Πεδίο δράσης για μικρομεσαίους, κυρίως, τεχνικούς ομίλους, που υπολογίζεται σε άνω των 900 εκατ. ευρώ φαίνεται να αποτελεί το σχέδιο για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων του Δημοσίου, που θα είναι σε εφαρμογή έως το τέλος 2025.
Σύμφωνα με σχετική παρουσίαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το ευρύτερο πλάνο εξοικονόμησης ενέργειας στον δημόσιο τομέα, δρομολογούνται παρεμβάσεις με πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος. Ανάμεσα στις δράσεις ξεχωρίζει το πρόγραμμα «Ηλέκτρα» ύψους 640 εκατ. ευρώ με το οποίο το ΥΠΕΝ στοχεύει σε εξοικονόμηση ενέργειας κατά 30% σε 2,5 εκατ. m² κτιρίων που θα αναβαθμιστούν ενεργειακά. Ωστόσο, η συνολική εκτιμώμενη μόχλευση κεφαλαίων για την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος (μέση επιχορήγηση 70%), δηλαδή μαζί με ιδιωτικούς πόρους, ανέρχεται στα επίπεδα των 920 εκατ. ευρώ.
Δεδομένου ότι δεν έχουμε να κάνουμε με «φαραωνικά» projects, το πρόγραμμα μπορεί να δώσει κάποια σημαντικά στηρίγματα σε μικρότερο και μεσαίου μεγέθους τεχνικά σχήματα.
Το πρόγραμμα «Ηλέκτρα» σχεδιάστηκε προκειμένου να επιτύχει την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων που χρησιμοποιεί το Δημόσιο και οι Φορείς του. Η χρηματοδότηση θα προέλθει από: α) Το Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων, μέσω επενδυτικού δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, β) Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Φορέας Ελέγχου εκαι το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών & Εξοικονόμησης και Φορέας Χρηματοδότησης το Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων.
Ο στόχος είναι τα κτίρια αφενός μεν να ενταχθούν κατ’ ελάχιστον, κατόπιν παρεμβάσεων, στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, αφετέρου δε να επιτύχουν εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση των εκπομπών CO2, τουλάχιστον, κατά 30%.
Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε έτσι ώστε να προωθεί επίσης, την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για αυτοκατανάλωση, τη χρήση νέων, καινοτόμων σχεδιαστικών προτύπων και ψηφιακών μοντέλων.
Επιλέξιμα είναι τα κτίρια της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης, των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ). Υπάρχουν ξεχωριστοί προϋπολογισμοί για Κτίρια Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας όπως νοσοκομεία, κέντρα υγείας, γηροκομεία κλπ, Κτίρια Εκπαίδευσης όπως σχολεία και Πανεπιστήμια, Κτίρια Γραφείων όπως οι εγκαταστάσεις γραφείων, διοικητήρια κλπ., Κτίρια για Λοιπές Χρήσεις όπως κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις, χώροι μουσείων, εκκλησιαστικά ιδρύματα κλπ.
Το ενεργειακό κόστος για το Δημόσιο, έχει σημειώσει κατακόρυφη αύξηση. Η ενεργειακή δαπάνη για το σύνολο των 212.000 εγκαταστάσεων της Γενικής Κυβέρνησης, κτιρίων, οδοφωτισμού και αντλιοστασίων, ανήλθε το 2020 σε 596 εκατ. ευρώ με κατανάλωση 4.450 GWh. Το 2021 διαμορφώθηκε σε 5.346 GWh και σε 956 εκατ. ευρώ, ενώ η εκτίμηση για το 2022 είναι ότι η κατανάλωση θα διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα σε 5.300 GWh που αντιπροσωπεύει το 10,85% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Το 2022 όμως, το κόστος θα αυξηθεί σε 1,165 δισ. ευρώ – αύξηση 66% σε σχέση με το 2020.
Βασικοί Δείκτες
- 920 εκατ. ευρώ συνολική εκτιμώμενη μόχλευση κεφαλαίων για την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος (μέση επιχορήγηση 70%)
- 600 GWh η συνολική εκτιμώμενη μείωση ηλεκτρικής κατανάλωσης ανά έτος με την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος
- 2,5 εκ. m2 το συνολικό εκτιμώμενο εμβαδό των ενεργειακά αναβαθμισμένων κτιρίων στην πλήρη υλοποίηση του προγράμματος
- 96 εκατ. ευρώ η μείωση της ετήσιας δαπάνης για ηλεκτρικό ρεύμα μετά από την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων
- 364.000 τόνοι CO2e η μείωση της ετήσιας εκπομπής ρύπων από την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων
Δικαιούχοι & Επιλέξιμα Κτίρια
- Υποψήφιοι Δικαιούχοι: I. Κτίρια της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης II. Κτίρια Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης III. Κτίρια Ν.Π.Δ.Δ.
- Κατηγορίες Χρήσεων Κτιρίων: I. Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας II. Εκπαίδευσης III. Γραφείων IV. Λοιπές Χρήσεις κτιρίων.
Χαρακτηριστικά κτιρίων:
• Είναι νομίμως υφιστάμενα
• Ανήκουν στην ιδιοκτησία του υποψήφιου δικαιούχου, ή έχουν εν ισχύ παραχωρητηρίου / μισθωτηρίου, για διάστημα τουλάχιστον 12 ετών
• Διαθέτει ΠΕΑ βάσει του οποίου κατατάσσεται σε κατηγορία ενεργειακής απόδοσης από Γ’ και κάτω
• Είναι κτίρια που δεν έχουν υποστεί ριζική ανακαίνιση
• Διαθέτουν Δελτίο Πρωτοβάθμιου Προσεισμικού Ελέγχου και δεν έχουν χαρακτηριστεί κατηγορίας Α’ (τρωτά).
• Διαθέτουν ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου.
Επιχορήγηση & Κατανομή Προϋπολογισμού
- 50% βασικό ποσοστό χρηματοδότησης
- 60% εάν επιτευχθεί ενεργειακή κλάση Β+ ή ριζική ανακαίνιση
- 70% εάν ισχύουν συνδυαστικά και τα δύο
- 85% εάν ισχύουν συνδυαστικά και τα δύο για κτίρια του Καταλόγου της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης
- 10% bonus εάν το έργο υλοποιηθεί με Σύμβαση ενεργειακής απόδοσης
- Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας: € 80 εκ.
- Εκπαίδευσης: € 160 εκ.
- Γραφεία € 280 εκ.
- Λοιπές Χρήσεις Κτιρίων € 70 εκ.
- Κτίρια του καταλόγου της - Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης € 50 εκ.
Είδος επιλέξιμων παρεμβάσεων: i. Θερμομόνωσης αδιαφανών στοιχείων (κουφώματα) ii. Αντικατάσταση διαφανών στοιχείων (κουφώματα και υαλώσεις) iii. Συστήματα σκίασης iv. Συστήματα ψύξης χώρων v. Συστήματα θέρμανσης χώρων vi. Συστήματα μηχανικού αερισμού vii. Παραγωγή ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ) viii. Συστήματα ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και φωτισμού ix. Συστήματα επιτόπιας παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (έως 10% του προϋπολογισμού) x. Συστήματα αυτοματισμού, καταγραφής και ελέγχου ενέργειας ή/και σύστημα διαχείρισης ενέργειας xi. Βοηθητικά τεχνικά συστήματα xii. Εγκατάσταση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.
Επιλέξιμες Υπηρεσίες: i. Προετοιμασία και υποβολή του φακέλου πρότασης επιδότησης ii. Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου iii. Προμελέτη iv. Α’ & Β’ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης υφισταμένης κατάστασης v. Αρχικός και τελικός ενεργειακός έλεγχος vi. Μελέτες vii. Συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Βασικοί στόχοι προγράμματος
- Ετήσια μείωση εκπομπών CO2 τουλάχιστον 30%
- Αναβάθμιση των κτιρίων, έτσι ώστε να κατατάσσονται τουλάχιστον στην Ενεργειακή Κλάση Β
- Ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον 30%
- Προώθηση του υποδειγματικού ρόλου του Δημοσίου
- Αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) για αυτοκατανάλωση
- Χρήση νέων, καινοτόμων σχεδιαστικών προτύπων και ψηφιακών μοντέλων
Προϋποθέσεις Αίτησης – Επιλεξιμότητα
- Ελάχιστος επιλέξιμος Προϋπολογισμός Αιτήσεων, 100.000,00 ευρώ (€)
- Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός ορίζεται στο 1,50 € ανά εξοικονομούμενη πρωτογενή ενέργεια ετησίως (kWh/έτος)
- Οι δαπάνες για όλες τις υπηρεσίες και τις μελέτες να φτάνουν μέχρι 10% του επιλέξιμου προϋπολογισμού μέχρι το όριο των 150.000€
- Οι δαπάνες για συστήματα ΑΠΕ να φτάνουν μέχρι το 15% του επιλέξιμου προϋπολογισμού
- Κάθε αίτηση πλην εξαιρέσεων αφορά σε τουλάχιστον 500 m² ωφέλιμης επιφάνειας
Μέθοδος Υλοποίησης: Οι φορείς οφείλουν να επιλέξουν τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιήσουν το έργο. 1. Με δημόσια Σύμβαση Έργου 2. Με σύμβαση Ενεργειακής Απόδοσης με Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (Ε.Ε.Υ.). Η διαφοροποίηση που ενδιαφέρει και τους αιτούντες έγκειται και στο κομμάτι της κάλυψης της ίδιας συμμετοχής. Η εταιρία καλύπτει το τμήμα της ίδιας συμμετοχής και αποπληρώνεται σταδιακά από την εξοικονόμηση που θα προκύψει στις καταναλώσεις του κτιρίου.
