Ένα εντελώς νέο τοπίο στον κλάδο της οργανωμένης λιανικής φέρνει η επόμενη μέρα, μετά τις… κοσμογονικές αλλαγές που καταγράφηκαν τους τελευταίους μήνες στα μεγαλύτερα σούπερ μάρκετ της χώρας. Το 2022 που εκπνέει σε λίγα 24ωρα, αποδείχθηκε εξαιρετικά πλούσιο σε εξελίξεις για τους βασικούς «παίκτες» του οργανωμένου λιανεμπορίου, αλλάζοντας άρδην συσχετισμούς και ισορροπίες που ίσχυαν για πολλά χρόνια.
Τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στο μέτωπο της οικονομίας, στη σκιά της επίμονης πληθωριστικής κρίσης, αναγκάζουν σε ριζικό επανακαθορισμό των στρατηγικών κινήσεων των σούπερ μάρκετ, προκειμένου να θωρακιστούν έναντι των αυξημένων προκλήσεων και να διαχειριστούν από καλύτερη θέση τις αβεβαιότητες του «αύριο». Σε τούτο το ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον, τη χρονιά που φεύγει οι μεγάλοι πρωταγωνιστές του χώρου αναζήτησαν ασπίδα προστασία μέσα από συνέργειες, προχωρώντας σε έναν μεγάλο κύκλο εξαγορών που μεταβάλλει τους όρους του παιχνιδιού και συνεχίζοντας παράλληλα τα επενδυτικά τους σχέδια. Η νέα εποχή άλλωστε προμηνύει μεγάλες αλλαγές στη λειτουργία του κλάδου, μπροστά στη γενικευμένη αβεβαιότητα που προκαλεί το κύμα ακρίβειας και το οποίο ρίχνει βαριά τη σκιά του στην κατανάλωση, περιορίζοντας τους όγκους πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ.
Δυο εξαγορές για τον Σκλαβενίτη και νέο hypermarket
Δύο εξαγορές πραγματοποίησε ο όμιλος Σκλαβενίτης μέσα στο 2022, με τον leader του κλάδου να έχει βάλει στόχο να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία του, καθώς εντείνονται οι κινήσεις συγκέντρωσης στον χώρο των σούπερ μάρκετ. Μέσα στον Δεκέμβριο ανακοινώθηκε πως στον όμιλο Σκλαβενίτη περνούν τέσσερα από τα έξι καταστήματα της αλυσίδας Γέγος και συγκεκριμένα τα καταστήματα που βρίσκονται σε Μαρκόπουλο, Λούτσα και Πόρτο Ράφτη (δύο καταστήματα), μέσα από μια συμφωνία που διασφαλίζει πλήρως τους 130 εργαζομένους των τεσσάρων καταστημάτων Γέγος. Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2023 τα καταστήματα θα έχουν περάσει στο δίκτυο του Σκλαβενίτη, ενώ σταδιακά θα αλλάξουν και οι ταμπέλες. Όπως είναι φυσικό, μετά τη συμφωνία, τα τέσσερα καταστήματα θα φέρουν την ταμπέλα Σκλαβενίτης, ενώ εκτός του deal μένουν τα υπόλοιπα δύο καταστήματα Γέγος σε Αργυρούπολη και Κερατέα. Αυτά θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά με την ταμπέλα Γέγος. Η αλυσίδα Γέγος δημιουργήθηκε το 1971, με τον τζίρο της το 2022 να εκτιμάται κοντά στα 19 εκατ. ευρώ.
Αυτό δεν ήταν όμως το μοναδικό deal της αλυσίδας. Λίγο πριν το Πάσχα ανακοινώθηκε η συμφωνία της Σκλαβενίτης με την τοπική αλυσίδα SEP Markets Παπαδόπουλος που δραστηριοποιείται στα Ιωάννινα. Με την εν λόγω συμφωνία η αλυσίδα Σκλαβενίτης επέκτεινε το δίκτυο καταστημάτων στην αγορά των Ιωαννίνων, όπου διατηρούσε μόλις δύο καταστήματα. Η συμφωνία αφορούσε αποκλειστικά στην ένταξη εννέα σημείων στο δίκτυο καταστημάτων της Σκλαβενίτης στην ηπειρωτική πόλη, τα οποία αύξησαν σε 11 συνολικά τα καταστήματα της αλυσίδας Σκλαβενίτης στα Ιωάννινα. Στα εννέα καταστήματα της SEP Markets Παπαδόπουλος που εντάχθηκαν στη Σκλαβενίτης απασχολούνταν συνολικά 160 άτομα.
Πλούσιες οι εξελίξεις και σε επίπεδο ενίσχυσης του δικτύου καταστημάτων για τον όμιλο. Λίγο πριν τα τέλη Νοεμβρίου άνοιξε τις πύλες του το νέο hypermarket της Σκλαβενίτης στην περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας, επί της οδού Λαχανά 12 στο 10ο χλμ. Εθνικής Οδού Αθηνών-Λαμίας. Πρόκειται για το ακίνητο που φιλοξενούσε για δεκαετίες τα γραφεία της εταιρείας MAVA-Renault, δίνοντας μάλιστα το όνομά του στον ομώνυμο κόμβο επί της εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας, βαφτίζοντάς τον «κόμβο Ρενό». Το συγκεκριμένο ακίνητο πέρασε στη Σκλαβενίτης μετά από πλειστηριασμό το φθινόπωρο του 2021. Αυτό είναι το 33ο hypermarket της αλυσίδας που εκτείνεται σε συνολική έκταση 16.500 τ.μ., με εκθεσιακούς χώρους 4.700 τ.μ. και το οποίο θα απασχολεί περισσότερους από 230 ανθρώπους. Να σημειωθεί, μάλιστα, πώς αυτό είναι το πρώτο κατάστημα που ανοίγει η αλυσίδα στην Αττική ως «ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΕΡΑΓΟΡΕΣ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ ΑΕΕ».
Τα επόμενα βήματα στον στρατηγικό σχεδιασμό της Σκλαβενίτης περιλαμβάνουν δημιουργία νέων καταστημάτων, επενδύσεις για έργα ψηφιακού μετασχηματισμού και εξοικονόμησης ενέργειας μέσω νέου εξοπλισμού στα καταστήματά της, περαιτέρω ενίσχυση των υποδομών, μέσω νέου Κέντρου Μαναβικής και Παρασκευαστηρίου Ετοίμων Φαγητών στην περιοχή της Αττικής, καθώς και επέκταση του ηλεκτρονικού καταστήματος.
ΑΒ Βασιλόπουλος: Ο νέος brand president, το deal που δεν έγινε και οι επενδύσεις των 60 εκατ. ευρώ
Σε νέα εποχή εισήλθε από το καλοκαίρι, ο δεύτερος ισχυρός «παίκτης» του οργανωμένου λιανεμπορίου, η αλυσίδα ΑΒ Βασιλόπουλος, τερματίζοντας μια πολύμηνη περίοδο αβεβαιότητας. Ήταν λίγο πριν τα τέλη του περασμένου Αυγούστου όταν ο Νίκος Λαβίδας ανέλαβε καθήκοντα Brand President της αλυσίδας, με τον προκάτοχό του Βασίλη Σταύρου να αποχωρεί από την ΑΒ Βασιλόπουλος στις αρχές Φεβρουαρίου, μετά από μια μακρά πορεία 28 ετών στην αλυσίδα.
Η ΑΒ Βασιλόπουλος επενδύει περί τα 60 εκατ. ευρώ ετησίως με στόχο την επέκταση και αναβάθμιση του δικτύου της, καθώς και την ενδυνάμωση του e-commerce. Το 2023 σχεδιάζει να ανοίξει 10 νέα ιδιόκτητα καταστήματα, καθώς και 50 καταστήματα με τη μέθοδο franchise, σε περιοχές που μέχρι σήμερα δεν έχει καθόλου παρουσία.
Ερωτηθείς πρόσφατα από δημοσιογράφους για το φαινόμενο συγκέντρωσης που παρατηρείται στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, ο κ. Λαβίδας επιβεβαίωσε πως «η ΑΒ Βασιλόπουλος είναι ανοιχτή σε εξαγορές», ενώ παραδέχθηκε πως πρόσφατα έγιναν συζητήσεις για την εξαγορά της αλυσίδας Γέγος, οι οποίες δεν τελεσφόρησαν. «Εμείς στοχεύαμε και για τα έξι καταστήματα Γέγος (έναντι των τεσσάρων που κατέληξαν στον Σκλαβενίτη)», αποκάλυψε μόλις την περασμένη εβδομάδα ο κ. Λαβίδας κι ενώ προηγήθηκαν οι επίσημες ανακοινώσεις για το deal του Σκλαβενίτη με την τοπική αλυσίδα.
Στα «καταστήματα γειτονιάς» ποντάρει η ΜETRO ΑΕΒΕ
Την ίδια στιγμή, ανεβάζουν «στροφές» τα σχέδια της ΜETRO ΑΕΒΕ για την ανάπτυξη των καταστημάτων γειτονιάς - γνωστών ως convenience stores -, καθώς ο όμιλος που λειτουργεί τα My Market στη λιανική και τα METRO Cash & Carry στη χονδρική αφουγκράζεται πλήρως τις ανάγκες της νέας εποχής. «Ξεκινήσαμε πέρυσι από ένα μικρό κατάστημα στην Κυψέλη, ενώ ακολούθησε η Καλλιθέα» αποκάλυψε πρόσφατα ο Γενικός Επιχειρησιακός Διευθυντής της ΜETRO ΑΕΒΕ, Κώστας Αντιμησάρης. Τα καταστήματα γειτονιάς αναπτύσσονται με τη μέθοδο της δικαιόχρησης (franchise), ενώ πρόκειται για μοντέλο καταστημάτων μικρής έκτασης - έως 200 τμ - τα οποία εξυπηρετούν τις αρχές της εγγύτητας και της τοπικότητας. «Υπάρχει ανάπτυξη στο franchise», παραδέχθηκε ο κ. Αντιμησάρης, εξηγώντας πως το πλάνο του ομίλου προβλέπει τη λειτουργία περίπου 20-25 νέων καταστημάτων γειτονιάς το χρόνο και το άνοιγμα 80-85 σε ορίζοντα τριετίας.
«Τα convenience stores είναι νέα τάση. Ο καταναλωτής μπαίνει σε αυτά, ψωνίζει δύο τρία πράγματα και φεύγει. Εμείς αποφασίσαμε να εισέλθουμε σε αυτή την κατηγορία με τη μέθοδο της δικαιόχρησης, γιατί αν το κάνουμε με δικά μας, ιδιόκτητα καταστήματα, δεν θα αποδειχθεί κερδοφόρο το εγχείρημα», εξηγούσε τον περασμένο Μάιο, μιλώντας στους δημοσιογράφους, ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της METRO AEBE, Αριστοτέλης Παντελιάδης. Όπως αποκάλυπτε τότε ο κ. Παντελιάδης, το εν λόγω μοντέλο θα στοχεύει σε πωλήσεις ύψους 750 χιλ. ευρώ μεσοσταθμικά ετησίως ανά κατάστημα. Το αρχικό κεφάλαιο που θα πρέπει να διαθέτει ο δικαιοδόχος κυμαίνεται κοντά στα 60.000 ευρώ, ενώ η αποπληρωμή του θα είναι σταδιακή και θα συνδέεται με την κερδοφορία. Η συνολική επένδυση – συμπεριλαμβανομένου εξοπλισμού και αρχικού εμπορεύματος – είναι ελαφρώς χαμηλότερη των 200.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τη διοίκηση της αλυσίδας, η METRO αναπτύσσει ένα πολύ δυνατό πλάνο επενδύσεων τα τελευταία χρόνια, το οποίο επικεντρώνεται σε τρεις βασικούς τομείς: τις υποδομές (ανακαινίσεις καταστημάτων κλπ), την τεχνολογία και την εξοικονόμηση ενέργειας. Το συνολικό επενδυτικό πλάνο για το 2022 τοποθετείται κοντά στα 45 εκατ. ευρώ, ενώ στα ίδια επίπεδα αναμένεται να κινηθεί και τα επόμενα χρόνια.
Έκανε το… τρία στα τρία (deals) ο Μασούτης, «καλοβλέποντας» παράλληλα την Αθήνα
Ούτε ένα, ούτε δύο αλλά συνολικά τρία deals δρομολόγησε μέσα στη χρονιά που φεύγει η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Μασούτης, διεκδικώντας ακόμη μεγαλύτερα μερίδια αγοράς. Μέσα στον Δεκέμβριο έγινε γνωστό ότι η Μασούτης συμφώνησε να αποκτήσει 10 καταστήματα (σε σύνολο 16-17) της αλυσίδας Family Super Market που δραστηριοποιείται στη Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα σε Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Κατερίνη, Γιαννιτσά, Βέροια, Πτολεμαΐδα και Κομοτηνή. Και μπορεί οι αρχικές υπογραφές να «έπεσαν», για την ολοκλήρωση ωστόσο της συμφωνίας θα χρειαστεί χρόνος και φυσικά το «πράσινο φως» της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Μέσα στον Οκτώβριο, η Μασούτης είχε γνωστοποιήσει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού την απόκτηση του ελέγχου καταστημάτων χονδρικής και λιανικής πώλησης της Αφοί Ιωάννου Δεναξά ΕΠΕ, τα οποία βρίσκονται σε Σαντορίνη, Μύκονο και Αττική. Με το εν λόγω deal, η αλυσίδα Μασούτης πετυχαίνει την περαιτέρω επέκταση της παρουσίας της σε Αττική και νησιωτική χώρα, ενώ το όφελος σε επίπεδο τζίρου θα είναι επιπλέον 20 εκατ. ευρώ. Τελικά, πριν από λίγο καιρό η Επιτροπή Ανταγωνισμού άναψε το πράσινο φως στην εν λόγω εξαγορά.
Το πρώτο deal ωστόσο της Μασούτης ήρθε στις αρχές του 2022. Η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα ήταν εκείνη που άνοιξε τον χορό των εξαγορών στα σούπερ μάρκετ της περιφέρειας για φέτος, ανακοινώνοντας τον περασμένο Φεβρουάριο πως προχωρά σε στρατηγική συνεργασία με τη συνεταιριστική αλυσίδα ΣΥΝΚΑ, με παρουσία σε Κρήτη, Αιγαίο και Κέρκυρα. Μέσω της εν λόγω εξαγοράς, η Μασούτης εξασφάλισε ένα σημαντικό «εισιτήριο» εισόδου στην κρητική αγορά, καθώς και σε αρκετά νησιά της χώρας. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού άναψε τον περασμένο Μάιο το «πράσινο φως» στο πολυαναμενόμενο deal Μασούτης – ΣΥΝΚΑ, το οποίο οδήγησε στη δημιουργία ενός νέου εταιρικού σχήματος με την επωνυμία «ΣΥΝΚΑ Κρήτης Υπεραγορές Α.Ε.», στην οποία η Μασούτης συμμετέχει με το 50% των μετοχών και ο συνεταιρισμός με το αντίστοιχο 50%. Ο συνεταιρισμός έχει την πλειοψηφία στο Διοικητικό Συμβούλιο του νέου εταιρικού σχήματος και το management, ενώ οι μέτοχοι του συνεταιρισμού εξακολουθούν να διατηρούν τα δικαιώματά τους, έχοντας ενεργή συμμετοχή σε στρατηγικές αποφάσεις του ΣΥΝΚΑ.
Πέραν των εξαγορών, η Μασούτης έχει βάλει έναν διττό στόχο για το 2023, προσβλέποντας σε μια χρονιά με ισχυρό επενδυτικό αποτύπωμα και σαφή στόχευση το καταναλωτικό κοινό της Αθήνας. Όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο Γενικός Διευθυντής της Μασούτης, Θεόδωρος Γεροστεργιούδης, η αλυσίδα θα ανοίξει τα επόμενα χρόνια τέσσερα μεγάλα σούπερ μάρκετ στην Αθήνα. «Εντείνουμε την αύξηση των τετραγωνικών μέτρων στην Αθήνα» ανέφερε, κάνοντας λόγο για «τέσσερις μεγάλες αίθουσες». Το πρώτο κατάστημα εκ των τεσσάρων θα βρίσκεται στη Γλυφάδα, επί της οδού Βουλιαγμένης, με την έκτασή του να ξεπερνά τα 2.500 τ.μ. Το εν λόγω κατάστημα θα είναι έτοιμο μέσα στο 2023.
Δύο εξαγορές μέσα σε 36 ημέρες και διαρκής επέκταση δικτύου από την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός
Την ίδια στιγμή, πλώρη για απανωτά ρεκόρ φαίνεται πως έχει βάλει η αλυσίδα σούπερ μάρκετ ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, προχωρώντας σε δύο εξαγορές μέσα σε διάστημα μικρότερο των 40 ημερών. Ήταν στις αρχές Οκτωβρίου όταν η Κρητικός ανακοίνωσε την εξαγορά της κρητικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ Μαθιουδάκης. Μεταβάλλοντας τις ισορροπίες στους «μικρομεσαίους» του κλάδου του οργανωμένου λιανεμπορίου, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός απέκτησε τα 17 καταστήματα του ομίλου Μαθιουδάκης σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο, ενισχύοντας σημαντικά την παρουσία της στην Κρήτη. Πλέον θα δραστηριοποιείται στην κρητική αγορά με 25 καταστήματα, αφού διέθετε ήδη οκτώ καταστήματα στο νησί.
Ήταν τέλη Αυγούστου, μόλις 36 ημέρες νωρίτερα, όταν η Κρητικός ανακοίνωσε ότι εξαγοράζει τον όμιλο σούπερ μάρκετ Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, ενισχύοντας σημαντικά την παρουσία της σε Βόρεια Ελλάδα και Κρήτη και εντάσσοντας στο δυναμικό της, τα 52 εταιρικά καταστήματα του ομίλου, αλλά και τη διαχείριση των εμπορικών σημάτων Ελληνικά Μάρκετ, Πρόοδος Μάρκετ, Ήλιος Μάρκετ και Γρήγορα, μαζί με το ευρύτατο δίκτυο των 300 καταστημάτων τους.
Συνεχής και δυναμική είναι την ίδια ώρα και η επέκταση του δικτύου της, με τη γνωστή αλυσίδα σούπερ μάρκετ να παραμένει πιστή στην αναπτυξιακή της στρατηγική. Στρατηγική η οποία συμπυκνώνεται στην ενίσχυση της παρουσίας της σε κάθε γειτονιά της χώρας και την κάλυψη των αναγκών των νοικοκυριών ακόμη και σε απομακρυσμένα χωριά της Ελλάδας. Μόνο το καλοκαίρι η αλυσίδα εγκαινίασε περισσότερα από δέκα νέα καταστήματα εντός και εκτός Αθηνών, ενώ από τις αρχές του χρόνου τα νέα καταστήματα που τέθηκαν σε λειτουργία ξεπερνούν τα 30.
Στην Πίτσιας τρία καταστήματα της Μαζί Markets
Στο χορό των εξαγορών μπήκαν όμως το 2022 και οι μικρότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, καθώς μόνο μέσα από τον δρόμο των συνεργειών μπορούν να διαχειριστούν τη δύσκολη οικονομική συγκυρία της ενεργειακής κρίσης και της ξέφρενης ανόδου των τιμών των πρώτων υλών.
Ειδικότερα, όπως έγινε γνωστό τον περασμένο Απρίλιο, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Πίτσιας, με έδρα την Πιερία, απέκτησε τρία καταστήματα της Μαζί Markets, προκειμένου να ισχυροποιήσει την παρουσία της σε σημεία όπου μέχρι πρότινος δεν είχε «πατήσει πόδι». Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα κατάστημα στη Θεσσαλονίκη και ακόμη δύο στη Βέροια, τα οποία άλλαξαν επωνυμία – αποκτώντας το brand της Πίτσιας – πριν την έναρξη του καλοκαιριού. Η αλυσίδα Πίτσιας ξεκίνησε το 1973 από το μικρό μπακάλικο των Φωτεινών για να φτάσει να θεωρείται σήμερα μια σύγχρονη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της περιφέρειας.
