Τις προϋποθέσεις για συμπληρωματικά μέτρα στήριξης φέτος, αλλά και για μεγαλύτερο «κουμπάρα» το 2023 διαμορφώνουν τα τελευταία στοιχεία που έρχονται στη δημοσιότητα για την πολύ καλή πορεία του τουρισμού το μήνα Οκτώβριο (σ.σ. αν και με ανησυχίες ακόμα για τη χειμερινή σεζόν), οι εκτιμήσεις για υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης (από το 5,3% που έχει εγγραφεί στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού), αλλά και τα στοιχεία για καλύτερη δημοσιονομική πορεία από πλευράς φορολογικών εσόδων τους τελευταίους μήνες του 2022.
Ήδη η κυβέρνηση, μέσω δημόσιων τοποθετήσεων στελεχών της, έχει αρχίσει να επαναφέρει στο τραπέζι επιπλέον μέτρα στήριξης με επίκεντρο τα καύσιμα, αν και ο κύριος «κουμπαράς» αναμένεται πως θα έχει στόχο τις (άγνωστες ακόμη) ανάγκες του 2023.
Η συζήτηση του Προσχεδίου Προϋπολογισμού ξεκίνα τη Δευτέρα στη Βουλή, ενώ με άλλη μορφή έχει πάρει το δρόμο προς τις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της διαδικασίας του ευρωπαϊκού εξαμήνου και της αξιολόγησής του που θα ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο από την Κομισιόν. Στην τελική του μορφή, θα οριστικοποιηθεί λίγο αργότερα (στα τέλη Νοεμβρίου), δίνοντας έτσι ένα περιθώριο στο οικονομικό επιτελείο για προσαρμογές των στόχων, ανάλογα όχι μόνο με τη δυναμική που θα έχει δείξει έως τότε η ελληνική οικονομία, με τις διεθνείς εξελίξεις στο μέτωπο της κρίσης, αλλά και με την αντίδραση της ΕΕ.
Μέσα στην εβδομάδα τα φώτα στρέφονται στο ενεργειακό πεδίο και στις πιέσεις που ασκούνται, όλο και πιο ισχυρά, για κοινή αντίδραση στην αγορά φυσικού αερίου. Μέσα στον Οκτώβριο αναμένεται όμως και μία πιο καθαρή δημοσιονομική εικόνα: η Κομισιόν έχει προαναγγείλει πως τότε θα κοινοποιήσει τις προτάσεις της για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες.
Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο των συνεδριάσεων που έλαβαν χώρα στην άλλη άκρη του Ατλαντικού έγινε σαφές ότι το Eurogroup επιμένει σε πιο στοχευμένα μέτρα στήριξης το 2023 με στόχο να αναχαιτιστούν οι πληθωριστικές πιέσεις. Παράλληλα ωστόσο, αρχίζει και διαμορφώνεται ένας άξονας αντίδρασης έναντι της γερμανικής στάσης ζητώντας κοινό δανεισμό και χρηματοδότηση κρατών είτε με την ενίσχυση του REPowerEU, είτε με πρόσθετα δάνεια στο πρότυπο του SURE (σ.σ. από τις ΗΠΑ την εν λόγω πρόταση επανέλαβε ο Ιταλός επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι.
Οι εξελίξεις
Αναφορικά με τις αντοχές της οικονομίας, αύριο αναμένεται η ανακοίνωση των επίσημων στοιχείων Εκτέλεσης Προϋπολογισμού για το μήνα Σεπτέμβριο, τα οποία θα δείχνουν αν η υπέρβαση στόχων στο πεδίο των φορολογικών εσόδων συνεχίζεται. Στις 11 Νοεμβρίου θα ανακοινωθούν οι εκτιμήσεις της Κομισιόν βάσει των οποίων θα πρέπει να προσαρμοστούν και οι στόχοι του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού για το 2023 (σ.σ. και το ΔΝΤ προβλέπει ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης για φέτος στην Ελλάδα).
Ανάλογα λοιπόν με τα οικονομικά δεδομένα, αλλά και με το πώς θα κινηθεί η τιμή του πετρελαίου, θα ληφθούν οι αποφάσεις, με τους αρμόδιους υπουργούς Ενέργειας και Ανάπτυξης να έχουν θέσει στο τραπέζι και το ενδεχόμενο επαναφοράς των μέτρων που ενεργοποιήθηκαν την προηγούμενη Άνοιξη. Ο λόγος για την επιδότηση του πετρελαίου κίνησης (επιδότηση του Diesel με 12 λεπτά προ ΦΠΑ ή 15 λεπτά με ΦΠΑ με κόστος περίπου 40 εκατ. ευρώ τον μήνα) και ένα ακόμη fuel pass (με κόστος περίπου 100 εκατ ευρώ).
Η αβεβαιότητα και το αναπτυξιακό αντιστάθμισμα
Σημειώνεται πως προς το παρόν στο προσχέδιο περιλαμβάνονται μέτρα στήριξης 3,5 δις ευρώ για το 2023 αλλά και ένα αποθεματικό ύψους μό,νο 1 δις ευρώ για επιπλέον παρεμβάσεις για το ρεύμα (που δεν έχουν προσδιορισθεί, αλλά θα πρέπει να καλύψουν όλες τις ανάγκες, από την επιδότηση λογαριασμών έως κρατικών φορέων). Δηλαδή, η αντίδραση ή όχι της ΕΕ και η πορεία της κρίσης είναι πολύ βασικό στοιχείο για τις αποφάσεις του 2023, και η ορατότητα είναι ακόμη πολύ χαμηλή, εξηγούν αρμόδιες πηγές.
Το μόνο δεδομένο είναι πως το 2023 θα είναι ένα πολύ πιο δύσκολο έτος, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα, σύμφωνα και με τις τελευταίες προβλέψεις που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το ΔΝΤ έχει ισχυρά στοιχεία ανθεκτικότητας. Έτσι, η κυβέρνηση επιχειρεί να δώσει μεγάλη σημασία στο αναπτυξιακό πεδίο και στην ταχύτερη δυνατή ταχύτερη προώθηση προκηρύξεων και υλοποίησης των έργων όχι μόνο του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και του νέου ΕΣΠΑ.
