Οι ανακοινώσεις της προέδρου της Κομισιόν κας Φον Ντερ Λάιεν δεν έδωσαν απαντήσεις στα νέα κρίσιμα ερωτήματα της Ευρωζώνης. Οι κυβερνήσεις βρίσκονται σε πρωτοφανή πίεση για το πως θα «ζεστάνουν» νοικοκυριά και επιχειρήσεις δίνοντας όσο λιγότερα (ή περισσότερα) χρήματα μπορούν, ενώ την ίδια στιγμή η ΕΚΤ είναι υποχρεωμένη να αυξήσει ακόμα περισσότερο το κόστος του χρήματος, ελπίζοντας να αναχαιτίσει τον πληθωρισμό.
Ουδέποτε στην μεταπολεμική ιστορία η κατάσταση της οικονομίας ήταν τόσο… περίπλοκη και επικίνδυνα αδιέξοδη. Η Κομισιόν με δεδομένη την αδυναμία της Ε.Ε. να πετύχει συμφωνία των μελών της για ενιαία ενεργειακή πολιτική όσο αφορά τις τιμές των καυσίμων (πλαφόν), υιοθετεί μία πολιτική περιοριστική όσο αφορά την ενεργειακή κατανάλωση, που όμως η κάθε χώρα μέλος θα εφαρμόσει κατά το - εθνικό - δοκούν…
Η κεντρική τράπεζα θέλει να συμπιέσει τη ζήτηση αυξάνοντας το κόστος του χρήματος, την ίδια στιγμή που οι κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να στηρίξουν τα εισοδήματα για να αποφύγουν μια βίαιη είσοδο σε ύφεση. Η κεντρική τράπεζα πιστεύει ότι η ύφεση είναι σε μεγάλο βαθμό αναπόφευκτη, αλλά οι πολιτικοί προσπαθούν απεγνωσμένα να την αποφύγουν.
«Προειδοποιούν» τους κεντρικούς τραπεζίτες να είναι προσεκτικοί στο πως θα προχωρήσουν στην εκτέλεση μιας στροφής 180 μοιρών στο μείγμα δημοσιονομικής-νομισματικής πολιτικής. Όμως τα «νέα» από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού με τον δομικό πληθωρισμό να αυξάνεται αντί να μειώνεται, ανατρέπουν περιθώρια πολιτικής και σχεδιασμούς. Με τον πληθωρισμό του Αυγούστου να ανατρέπει τις προσδοκίες για κάμψη των πληθωριστικών πιέσεων, οι αγορές αντέδρασαν βίαια «εξαερώνοντας» περί το 1,6 τρις δολ κεφαλαιοποίησης στο χρηματιστήριο σε λιγότερο από 7 ώρες.
Ήδη με τα νέα δεδομένα το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων κατά 0,5% από την Fed την επόμενη εβδομάδα έφυγε από το τραπέζι και στην θέση του εμφανίσθηκε το εφιαλτικό ενδεχόμενο μιας αύξησης κατά μία ολόκληρη μονάδα…
Μπορεί να συμβεί αυτό; Ίσως και όχι, αλλά και μόνο το ότι συζητείται ως ενδεχόμενο με πιθανότητες 30% είναι ήδη ένα γεγονός που υποχρεώνει την ΕΚΤ να ετοιμάζεται για άλλη μία μεγάλη αύξηση επιτοκίων σε μία Ευρώπη, που δεν διαθέτει απαντήσεις στο πλέον κρίσιμο θέμα της την ενεργειακή κρίση και επάρκεια μπροστά στον επόμενο χειμώνα.
Σε τέτοιες στιγμές η ιστορία αρχίζει να ζωντανεύει και να… μιλάει. Όταν ο Βόλκερ, πρόεδρος της Fed λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του το 1979 αναγκάστηκε να αυξήσει τα επιτόκια σε σχεδόν 20% για να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της Fed όσο αφορά την ικανότητά της να αναχαιτίσει τον πληθωρισμό αυτό που επακολούθησε ακόμα αντιμετωπίζεται σαν εφιάλτης: «Η ύφεση που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1981, μετά την κατακόρυφη αύξηση των επιτοκίων, έγινε η πιο σοβαρή ύφεση από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο...».
Το να πρέπει να δρομολογηθούν εκλογικές διαδικασίες μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι πραγματικά δίκοπο μαχαίρι, όλα μπορούν πλέον
να συμβούν… Αυτό «φωνάζουν» τα γεγονότα και οι εξελίξεις της δεκαετίας 1971 – 1981, που ξεκίνησε με μία χωρίς προηγούμενο νομισματική κρίση και
πληθωρισμό, για να κλείσει με την μεγαλύτερη μεταπολεμική (μέχρι τότε) ύφεση, που κατέληξε μέσα από σπασμούς στο 2008 – 9 και στο σήμερα.
Το «νέο» πακέτο που έρχεται
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον στις Βρυξέλλες, παρά τις επίσημες διαψεύσεις, αξιόπιστες πηγές, απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του Insider.gr, μεταφέρουν ως πολύ σοβαρό ενδεχόμενο την δρομολόγηση σεναρίου προετοιμασίας για ένα «νέο» διαφορετικό NGEU με στόχο την στήριξη των ευρωπαϊκών οικονομιών που μαστίζονται από την διπλή πίεση της ενεργειακής κρίσης και της υπερχρέωσης.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές το νέο πακέτο, κάτι σαν ένα δεύτερο ταμείο ανάκαμψης, θα τεθεί στο τραπέζι στα τέλη του έτους στην Σύνοδο Κορυφής και προβλέπεται ότι θα έχει ως βασικό χρηματοδοτικό του βραχίονα την έκδοση ευρω-ομολόγων. Βασική προϋπόθεση για να τρέξουν οι σχετικές διαδικασίες, είναι η σταθεροποίηση των προοπτικών όσο αφορά τον πληθωρισμό και μία ρεαλιστική εκτίμηση για το πόσο θα κρατήσει η διαδρομή της Ε.Ε. μέσα από την διακεκαυμένη ζώνη του υπερπληθωρισμού σε συνάρτηση με την συστολή του ισολογισμού της ΕΚΤ.
Τα λεφτά του «νέου» πακέτου θα δοθούν με την ίδια λογική που δόθηκαν για το Ταμείο Ανάκαμψης, δηλαδή με βάση τις ανάγκες για την ανάκαμψη από την πανδημία τότε και την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό τώρα, αλλά με βάση την απώλεια του ΑΕΠ. Αν η Ελλάδα εμφανισθεί, λόγω τουρισμού και πληθωρισμού, με υψηλά νούμερα αύξησης του ΑΕΠ, με τις τρέχουσες προϋποθέσεις θα απομακρυνθεί από τις πάνω - πάνω θέσεις της λίστας κατανομής…
Όλα αυτά βέβαια αφορούν στο 2023 και με συνθήκες στις οποίες προβλέπεται ότι τόσο ο πληθωρισμός όσο και η ενεργειακή κρίση θα συνεχίζονται σε ένα περιβάλλον συνέχειας του πολέμου στην Ουκρανία. Όσο αφορά την ΕΚΤ η οποία σε συνάρτηση με τα όσα θα ανακοινώσει η Fed την επόμενη εβδομάδα ετοιμάζεται για νέα μεγάλη αύξηση επιτοκίων τον Οκτώβρη, «λέει» ένα μεγάλο ναι, για δύο λόγους.
- Ο ένας είναι ότι έτσι αποφεύγεται κατά το δυνατόν η αύξηση του «εθνικού» χρέους, ιδιαίτερα των υπερχρεωμένων του ευρωπαϊκού νότου.
- Και ο δεύτερος γιατί έτσι κλείνουν μερικές από τις τρύπες που θα δημιουργήσει η ίδια η ΕΚΤ στην χρηματοδότηση της Ευρώπης με την αύξηση των επιτοκίων και την σταδιακή απόσυρση της ρευστότητας από το σύστημα.
