Πλαφόν για το πανευρωπαϊκό σημείο αναφοράς στις τιμές φυσικού αερίου, ώστε να συγκρατηθούν οι ανησυχητικές διαστάσεις που έχει λάβει η πρωτοφανής ενεργειακή κρίση αλλά και προς τέρψιν των κρατών - μελών που ζητούν μετ' επιτάσεως ένα τέτοιο μέτρο (όπως η Ελλάδα) σχεδιάζει η προτείνει η Κομισιόν.
Σύμφωνα με το Bloomberg, που έχει στην κατοχή του έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που διανεμήθηκε στους «27», οι ακριβείς παράμετροι του λεγόμενου μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς ως προς το ολλανδικό συμβόλαιο φυσικού αερίου (TTF) θα δημιουργηθούν εκ των προτέρων, για την αποφυγή μακροχρόνιων διαδικασιών λήψης αποφάσεων, ενώ ταυτόχρονα θα υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας ότι ο συγκεκριμένος μηχανισμός θα μπορεί να ανασταλεί ανά πάσα στιγμή, εάν διακινδυνεύει την ασφάλεια του εφοδιασμού και τις ροές εντός της αγοράς της ΕΕ.
Οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου αυξήθηκαν καθώς οι αγοραστές προσπάθησαν να αντικαταστήσουν τις προμήθειες από τη Ρωσία, η οποία ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας για τη Γηραιά Ήπειρο. Ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης TTF έχουν υποχωρήσει από το υψηλό όλων των εποχών τον Αύγουστο, εξακολουθούν να είναι υπερδιπλάσια από τον μέσο όρο της πενταετίας.
Το ανώτατο όριο θα ενεργοποιηθεί «εάν η βάση της τιμής του TTF φτάσει σε ένα προκαθορισμένο επίπεδο και εάν η εκτόξευση της τιμής δεν αντικατοπτρίζεται σε ανάλογη άνοδο σε επίπεδο παγκόσμιας αγοράς (σύγκριση με τις τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG)», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο.
Όταν ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, οι παραγγελίες για παράγωγα TTF επόμενου μηνός με τιμές άνω του προκαθορισμένου πλαφόν, δεν θα επιτρέπεται να εκτελούνται.
Η πρόταση πρόκειται να συζητηθεί από εκπροσώπους των κυβερνήσεων των χωρών - μελών την ΕΕ στις Βρυξέλλες σήμερα. Η πλειονότητα των κρατών με επικεφαλής την Ιταλία, την Πολωνία, την Ελλάδα και το Βέλγιο ζητούν εναγωνίως ένα ανώτατο όριο τιμών για να περιορίσουν το κόστος, αλλά χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία εφιστούν την προσοχή απέναντι σε ένα τέτοιο «αμφιλεγόμενο εργαλείο».
Oι πέντε ρυθμίσεις
Ο υπό εξέταση μηχανισμός θα περιλαμβάνει:
- Ένα σταθερό ανώτατο όριο που θα αναθεωρείται μηνιαίως και θα παύει εάν δεν υπάρχουν λόγω περαιτέρω ενεργοποίησής του
- Δύο «κλειδιά» ενεργοποίησης: τιμή TTF πάνω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο που μένει να οριστεί για μερικές εβδομάδες και το spread μεταξύ του spot TTF και ενός καλαθιού τιμών spot LNG πάνω από ένα προκαθορισμένο επίπεδο
- Καμία κάλυψη των συμφωνιών σε κρατικό επίπεδο εάν δεν γίνονται συλλογικά υπό την «ομπρέλα» της ΕΕ, καθώς δεν είναι δυνατή η αποτελεσματική παρακολούθησή τους
- Καμία καθυστέρηση μεταξύ της αύξησης της τιμής και της ενεργοποίησης του μηχανισμού για να εγγυηθεί άμεσο αποτέλεσμα στην αγορά
- Εφαρμογή για περιορισμένη περίοδο ενός έτους
Πλεονεκτήματα και φόβοι
- Τα θετικά ενός ανώτατου ορίου τιμών αφορούν τον περιορισμό πιθανών αισχοκερδιών και υπερβολικών αυξήσεων των τιμών καθώς και τη βελτίωση της προβλεψιμότητας στην αγορά.
- Οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν την πιθανότητα οι συναλλαγές να μετακινηθούν εκτός των χρηματιστηρίων, ενώ η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς παραγώγων θα μπορούσε επίσης να διαταραχθεί επηρεάζοντας και τις προμήθειες προς την ΕΕ.
«Εάν δεν τηρηθεί η προϋπόθεση ότι το ανώτατο όριο θα πρέπει να είναι υψηλότερο από τις παγκόσμιες τιμές για το LNG, θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στην προσέλκυση φορτίων στην ΕΕ. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης χρησιμεύουν ως σημείο αναφοράς για μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Τα χαμηλά ανώτατα όρια θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν μακροπρόθεσμα την ασφάλεια του εφοδιασμού» σημειώνει το έγγραφο της Κομισιόν.
