Μετά την άρνηση του Ιταλού προέδρου Σέρτζιο Ματαρέλα να δεχθεί την παραίτηση του Μάριο Ντράγκι και της κυβέρνησής του η θεσμική διαδικασία προβλέπει την εκ νέου αναζήτηση ψήφου εμπιστοσύνης από τον Μάριο Ντράγκι στη Βουλή και στη Γερουσία την επόμενη Τετάρτη.
Ο Μάριο Ντράγκι, δέκα ακριβώς χρόνια από την ημέρα που είχε εξαγγείλει σαν πρόεδρος της ΕΚΤ ότι θα κάνει ό, τι και αν χρειασθεί για να στηρίξει το ευρώ – με το περιβόητο «whatever it takes» - και τα είχε καταφέρει, χθες αναγκάσθηκε να παραδεχθεί ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να «σώσει» την κυβέρνησή του μετά από 17 μήνες στην εξουσία.
Όπως δήλωσε χθες, λίγο πριν παραιτηθεί, «οι συνθήκες δεν είναι πλέον κατάλληλες προκειμένου να συνεχίσω», καθώς «η πλειοψηφία εθνικής ενότητας που υποστήριξε αυτή την κυβέρνηση πλέον δεν υφίσταται».
Όμως ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας, που σχετικά πρόσφατα «υποχρεώθηκε» να ανανεώσει τη θητεία του – είχε εκφράσει την πρόθεσή του να αποχωρήσει – αρνήθηκε να δεχθεί την παραίτηση του Μάριο Ντράγκι, παρά το γεγονός ότι η αποχώρηση των βουλευτών του Κινήματος των 5 Αστέρων, ακυρώνει πλέον τη «δεδηλωμένη» για την κυβέρνηση.
Μια προδιαγεγραμμένη κρίση
Η τυπική αφορμή της αποχώρησης του κόμματος των 5 Αστέρων ήταν η άρνησή τους να ψηφίσουν μία απόφαση στη Βουλή για την εγκατάσταση ενός καυστήρα απορριμμάτων στην περιοχή της Ρώμης... Στην πραγματικότητα την κρίση που ξέσπασε χθες, την εγκυμονούσε το κατακερματισμένο ιταλικό πολιτικό σύστημα εδώ και μήνες. Η αφορμή της αποχώρησης ήταν απλώς... αφορμή.
Η σύγκρουση στο εσωτερικό του ιταλικού πολιτικού συστήματος είναι ριζωμένη εδώ και καιρό στα βαθύτερα στρώματα της οικονομίας της Ιταλίας και ειδικά στη βιομηχανία και το τραπεζικό της σύστημα, που κινούνται εδώ και καιρό σε διαφορετική κατεύθυνση. Μια απόκλιση που έχει αποκτήσει τις εκφράσεις της στα ιταλικά πολιτικά κόμματα.
Ο Ντράγκι δεν έχει καταφέρει να «ταιριάξει» τα δύο αυτά «πόδια» στο ίδιο… παπούτσι, παρά το γεγονός ότι η προηγούμενη θητεία του στην ΕΚΤ χρησιμοποιήθηκε σαν εγγύηση για τη δυνατότητα να αναδιαρθρώσει με τον ερχομό του τόσο το οικονομικό όσο και το πολιτικό σύστημα της χώρας.
Στο σημερινό οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον όμως οι αντιφάσεις αυτές έγιναν εκρηκτικές. Η κυβέρνηση Ντράγκι και ο ίδιος έπαιξαν – και εν μέρει συνεχίζουν να παίζουν - ένα κρίσιμο ρόλο στην ευρωπαϊκή στροφή απεξάρτησης από τη ρωσική ενεργειακή τροφοδοσία. Με τον ίδιο τον Ντράγκι να φέρεται ως εμπνευστής μαζί με την Γέλεν, του αποκλεισμού της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα εκκαθάρισης συναλλαγών Swift, μαζί με τα άλλα μέτρα κυρώσεων απέναντι στη Ρωσία.
Υπάρχει όμως μία πραγματικότητα, η οποία έχει οδηγήσει την ιταλική βαριά βιομηχανία, της κεντρικής και βόρειας Ιταλίας, σε πρωτοφανή ασφυξία, η έλλειψη φυσικού αερίου που αποτελεί τη βάση της παραγωγικής διαδικασίας της χώρας.
Μια κρίση που μυρίζει «φυσικό αέριο»
Η Ιταλία εισάγει ετησίως 29 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Οι τελευταίες εξελίξεις με τη δραστική μείωση των ροών φυσικού αερίου από τον Nord Stream 1 και τους άλλους αγωγούς, υποχρεώνει την Ιταλία να βρει αυτή τη στιγμή 27 δισ. κυβικά φυσικού αερίου από εναλλακτικές πηγές.
Και αυτά σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις των εκπροσώπων των μεγάλων ιταλικών ομίλων ενέργειας, είναι αδύνατο να βρεθούν πριν από ένα ή ενάμιση χρόνο….
Με άλλα λόγια, μία κατάσταση που αποτελεί καταλυτικό χτύπημα στην καρδιά μιας οικονομίας, η οποία μαζί με τη γερμανική – με την οποία αλληλοσυνδέονται ιδιαίτερα όσο αφορά την αυτοκινητοβιομηχανία και τη χημική βιομηχανία – στηρίζεται εδώ και χρόνια στην ελεύθερη και κυρίως φθηνή πρόσβαση στις ρωσικές ενεργειακές και άλλες πρώτες ύλες.
Τα αλλεπάλληλα κύματα αυτής της πρωτοφανούς ρήξης στο εσωτερικό της οικονομικής της δομής, ειδικά στη βιομηχανία και στο εξαιρετικά εύθραυστο τραπεζικό της σύστημα, μετά την έκρηξη του πολέμου στην Ουκρανία και μέσα σε ένα περιβάλλον ανεξέλεγκτων πληθωριστικών πιέσεων, έχουν τροφοδοτήσει την τέλεια καταιγίδα στο πολιτικό της σύστημα.
Η καταιγίδα αυτή έχει συμπαρασύρει, την κυβέρνηση Ντράγκι, της οποίας η επιβίωση την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή και τη Γερουσία, κατά πως φαίνεται ξεπερνά τα όρια των δυνατοτήτων του προέδρου Σέρτζιο Ματαρέλα...
Μια κρίση με ευρωπαϊκές διαστάσεις
Το αν η Ιταλία θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές μέσα στον Σεπτέμβριο ή θα δοθεί άλλη μία ευκαιρία επιβίωσης στην (ανασχηματισμένη) κυβέρνηση Ντράγκι την Τετάρτη, αναμφίβολα θα εξαρτηθεί πέρα από την πανσπερμία των ιταλικών κομμάτων και από τις αντοχές του Μάριο Ντράγκι να κολυμπήσει στο ιταλικό πολιτικό σύστημα. Ό, τι όμως και να συμβεί δεν θα είναι μία απάντηση που θα μπορεί να γλιτώσει την ιταλική οικονομία από την είσοδό της σε μία κατάσταση «έκτακτης ανάγκης».
Ιδιαίτερα στην περίπτωση που η Μόσχα αποφασίσει ότι σταματά την τροφοδοσία φυσικού αερίου αν δεν σταματήσουν οι κυρώσεις.
Και μία τέτοια κρίση δεν θα αφορά μόνο την Ιταλία, καθώς πέραν της βαθιάς αλληλεξάρτησης της ιταλικής με τη γερμανική βιομηχανία, οι γαλλικές τράπεζες είναι «φορτωμένες» στα χαρτοφυλάκιά τους με περισσότερα από 200 δισ. ευρώ ιταλικά ομόλογα…
Η κρίση της κυβέρνησης Ντράγκι, είναι σαφές ότι δεν περιορίζεται στα ιταλικά σύνορα. Έχει ευρωπαϊκές διαστάσεις και αυτή τη φορά ο Μάριο Ντράγκι δεν φαίνεται να είναι σε θέση για άλλη μία έκδοση του whatever it takes…
