Τα spreads και οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων έχουν πλησιάσει το όριο αντοχής της διαδικασίας αναχρηματοδότησης της ιταλικής οικονομίας και του γιγάντιου (2,3 τρισ. ευρώ) χρέους της. Τα spreads και οι αποδόσεις αγγίζουν πλέον τα 249 bp και 3,45% αντίστοιχα.
Και αυτό δεν είναι καλό για την Ευρωζώνη προφανώς και - ιδιαίτερα – για την Ελλάδα, η οποία μέσα σ' αυτό το περιβάλλον γενικευμένης αστάθειας εξακολουθεί να διατηρείται, όσο αφορά στην διαβάθμιση της πιστοληπτικής της αξιολόγησης, στο non investment grade, όταν η... ασφυκτιούσα από την κρίση Ιταλία εξακολουθεί να είναι investment grade.
Αυτή η παραφωνία, δηλαδή η παραμονή των spreads και των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων σημαντικά χαμηλότερα από τα ιταλικά (στο 210 bp – 212 bp και 3,05% αντίστοιχα) προς το παρόν δεν αποτελεί δυναμικό «στόχο» των αγορών, όσο ο ΟΔΔΗΧ καταφέρνει να κρατάει την αναχρηματοδότηση του ελληνικού χρέους έξω από το... κάδρο της προσοχής τους.
Η «ασφάλεια» της Αθήνας
Αυτό γίνεται δυνατό για δύο λόγους.
Ο πρώτος λόγος έχει να κάνει με την σύνθεση του ελληνικού χρέους. Αυτό παρ' ότι παραμένει το υψηλότερο στον... πλανήτη, μετά το Ιαπωνικό, εν τούτοις είναι κατά το 80% του συνόλου του εκτός αγοράς και “αναπαύεται” (λόγω της αναδιάρθρωσής του) στο χαρτοφυλάκιο του EFSF και του ESM (συν το GLF).
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με το ότι η αναχρηματοδότησή του από τις αγορές είναι πολύ μικρή σε ετήσια βάση, σχεδόν αμελητέα, μόλις 12 δις ευρώ και ήδη ο ΟΔΔΗΧ την έχει μειώσει (τεχνικά) ακόμα περισσότερο κατά 2 δισ. ευρώ για το 2022. Και έχει καλύψει ήδη πάνω από το 70% των ετήσιων αναγκών του. Με άλλα λόγια, έξω από τα πολύ περιορισμένα πλαίσια των primary dealers, σαν υποψήφιος δανειολήπτης το ελληνικό δημόσιο σχεδόν δεν... υπάρχει.
Αντίθετα για την Ιταλία το 60% περίπου του ετήσιου στόχου αναχρηματοδότησης του χρέους της είναι ακόμα προς υλοποίηση...
Και μάλιστα προς υλοποίηση μέσα σε ένα περιβάλλον όπου η ιταλική οικονομία είναι η περισσότερο χτυπημένη, μετά την γερμανική, από την έλλειψη φυσικού αερίου, βρίσκεται ήδη σε πολιτική κρίση και πάει σε εκλογές στις 25 Σεπτέμβρη και πρέπει να ζητήσει από τις αγορές αναχρηματοδότηση του χρέους της σε συνθήκες που η ΕΚΤ αυξάνει απότομα κατά μισή μονάδα τα επιτόκια.
Δύσκολα συναντά κανείς στην νεότερη οικονομική ιστορία της Ιταλίας μια στιγμή που να συγκεντρώνει τόσους αρνητικούς παράγοντες ταυτόχρονα.
Ούτε καν το 2012 όταν ο μέχρι πρότινος πρωθυπουργός της Μάριο Ντράγκι ξάφνιαζε τον κόσμο με το περιώνυμο ΆΣΠΡΟΣ (ό, τι χρειάζεται) τα πράγματα δεν ήταν τόσο άσχημα...
Με αυτά τα δεδομένα, η τρίτη ισχυρότερη και πλέον εξωστρεφής μετά την Γερμανία, οικονομία της Ευρωζώνης, βρίσκεται να πληρώνει ακριβότερα από την Ελλάδα για να δανεισθεί παρά την υψηλότερη διαβάθμιση πιστοληπτικής ικανότητας που διατηρεί.
Μπορεί αυτό να είναι «ανακουφιστικό» για την Ελλάδα; Όχι ιδιαίτερα...
Η «κερκόπορτα»
Ο λόγος είναι οτι η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει «μισο-προστατευμένη» από την επιθετικότητα των αγορών την «αχίλλειο πτέρνα» της, την χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα και το τραπεζικό σύστημα, που βρίσκεται σε οριακό σημείο απαλλαγής από τον εφιάλτη του Npls μέσω του Ηρακλή Ι και ΙΙ.
Αυτή η «κερκόπορτα» παραμένει μισάνοικτη καθώς το δεύτερο εξάμηνο του 2022 που αποτελεί την οριακή φάση «απελευθέρωσης» από τον τεράστιο όγκο των Npls, λόγω της διαμορφούμενης άσχημης οικονομικής συγκυρίας διεθνώς – και ανεξάρτητα από τις σχετικές περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις από την ΤτΕ – αναμένεται η εκ νέου διόγκωση των χαρτοφυλακίων των κόκκινων δανείων...
Και πάλι εδώ υπάρχει η «πρόβλεψη» κάλυψης του κινδύνου μέσω του δημοσίου και των εγγυήσεων των κρατικών ομολόγων που υποστηρίζουν την τιτλοποίηση των npls και την προώθησή τους στις αγορές. Όμως αυτό θα κοστίσει...
Αυτή η στροφή στην αντικειμενική κατάσταση, η ύφεση, ο πληθωρισμός και η αύξηση των επιτοκίων, φέρνουν πιο κοντά το ενδεχόμενο ενεργοποίησης των εγγυήσεων και κατά συνέπεια την εν δυνάμει συρρίκνωση του περιβόητου «μαξιλαριού» στήριξης του κρατικού χρέους, το οποίο παραμένει «ανέγγιχτο» ακριβώς για να περιμένει την επικίνδυνη στιγμή...
Αν μέχρι τότε δεν έχει προχωρήσει η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου σε investment grade – μία βαθμίδα μόνο «λείπει» - τότε οι πιέσεις από τις αγορές θα αυξηθούν κατακόρυφα, οδηγώντας σε ασφυξία τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, που τα τελευταία δύο χρόνια έχει αρχίσει να ανακαλύπτει τον – μέχρι πρόσφατα - «παράδεισο» των ομολογιακών εκδόσεων.
Και αν το... αίμα «τρέχει» στα ιταλικά ομόλογα μπορεί να φαντασθεί κανείς τι θα συμβεί στα ελληνικά.
