Τα θολά νερά που δημιουργούν οι πολλαπλές κρίσεις στην παγκόσμια οικονομία αλλά και το ταραγμένο γεωπολιτικό σκηνικό, οδήγησαν το οικονομικό επιτελείο, σύμφωνα με πληροφορίες, να βάλει στον «πάγο» τον Μεσοπρόθεσμο Προϋπολογισμό που θα έπρεπε να φέρει στη Βουλή μέσα στο καλοκαίρι. Ο λόγος για το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής που θα περιλάμβανε τους στόχους και τα μέτρα έως και το 2026, δηλαδή τις άμεσες παρεμβάσεις στήριξης, αλλά και τις μόνιμες μειώσεις φόρων και εισφορών που έχουν εξαγγελθεί για τα επόμενα χρόνια.
Πλέον, το ΥΠΟΙΚ σχεδιάζει να περιμένει έως και το Σεπτέμβριο, ούτως ώστε να έχει καλύτερη εικόνα και για το μέγεθος των κρίσεων, αλλά και για τη στάση της Ευρώπης. Όπως αυτή θα ξεδιπλωθεί την εβδομάδα που έρχεται αλλά και… αργότερα. Αφού κάποιες κομβικές κινήσεις και πάλι μεταφέρονται χρονικά.
Αρμόδια στελέχη εξηγούν για την Ελλάδα πως για το άμεσο μέλλον παραμένει η πεποίθηση για τη διασφάλιση της ροής των φορολογικών εσόδων. Η οποία πηγάζει από το γεγονός ότι και ο Ιούνιος ήταν ένας καλός μήνας εισπρακτικά με ορατή υπέρβαση στόχου, ενώ και τον Ιούλιο τα πρώτα σημάδια δείχνουν πως η τάση αυτή συνεχίζεται, ωθούμενη από τον αυξημένο τζίρο των επιχειρήσεων (σ.σ. λόγω και της ακριβείας), αλλά και από την καλύτερη από την αναμενόμενη πορεία του τουρισμού.
Οι εν λόγω παράγοντες οδηγούν σε αυξημένα έσοδα από έμμεσους φόρους. Αλλά και σε καλά «σημάδια» σε όρους τάσης για πληρωμή των οφειλών μέσα και από την απόφαση πολλών επιχειρήσεων να πληρώσουν εφάπαξ (με έκπτωση 15%) την οφειλή της Επιστρεπτέας.
Ωστόσο αυτό που μένει να φανεί - και ανάλογα με τις εξελίξεις που θα λάβουν χώρα πρωτίστως διεθνώς και δευτερευόντως εγχωρίως – είναι τι θα γίνει τους επόμενους μήνες. Δηλαδή αν θα αυξηθούν (όπως κάποιοι φοβούνται) οι οφειλές στους άμεσους φόρους λόγω της ακρίβειας και των πιέσεων στο κλίμα και στη ρευστότητα ή αν από το 2023 θα αρχίζουν να φαίνονται πιέσεις και στο τζίρο των επιχειρήσεων και η κρίση θα επηρεάζει τα κέρδη και άρα την φορολογία νομικών προσώπων του επόμενου έτους.
Το επόμενο βήμα σε πεδίο ανακοινώσεων θα γίνει πάντως τη Δευτέρα. Ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης θα ανακοινώσει τα στοιχεία εκτέλεσης προϋπολογισμού του Ιουνίου. Δίδοντας ένα στίγμα και για τα επόμενα βήματα με πρώτο μέλημα το «κουμπαρά» για επόμενο πακέτο στήριξης.
Το διεθνές σκηνικό και το 1ο προαπαιτούμενο
Η υψηλή αβεβαιότητα, όπως εξηγούν αρμόδιες πήγες, συνεχίζει να έχει ως μεγαλύτερο άγνωστο «Χ» τη ροή φυσικού αερίου στην Ευρώπη με τα βλέμματα στην 21η Ιουλίου. Αλλά συνυπάρχει πλέον και το νέο αναδυόμενο μέτωπο της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου. Με την ΕΚΤ να καλείται να λάβει αποβάσεις της Πέμπτη.
Σημειώνεται πως το ΥΠΟΙΚ συνήθως (αλλά όχι υποχρεωτικά), καταθέτει από το Μάιο και μετά τον πολυετή προϋπολογισμό, ως συνέχεια του προγράμματος σταθερότητας που υποβάλλει τον Απρίλιο στις Βρυξέλλες. Αλλά, και άλλες φορές για έκτακτους λόγους δεν το πράττει. Πλέον το επόμενο βήμα είναι το Προσχέδιο Προϋπολογισμού για το 2023 το οποίο θα πρέπει να κατατεθεί την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου στη Βουλή (σ.σ. υπάρχει σχετική συνταγματική υποχρέωση). Και θα αποτελέσει φέτος αντικείμενο ειδικής διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των θεσμών ως το 1ο από τα 22 συνολικά προαπαιτούμενα της ενισχυμένης εποπτείας από την οποία βγαίνει η Ελλάδα τον Αύγουστο. Τα εν λόγω προαπαιτούμενα συνδέονται με την τελευταία δόση που εκκρεμεί από το 1ο εξάμηνο του 2019 και το σχετικό πόρισμα θα πρέπει να εκδοθεί τον Νοέμβριο.
Η στάση της ΕΕ δεν αποκαλύπτεται
Οι συστάσεις που δόθηκαν στο τελευταίο Eurogroup, ήταν εξαιρετικά σαφείς για την προσήλωση της Ευρώπης στο στόχο της δημοσιονομικής προσαρμογής από κράτη με υψηλό χρέος. Επιπλέον όπως επανέλαβε πρόσφατα και ο υπουργός οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, οι στόχοι για περιστολή του ελλείμματος κοντά στο 2% του ΑΕΠ φέτος και της επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων το 2023 περί το 1% του ΑΕΠ παραμένουν εν ισχύ.
Έτσι, οι αποφάσεις για στήριξη περιμένουν και τις «εντολές» από την ΕΕ. Οι πρώτες ανακοινώσεις αναμένονται από την Επιτροπή στις 20 Ιουλίου για την θωράκιση της ΕΕ από το μέτωπο του φυσικού αερίου και το πιθανό κλείσιμο της κάνουλας. Όμως, η Ευρώπη και σε αυτό το πεδίο (όπως και στους δημοσιονομικούς κανόνες), έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θα ανοίξει τα χαρτιά της πριν το Σεπτέμβριο. Ο λόγος για μία θέση που περιπλέκεται ακόμη πιο πολύ από την πολιτική κρίση στην Ιταλία.
Η Ελλάδα επιμένει πάντως για κοινή πρωτοβουλία θωράκισης της ΕΕ από τις τιμές φυσικού αερίου (και άρα του κόστους του ρεύματος που τώρα απορροφά όλους σχεδόν τους πόρους για μέτρα στήριξης). Ζητά και για εξαιρέσεις από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, με την μη προσμέτρηση στα πλεονάσματα των δαπανών για επενδύσεις και για άμυνα. Ζητά και άλλες παρεμβάσεις όπως μία πιο ομαλή μείωση του χρέους.
Προς το παρόν όμως το οικονομικό επιτελείο μπορεί να ελέγξει μόνο το (σχετικά) ορατό άμεσο μέλλον και τούτο μερικώς. Σε κάθε περίπτωση, στήριξη πέραν των φοροεσόδων παρέχει πλέον και η πρόβλεψη για άνοδο του ΑΕΠ κατά 4% που αναμένει φέτος η Κομισιόν για την Ελλάδα. Μία επίδοση που είναι πολύ υψηλότερη από το 3,1% στο οποίο βασιζόταν το ΥΠΟΙΚ. Και έτσι, ανοίγει κάποιο δρόμο για επιπλέον στήριξη της αγοράς.
