός στο σκέλος των υπηρεσιών άρχισε να αυξάνεται πέρυσι, τα προ κρίσης πρότυπα δαπανών δεν έχουν επανέλθει πλήρως και ο πληθωρισμός στα αγαθά παραμένει εμφανής στις περισσότερες χώρες. Η ζήτηση υπηρεσιών θα αυξηθεί περαιτέρω καθώς η πανδημία εξασθενεί και ο συνολικός πληθωρισμός θα πρέπει να επιστρέψει στα επίπεδα που ήταν πριν από τον κορονοϊό.
Η προσφορά εργασίας παραμένει περιορισμένη, ιδιαίτερα σε ορισμένες προηγμένες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ελλείψεις εργαζομένων, κυρίως σε κλάδους έντασης επαφών, αυξάνει τους μισθούς, αν και ο πληθωρισμός έχει διαβρώσει τις όποιες μισθολογικές αυξήσεις. Εν τω μεταξύ, η πανδημία μείωσε τη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού στις προηγμένες οικονομίες. Οι μετατοπίσεις αυτές φαίνεται να σχετίζονται με τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και τους εργαζόμενους που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να επιστρέψουν καθώς η πανδημία συνεχίζεται. Επιπλέον, ορισμένοι εργαζόμενοι απασχολούνται λιγότερες ώρες. Το Ταμείο υποθέτει ότι η προσφορά εργασίας θα βελτιωθεί σταδιακά φέτος, καθώς η υγειονομική κρίση υποχωρεί, αλλά αυτή η αύξηση της προσφοράς εργασίας θα είναι μέτρια και είναι απίθανο να αμβλύνει σημαντικά τις ανοδικές μισθολογικές πιέσεις.
Photo: Getty Images/Ideal Image
