Τελευταία ενημέρωση: 14:32
Ανάπτυξη της τάξης του 1,6% και διαμόρφωση του πληθωρισμού στο 4,2% προβλέπει το κεντρικό σενάριο του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία το 2023, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα επιδεινωθούν περαιτέρω οι τρέχουσες ιδιαίτερες συνθήκες.
Παρουσιάζοντας το μεσημέρι της Τετάρτης την τριμηνιαία έκθεση για την ελληνική οικονομία (τεύχος 3ο/2022), ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας εξήγησε ότι το βασικό σενάριο δύναται να υλοποιηθεί με τη συμβολή των επενδύσεων, οι οποίες προβλέπεται να τρέξουν με ρυθμό 10,5%. Ωστόσο, εάν αυτό δεν συμβεί, τότε είναι ορατός ο κίνδυνος ακόμη και για μηδενική ανάπτυξη της Ελλάδας την επόμενη χρονιά. Το βασικό σενάριο προβλέπει επίσης ιδιωτική κατανάλωση 0,8% και ανεργία στο 11,5%. Για να υλοποιηθούν όλα τα ανωτέρω, ο κ. Βέττας αποσαφήνισε ότι η πανδημία του κορονοϊού δεν θα επανέλθει στο προσκήνιο ως πολύ σοβαρό πρόβλημα και δεν θα επιδεινωθούν περαιτέρω οι γεωπολιτικές συνθήκες που επικρατούν.
Παρακολουθώντας την πορεία της ελληνικής οικονομίας μέσα σε ένα εύθραυστο διεθνές περιβάλλον, ο κ. Βέττας εκτίμησε ότι πλέον διαφαίνεται υψηλότερη πιθανότητα για επιπλέον θετικές εξελίξεις το 2022, αλλά και κίνδυνος για αρνητικές εξελίξεις το 2023.
Στο 6% η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2022
Για το 2022, το βασικό σενάριο του ΙΟΒΕ προβλέπει ανάπτυξη 6% και διαμόρφωση του πληθωρισμού στο 9,7%, με τη συνδρομή των επενδύσεων να εκτιμάται στο 6,6% και το ποσοστό της ανεργίας να «κλειδώνει» κοντά στο 12,3%.
Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, ο κ. Βέττας έκανε λόγο για σημαντική ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας το 2022 – υψηλότερη μάλιστα των προσδοκιών – η οποία αποδίδεται στη δυναμική της κατανάλωσης και της εξαγωγικής δραστηριότητας. Ο ίδιος βλέπει μια μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας με σαφή ποιοτικά χαρακτηριστικά, με ενίσχυση της εξωστρέφειάς της. Προειδοποιεί ωστόσο ότι μεσοπρόθεσμα είναι ευάλωτη, καθώς μπορεί «η ελληνική οικονομία να αναπτύσσεται πιο έντονα από τον μέσο όρο των άλλων οικονομιών της Ευρώπης, όσο ταυτόχρονα ‘βαραίνει’ ταχύτερα ο ορίζοντας στην Ευρώπη». Ταυτόχρονα, το δημόσιο χρέος παραμένει υψηλό, το κόστος χρηματοδότησης αυξάνεται, το εξωτερικό ισοζύγιο επιδεινώνεται, η εξάρτηση από τις εισαγωγές είναι υψηλή, ενώ η εγχώρια αποταμίευση παραμένει χαμηλή. Την ίδια στιγμή, η πίεση στο δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να αυξηθεί, η πρόσφατη τάση της κατανάλωσης δεν είναι διατηρήσιμη και οι μακροχρόνιες δημογραφικές τάσεις είναι δυσμενείς.
Το μείζον ερώτημα, σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του ΙΟΒΕ, είναι κατά πόσο η εξωτερική ύφεση θα οδηγήσει προς τα πίσω ή προς τα εμπρός την ελληνική οικονομία.
Για το τρίτο τρίμηνο του 2022 η «ανάγνωση» των επιμέρους δεικτών της ελληνικής οικονομίας δείχνει μια κόπωση στη βιομηχανία, αλλά και καλύτερες προοπτικές για τον κατασκευαστικό κλάδο, οι οποίες συνδέονται εν πολλοίς και με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι επιδόσεις του τουριστικού κλάδου ξεπέρασαν τις προσδοκίες, ενώ παρά τον υψηλό πληθωρισμό, καταγράφηκε αύξηση του όγκου στον κλάδο του λιανικού εμπορίου.
Σύμφωνα με τον κ. Βέττα, ωστόσο, στην τρέχουσα συγκυρία, τα ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζονται αρκετά απαισιόδοξα και σε βαθμό μάλιστα υψηλότερο του μέσου όρου της Ευρώπης. Στον αντίποδα, οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν εμφανίζουν τόσο υψηλό επίπεδο απαισιοδοξίας όσο τα νοικοκυριά.
Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ χαρακτήρισε, σε άλλο σημείο της συνέντευξης Τύπου, αναγκαία την αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, προειδοποιώντας ωστόσο να μην σταματήσει η πρόοδος της χώρας προς αυτή την κατεύθυνση το 2023 λόγω των εκλογών που έρχονται.
Αρνητικές οι προοπτικές για τον κρατικό προϋπολογισμό το 2023
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η εκτέλεση του προϋπολογισμού κινείται καλύτερα από τους αρχικούς στόχους για το τρέχον έτος, ωστόσο οι προοπτικές για το 2023 αναδεικνύονται αρνητικές. Καταγράφηκε υπέρβαση των ταμειακών στόχων του προϋπολογισμού στο πρώτο οκτάμηνο του 2022, κυρίως από τα υψηλότερα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, αλλά και αύξηση στις περισσότερες κατηγορίες εσόδων σε σχέση με πέρυσι, κυρίως λόγω της αυξημένης οικονομικής δραστηριότητας και της καλύτερης, σε σχέση με τις προσδοκίες, επίδοσης της οικονομίας. Ταυτόχρονα, διαπιστώθηκε υπέρβαση στόχου και στην πλευρά των δαπανών, κυρίως λόγω του ετεροχρονισμού των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 803 εκατ. ευρώ.
Αυξανόμενες οι προκλήσεις για τις τράπεζες μεσοπρόθεσμα
Τα θεμελιώδη μεγέθη του τραπεζικού συστήματος βελτιώνονται, ωστόσο οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν αυξανόμενες προκλήσεις μεσοπρόθεσμα, προειδοποιεί, μεταξύ άλλων, ο κ. Βέττας. Στις θετικές εξελίξεις συγκαταλέγεται το γεγονός ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στους ισολογισμούς των τραπεζών μειώθηκαν το δεύτερο τρίμηνο στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2009 και οι ιδιωτικές καταθέσεις και η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις ενισχύθηκαν προς τα μέσα του έτους. Από την πλευρά των προκλήσεων, επιταχύνθηκε η αύξηση του κόστους χρήματος, ενώ οι συνθήκες χρηματοδότησης από τις αγορές κεφαλαίου έχουν επιδεινωθεί. Το κόστος νέου δανεισμού για το ελληνικό δημόσιο σημείωσε άνοδο το τρίτο τρίμηνο του 2022, ενώ παράλληλα διευρύνθηκε το spread με τον «πυρήνα» της Ευρωζώνης. Το κόστος νέου τραπεζικού δανεισμού στον ιδιωτικό τομέα παρέμεινε χαμηλά, αν και καταγράφηκε άνοδος στη στεγαστική πίστη. Μη αμελητέος είναι και ο κίνδυνος για νέο γύρο ληξιπρόθεσμων οφειλών λόγω των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης στη δυνατότητα αποπληρωμής νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
«Δύσκολοι οι επόμενοι μήνες για την Ευρώπη αλλά δεν θα έρθει το τέλος του κόσμου»
Περιγράφοντας την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ευρωπαϊκή οικονομία, ο κ. Βέττας παραδέχθηκε πως οι επόμενοι μήνες θα είναι δύσκολοι, ωστόσο «δεν θα έρθει και το τέλος του κόσμου για την Ευρώπη». Πράγματι, συνέχισε, η νέα διεθνής κρίση ρίχνει βαριά τη σκιά της στην ευρωπαϊκή οικονομία, ενώ όπως όλα δείχνουν είναι μια κρίση που δεν θα τελειώσει άμεσα καθώς «έχει ρίζες σε βάθος χρόνου».
«Ο κίνδυνος ύφεσης στην Ευρώπη είναι πλέον υψηλός, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία, των στρεβλώσεων που καταγράφονται στην αγορά ενέργειας και των ανισορροπιών που εξακολουθεί να δημιουργεί η πανδημία μεταξύ παραγωγής και ζήτησης», προειδοποίησε, εξηγώντας πως η αντιμετώπιση αυτής της κρίσης απαιτεί συντονισμένη δράση και δομικές αλλαγές.
Υψηλός και επίμονος ο πληθωρισμός διεθνώς
Ο κ. Βέττας χαρακτήρισε πρόκληση τον υψηλό και «επίμονο» πληθωρισμό που καταγράφεται σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμώντας πως συνδέεται με τέτοια προβλήματα που δεν μπορούν να επιλυθούν μόνο μέσω της αύξησης των επιτοκίων. «Αναμένουμε αύξηση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε πως δεν θα είναι άμεση η μείωση του πληθωρισμού», εξήγησε.
