Ισχυρούς τριγμούς σε παγκόσμιο επίπεδο από την ενεργειακή – διατροφική κρίση (σ.σ. κόστους ζωής) που εκτιμάται ότι θα είναι τελικά πιο μακράς διάρκειας (και μετά το 2023), θα πλήξει κυρίως της ΕΕ και θα βυθίσει σε ύφεση όλο το 2023 δύο χώρες: τη Γερμανία και την Ιταλία (που θα υποστούν μείωση του ΑΕΠ κατά 0,3% και 0,2% αντίστοιχα σε συνθήκες υψηλού πληθωρισμού), είναι η βασική πρόβλεψη του του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου όπως αποτυπώνεται στο νέο του Economic Outlook που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα. Συνολικά υπολογίζει ότι η Ευρώπη θα αναπτυχθεί με ρυθμό μόλις 0,5% έναντι 3,1% φέτος.
Για την Ελλάδα το συμπέρασμα που απορρέει από τις νέες προβλέψεις του ΔΝΤ είναι ότι η χώρα μας έχει σχετικά μεγαλύτερη ανθεκτικότητα: το ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα αυξηθεί το 2023 κατά 1,4%.
Ο λόγος για μία εκτίμηση που - εμμέσως - υπονοεί ωστόσο πως κάποια τρίμηνα και η Ελλάδα (όπως και όλα σχεδόν τα κράτη της Ευρωζώνης), θα φλερτάρουν με την ύφεση. Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ υπολογίζει ότι φέτος η άνοδος του ΑΕΠ στην Ελλάδα θα φτάσει στο 5,2%, αλλά το 4ο τρίμηνο θα είναι μόνο 0,7% και θα επιταχυνθεί προς το 7,5% το τέταρτο τρίμηνο του επόμενου χρόνου (σ.σ. οδηγώντας δηλαδή λόγω της ανάκαμψης που βλέπει προς το τέλος του επόμενου έτους στον μέσο όρο της ανόδου του ΑΕΠ κατά 1,8% για το σύνολο του 2023).
Σε σχέση με τον Απρίλιο και τις προηγούμενες προβλέψεις του ΔΝΤ για φέτος τα νέα είναι καλύτερα. Το Ταμείο συμφωνεί πως τελικά η ανάπτυξη θα είναι ισχυρότερη το 2022 (κατά 5,2% έναντι εκτίμησης την προηγούμενη Άνοιξη για ανάπτυξη κατά 3,5%). Για το 2023 εκτιμούσε άνοδο του ΑΕΠ κατά 2,6% στην Ελλάδα.
Μακροχρόνια έως το 2027 το ΔΝΤ η διατηρεί την πρόβλεψή του για σχετικά χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 1,4% στην Ελλάδα. Ο ρυθμός ανάπτυξης στο σύνολο της Ευρωζώνης αναμένεται στο 3,1% φέτος και στο 0,5% το 2023.
Πληθωριστικές πιέσεις και «ασημένιο» σε εξωτερικό έλλειμμα
Στο πεδίο των τιμών υπάρχει επίσης αλλαγή προβλέψεων επί τα χείρω, με τον πληθωρισμό να υπολογίζεται πλέον ότι θα αυξηθεί με ρυθμό 9,2% φέτος και 3,2% το 2023 στην Ελλάδα και με πρόβλεψη για συνεχή αποκλιμάκωσή του (άνοδος 8,2% φέτος το Δεκέμβριο και 1,6% το Δεκέμβριο του 2023). Η εν λόγω πρόβλεψη για τις πληθωριστικές πιέσεις είναι μεν σημαντικά δυσμενέστερη από αυτή του προηγούμενου Απριλίου (σ.σ. ανέμενε άνοδο στον δείκτη τιμών κατά 4,5% φέτος και κατά 1,3% το 2023), αλλά και πάλι, εν συγκρίσει με την κατάσταση στην Ευρωζώνη, η ελληνική οικονομία φαίνεται να είναι πιο προφυλαγμένη.
Στην Ευρωζώνη, ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 8,3% φέτος αλλά και στο 5,7% το 2023. Ειδικά στη Γερμανία τον επόμενο χρόνο ο πληθωρισμός υπολογίζεται σε πολύ πιο υψηλά επίπεδα: στο 7,2%.
Οι πιέσεις τιμές αναμένεται πως θα προκαλέσουν επιπτώσεις και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Στην Ελλάδα αναμένεται να γίνει πιο ελλειμματικό φέτος (- 6,7% του ΑΕΠ από 6,5% του ΑΕΠ το 2021) με μικρή βελτίωση το 2023 (έλλειμμα στο 6,3% του ΑΕΠ). Το 2023 το εξωτερικό αυτό έλλειμμα της χώρας εκτιμάται μάλιστα πως θα είναι από τα μεγαλύτερα μεταξύ των αναπτυγμένων οικονομικά κρατών (σ.σ. το δεύτερο πιο μεγάλο μετά από αυτό της Κύπρου στους πίνακες του ΔΝΤ). Η ανεργία αναμένεται ότι θα αποκλιμακωθεί αλλά με βραδύτερο ρυθμό: από το 15% το 2021, στο 12,6% φέτος και στο 12,2% το 2023.
Οι τριγμοί στο φυσικό αέριο
Η μεγαλύτερη πίεση και τον επόμενο χρόνο αναμένεται να προέλθει από τις τιμές του φυσικού αερίου οι οποίες αναμένεται να παραμείνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα παγκοσμίως έως και το τέλος του 2023, σε πλήρη αντίθεση με την αποκλιμάκωση που αναμενόταν στις προβλέψεις που έκανε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο το προηγούμενο Ιούλιο (στις ενδιάμεσες εκτιμήσεις του). Αντίθετα αναμένεται λίγο ταχύτερη αποκλιμάκωση τόσο στις τιμές του πετρελαίου όσο και στις τιμές των σιτηρών.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην ανάλυση του δίνει ειδική σημασία στην επίπτωση της κρίσης στο κόστος ζωής η οποία, όπως επισημαίνει, περιπλέκει τις αποφάσεις πρέπει να ληφθούν στο πεδίο της δημοσιονομικής πολιτικής. Εξηγεί πως πέρα από το κόστος των τιμών ενέργειας, η κρίση «χτυπάει» και το κόστος τιμών των τροφίμων. Πλήγμα προκαλεί, όπως επισημαίνεται και η ενίσχυση του δολαρίου.
Εκτιμάται ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η πρόβλεψη για την άνοδο του ΑΕΠ φέτος παραμένει αμετάβλητη στο 3,2% ενώ η εκτίμηση για το 2023 αλλάζει: υπολογίζεται πως η άνοδος του ΑΕΠ θα είναι κατά 0,2% βραδύτερη, στο 2,7%. Προφανώς η αναθεώρηση των προβλέψεων για την Ευρωζώνη είναι πολύ πιο δραστικές, αναδεικνύοντας την Ευρώπη ουσιαστικά στο επίκεντρο αυτής της νέας κρίσης.
Οι προβλέψεις ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της συνόδου του ΔΝΤ με την Πασκόσμια Τράπεζα. Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, έχοντας προγραμματίσει και επαφές με την Αμερικανίδα ομόλογο του, Τζάνετ Γέλεν και με στελέχη μεγάλων τραπεζών και οίκων αξιολόγησης.
