«Σύννεφα καταιγίδας» μαζεύονται πάνω από την παγκόσμια οικονομία σύμφωνα με το τελευταίο outlook του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που δημοσιεύτηκε την Τρίτη, καθώς επιβαρύνεται από τα παρατεταμένα αποτελέσματα τριών δυνάμεων: τον πόλεμο στην Ουκρανία, την κρίση κόστους ζωής που προκαλείται από τις επίμονες και διευρυνόμενες πληθωριστικές πιέσεις και την επιβράδυνση στην Κίνα.
Όπως επισημαίνει το Ταμείο, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζει δυναμικά την αποσταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας, επιδεινώνοντας την σοβαρή ενεργειακή κρίση που πλήττει πρωτίστως την Ευρώπη, με κατακόρυφη αύξηση του κόστους ζωής και «φρένο» στην οικονομική δραστηριότητα.
Οι καθοδικοί κίνδυνοι για τις αναπτυξιακές προοπτικές παραμένουν αυξημένοι, ενώ η αντιμετώπιση της κρίσης κόστους ζωής έχει μετατραπεί σε οξεία πρόκληση.
Οι αυξανόμενες πιέσεις στις τιμές παραμένουν η πιο άμεση απειλή για την τρέχουσα και μελλοντική ευημερία μέσω της συμπίεσης των πραγματικών εισοδημάτων και υπονόμευσης της μακροοικονομικής σταθερότητας.
Οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο είναι πλέον εστιασμένες στην αποκατάσταση της σταθερότητας των τιμών και ο ρυθμός σύσφιξης έχει επιταχυνθεί απότομα.
Μεγάλο αγκάθι αναδεικνύεται η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη η οποία έχει υπερτετραπλασιαστεί από το 2021, με τη Ρωσία να μειώνει τις παραδόσεις σε λιγότερο από το 20% των επιπέδων του 2021, αυξάνοντας την προοπτική ελλείψεων ενέργειας για τον χειμώνα και κατόπιν αυτού.
Όχι μικρότερης σημασίας, επισημαίνεται η ραγδαία αύξηση στις τιμές των τροφίμων στις παγκόσμιες αγορές, προκαλώντας σοβαρές δυσκολίες για τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος παγκοσμίως, και ιδιαίτερα στις «φτωχές» χώρες.
Οι επίμονες και διευρυνόμενες πληθωριστικές πιέσεις έχουν προκαλέσει μια ταχεία και συγχρονισμένη σύσφιξη των νομισματικών συνθηκών, παράλληλα με μια ισχυρή ανατίμηση στο δολάριο ΗΠΑ έναντι των περισσότερων άλλων νομισμάτων.
Ανάπτυξη
Οι τελευταίες εκτιμήσεις του ΔΝΤ προβλέπουν ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα παραμείνει αμετάβλητη το 2022 στο 3,2% και θα επιβραδυνθεί σε 2,7% το 2023, 0,2% χαμηλότερα από την πρόβλεψη του Ιουλίου, με πιθανότητα 25% ότι θα μπορούσε να πέσει κάτω από το 2%.
Το ΔΝΤ επισημαίνει πως πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας θα συρρικνωθεί το 2023, ενώ οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες, των ΗΠΑ, ΕΕ και Κίνας θα συνεχίσουν σε πορεία επιβράδυνσης.
Η οικονομική δραστηριότητα στην δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία εξασθενεί ραγδαία. Δεδομένου του μεγέθους της οικονομίας της Κίνας και της βαρύνουσας σημασίας της για τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, αυτό θα επιβαρύνει πολύ παγκόσμιο εμπόριο και δραστηριότητα.
Πληθωρισμός
Με τις «πολεμικές» και ενεργειακές συνθήκες ακόμα εν εξελίξει, το ΔΝΤ τώρα προβλέπει πως το παγκόσμιο πληθωριστικό οutlook κάνει «άλμα» από το 4,1% το 2021 στο 8,8% στο 2022, αν και «βλέπει» μείωση στο 6,5% το 2023 και στο 4,1% το 2024.
Στην Ευρωζώνη, ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 8,3% φέτος αλλά και στο 5,7% το 2023. Ειδικά στη Γερμανία τον επόμενο χρόνο ο πληθωρισμός υπολογίζεται σε πολύ πιο υψηλά επίπεδα: στο 7,2%.
Το «φάσμα» της πείνας πάνω από τις αναδυόμενες αγορές
Ωστόσο, όπως επισημαίνει το ΔΝΤ και δεδομένων των συνθηκών, ανοδικές πληθωριστικές «εκπλήξεις» δεν είναι απίθανες κυριότερα στις ανεπτυγμένες οικονομίες, αν και προβλέπει πως η σύσφιξη των νομισματικών πολιτικών και των χρηματοοικονομικών συνθηκών, τελικά θα λειτουργήσει υπέρ της εξισορρόπησης της ζήτησης και της μείωσης του πληθωρισμού.
Για τις αναδυόμενες οικονομίες, το ΔΝΤ προσθέτει πως η απότομη ανατίμηση του δολαρίου ΗΠΑ προσθέτει σημαντικά βάρη στις εγχώριες πιέσεις τιμών και στην κρίση κόστους ζωής για αυτές τις χώρες. Οι κεφαλαιακές ροές δεν έχουν ανακάμψει, και πολλές αναπτυσσόμενες ή οικονομίες χαμηλών εισοδημάτων εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους.
Η έκθεση του ΔΝΤ, προειδοποιεί πως η κρίση του 2022 θα εντείνει ξανά τις οικονομικές «πληγές» που επουλώθηκαν μόνο μερικώς μετά την πανδημία.
