Δύο εναλλακτικές εκδοχές εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναφορικά με τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων στο φυσικό αέριο, για τη φετινή χειμερινή περίοδο. Η πρώτη είναι η συνέχιση της περσινής «φόρμουλας», όπως ένα μέρος της ελάφρυνσης προήλθε από τις οριζόντιες εκπτώσεις της ΔΕΠΑ Εμπορίας (προς όλους τους καταναλωτές) και το υπόλοιπο από κρατικές ενισχύσεις – κυρίως μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ).
Όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές στο Insider.gr, το δεύτερο σενάριο που διερευνά το ΥΠΕΝ είναι να ακολουθηθεί το μοντέλο των επιδοτήσεων στο ρεύμα, στο πλαίσιο του οποίου ανακτώνται τα υπερέσοδα όλων των ηλεκτροπαραγωγών, ώστε αυτά να εισρεύσουν στο ΤΕΜ. Έτσι, το Ταμείο αποτελεί την κύρια πηγή χρηματοδότησης των ενισχύσεων.
Στην περίπτωση του αερίου, αυτό σημαίνει πως η εναλλακτική εκδοχή είναι η άντληση εσόδων από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια χονδρεμπορική αγορά, μέσω της επιβολής έκτακτου τέλους αλληλεγγύης. Τα ποσά που θα συγκεντρωθούν θα διοχετευθούν στο ΤΕΜ, το οποίο θα αναλάβει εξ ολοκλήρου να χρηματοδοτήσει το «δίχτυ προστασίας» των καταναλωτών αερίου.
Προσιτές τιμές στο μέτρο του δυνατού για το αέριο
Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν έχει προτείνει προς έγκριση από τα κράτη-μέλη την επιβολή έκτακτου τέλους αλληλεγγύης στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους κλάδους του αερίου, του πετρελαίου και του άνθρακα, με τη χώρα μας να έχει ταχθεί υπέρ του μέτρου. Επομένως, το δεύτερο σενάριο θα προκριθεί στο ενδεχόμενο που είτε πάρει το «πράσινο φως» η εισήγηση των Βρυξελλών για πανευρωπαϊκή εφαρμογή, είτε η Ελλάδα προχωρήσει στην εφαρμογή του τέλους σε εθνικό επίπεδο. Κάτι που, όπως έχει ήδη γράψει το Insider.gr, εξετάζει να κάνει η κυβέρνηση, ακόμη κι αν η πρόταση της Κομισιόν δεν εγκριθεί από τις χώρες της Ε.Ε.
Πέρα από τη «φόρμουλα» των επιδοτήσεων στο αέριο, μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να κλειδώσει και το ύψος της ενίσχυσης προς τους καταναλωτές. Μάλιστα, εκτός απροόπτου το ποσό ενίσχυσης για τον Οκτώβριο θα ανακοινωθεί την επόμενη εβδομάδα, μαζί με τα μέτρα που θα ισχύσουν για το ρεύμα από τον επόμενο μήνα, όταν θα κάνει «πρεμιέρα» το νέο σχήμα επιδοτήσεων για τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο θα πριμοδοτεί την εξοικονόμηση.
Αν και το ύψος της επιδότησης στο αέριο δεν έχει ακόμη «κλειδώσει», με δηλώσεις τους αρκετοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν αφήσει να διαφανεί ότι η απορρόφηση των ανατιμήσεων θα είναι αισθητά μικρότερη από ό,τι συμβαίνει στην ηλεκτρική ενέργεια. Ενδεικτική ήταν πρόσφατη σχετική αναφορά του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα σε πρόσφατη ραδιοφωνική του συνέντευξη, όπου επισήμανε ότι η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να διατηρήσει τις τιμές προσιτές στο μέτρο του δυνατού.
Συμπλήρωσε ωστόσο ότι η τιμή του καυσίμου έχει υπερδεκαπλασιαστεί μέσα στον τελευταίο 1,5 χρόνο. Επομένως, κανένα κράτος δεν μπορεί να απορροφήσει όλο αυτό το ποσοστό.
Αποκαλυπτήρια του μοντέλου πριμοδότησης της εξοικονόμησης στο ρεύμα
Αν και οι ανακοινώσεις για το αέριο μπορεί να γίνουν σε δεύτερο χρόνο, τα αποκαλυπτήρια των μέτρων για το ρεύμα θα γίνουν σίγουρα την επόμενη εβδομάδα – και πιθανότατα την Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου, μία ημέρα μετά τη γνωστοποίηση από τους προμηθευτές των χρεώσεων που θα ισχύσουν τον Οκτώβριο. Οι ανακοινώσεις έχουν ιδιαίτερη σημασία, αφού με δεδομένο ότι από τον επόμενο μήνα θα ξεκινήσει το νέο μοντέλο επιδοτήσεων όπως έχει γράψει το Insider.gr, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα παρουσιάσει και όλες τις παραμέτρους του νέου σχήματος.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, η φιλοσοφία του καινούριου μοντέλου συμπυκνώνεται στο ότι η επιδότηση θα είναι πλέον κλιμακωτή, ώστε να περιορίζεται σταδιακά, όσο περισσότερες είναι οι κιλοβατώρες που «καίει» ένα νοικοκυριό. Επομένως, η μεγαλύτερη ενίσχυση θα καλύπτει την πρώτη κλίμακα κατανάλωσης, θα είναι μειωμένη για τις κιλοβατώρες που εντάσσονται στη δεύτερη κλίμακα κ.ο.κ. Παράλληλα, θα υπάρχει ένα έξτρα bonus για τους καταναλωτές που θα μείωσουν την κατανάλωσή τους κατά 15% σε σχέση με τα περσινά επίπεδα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ακόμη δεν έχουν «κλειδώσει» τα όρια για κάθε κλίμακα. Ωστόσο, πηγές που συμμετέχουν στην οριστικοποίηση του μοντέλου επισημαίνουν ότι θα ληφθεί υπόψη πως τον χειμώνα σημαντικό ποσοστό των υψηλών καταναλώσεων προέρχεται από νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, που θερμαίνονται με ρεύμα (π.χ. θερμάστρες).
Αντίθετα, οι καταναλωτές με υψηλά εισοδήματα έχουν επενδύσει σε λύσεις θέρμανσης (π.χ. αντλίες), οι οποίες είναι λιγότερο ενεργοβόρες. Η δήλωση αυτή παραπέμπει σε διευρυμένα όρια για τις κλίμακες κατανάλωσης, ώστε οι ευάλωτοι καταναλωτές να λάβουν τη μέγιστη δυνατή επιδότηση.
Πιθανές αλλαγές στο μοντέλο για τα υπερέσοδα στον ηλεκτρισμό
Από την άλλη πλευρά, με δεδομένο ότι δρομολογείται για πανευρωπαϊκή εφαρμογή ένα σχήμα ανάκτησης των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών (πλην των μονάδων φυσικού αερίου), ερώτημα αποτελεί αν θα υπάρξουν επιπτώσεις στον μηχανισμό που εφαρμόζεται από τον Ιούλιο στη χώρα μας. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν πως στον Κανονισμό για το πανευρωπαϊκό σχήμα θα υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τη δυνατότητα των κρατών-μελών που εφαρμόζουν ανάλογους μηχανισμούς να τους διατηρήσουν και στη συνέχεια.
Πάντως, όπως σπεύδουν να επισημάνουν, η Ελλάδα θα λάβει υπόψη της την τελική «φόρμουλα» του ευρωπαϊκού σχήματος. Έτσι, ανάλογα με τις παραμέτρους που θα προβλέπει, θα εξεταστεί αν θα υπάρξουν μικρές αλλαγές στο ελληνικό σχήμα.
