Με ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ που ξεπέρασε -οριακά- τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, αλλά και με τάση επιτάχυνσης το τελευταίο τρίμηνο, έκλεισε το 2022.
Η ΕΛΣΤΑΤ μάλιστα προχώρησε σε σημαντική αναθεώρηση προς τα πάνω για τα 2 προηγούμενα τρίμηνα ενσωματώνοντας και τα έσοδα από «υπερκέρδη», αναφέροντας ωστόσο πως δεν αποκλείνονται πιθανές αναταξινομήσεις. Αναλυτικά, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε πως το ελληνικό ΑΕΠ συνολικά τον προηγούμενο χρόνο είχε άνοδο 5,9%, όταν η κυβερνητική εκτίμηση ήταν για άνοδο του ΑΕΠ κατά 5,6% το 2022. Για το 2023 ο ανάλογος στόχος ήταν για άνοδο 1,8%.
Το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, ο ρυθμός ανάπτυξης διαμορφώθηκε σε 5,2%. Επίσης, η ΕΛΣΤΑΤ προέβη σε αναθεώρηση της πορείας του ΑΕΠ των προηγούμενων τριμήνων του 2022. Καταγράφει πλέον άνοδο του ΑΕΠ για το 3ο τρίμηνο στο 4,4% από 2,8%, για το 2ο τρίμηνο του 2022 στο 7,3% από 7,1% και για το 1ο τρίμηνο ανάπτυξη 7,5% από άνοδο 7,9%.
Μεγάλη τόνωση από επενδύσεις
Ειδικά για το 4ο τρίμηνο, μεγάλη ώθηση προσέφεραν οι επενδύσεις που αυξήθηκαν με διψήφιο ρυθμό αλλά και η ιδιωτική κατανάλωση που αυξήθηκε κατά 4,2%, όταν η κρατική κατανάλωση μειώθηκε κατά 1,9%.
Οι μεταβολές των κυριότερων μακροοικονομικών μεγεθών σε όρους όγκου με εποχική διόρθωση έχουν ως εξής, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ:
- Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε αύξηση κατά 2,4% σε σχέση με το 4o τρίμηνο του 2021.
- Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 14,8% σε σχέση με το 4o τρίμηνο του 2021.
- Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 3,5% σε σχέση με το 4o τρίμηνο του 2021. Οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 3,3%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 5,1%.
- Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 7,5% σε σχέση με το 4o τρίμηνο του 2021. Οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 4,8% και οι εισαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 12,9%.
Οι αναθεωρήσεις
Σε τριμηνιαία βάση, κατά το 4ο τρίμηνο 2022 το ΑΕΠ παρουσίασε αύξηση κατά 1,4%, σε σχέση με το 3ο τρίμηνο 2022, ενώ σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο 2021 παρουσίασε αύξηση κατά 5,2%. Με βάση τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε όρους όγκου, κατά το 4ο τρίμηνο 2022 παρουσίασε αύξηση κατά 4,5% σε σχέση με το 4ο τρίμηνο 2021 .
Αναλυτικά για τις αναθεωρήσεις, η ΕΛΣΤΑΤ αναφέρει πως σε συνέχεια της δημοσίευσης των τριμηνιαίων μη χρηματοοικονομικών λογαριασμών Γενικής Κυβέρνησης στις 23 Ιανουαρίου 2023 και της εκεί προσωρινής ταξινόμησης των νέων εσόδων που σχετίζονται με την ενέργεια (στοιχεία μη διαθέσιμα κατά την κατάρτιση των Εθνικών Λογαριασμών του Δεκεμβρίου 2022), η ΕΛΣΤΑΤ, ως προβλέπεται, προέβη στην ενσωμάτωση των στοιχείων αυτών στους πίνακες Εθνικών Λογαριασμών, με αποτέλεσμα την αναθεώρηση των τριμήνων του 2022, ιδίως του τρίτου τριμήνου στο οποίο αναφέρονται αυτά τα έσοδα, προερχόμενα από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης μέσω του προσωρινού μηχανισμού Χρηματιστηρίου Ενέργειας.
Συνεπώς, τα στοιχεία της παρούσας ανακοίνωσης συνιστούν μια πληρέστερη αποτύπωση στο ΑΕΠ της επίπτωσης της ενεργειακής κρίσης και των κρατικών μέτρων που έχουν τεθεί σε ισχύ.
Ωστόσο, τονίζεται ο προσωρινός χαρακτήρας της ταξινόμησής τους ως φόρων επί των προϊόντων και ως εκ τούτου ως στοιχείων επιδρώντων αυξητικά στο ΑΕΠ. Πιθανή αναταξινόμησή τους σε συνέχεια έκδοσης κατευθυντήριων οδηγιών από τη Eurostat στο πλαίσιο της τελικώς εναρμονισμένης αντιμετώπισης των συναλλαγών αυτών (αλλά και όλων των σχετιζόμενων με την ενέργεια συναλλαγών), ενδέχεται να αναιρέσει, μερικώς ή ολικώς, την ανωτέρω θετική επίδραση.
Σε κάθε περίπτωση, οι κατευθυντήριες οδηγίες θα ενσωματωθούν αρχικά στους λογαριασμούς Γενικής Κυβέρνησης και στα στοιχεία της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος και στη συνέχεια στους τριμηνιαίους και ετήσιους Εθνικούς Λογαριασμούς και ενδέχεται να οδηγήσουν σε αναθεωρήσεις (π.χ. αναταξινόμηση συναλλαγών). Επιπλέον σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της πρώτης εκτίμησης του ΑΕΠ έτους 2022, οι συνιστώσες όλων των τριμήνων του τρέχοντος έτους έχουν αναθεωρηθεί τόσο σε τρέχουσες όσο και σταθερές τιμές, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις τελευταίες διαθέσιμες πληροφορίες ανά κλάδο και προϊόν. Για την κατάρτιση των προσωρινών εκτιμήσεων χρησιμοποιήθηκαν όλες οι βέλτιστες διαθέσιμες πηγές δεδομένων, επισημαίνει.
Η 1η εκτίμηση για το 2022
Σύμφωνα με την αναλυτική ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ το 2022 σε όρους όγκου ανήλθε σε 192,1 δισ. ευρώ έναντι 181,3 δισ. ευρώ το 2021 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,9%. Αυτή η αύξηση οφείλεται στις επιμέρους μεταβολές που καταγράφηκαν ανά συνιστώσα του ΑΕΠ.
Το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές το 2022 ανήλθε σε 208,0 δισ. ευρώ έναντι 181,7 δισ. ευρώ το 2021 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 14,5%. Αυτή η αύξηση οφείλεται στις επιμέρους μεταβολές που καταγράφηκαν ανά συνιστώσα του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τις ακολουθούμενες διαδικασίες του προγράμματος διαβίβασης ESA 2010, προβλέπεται και δεύτερη εκτίμηση του ΑΕΠ για το έτος 2022 η οποία είναι προγραμματισμένη να ανακοινωθεί στις 18 Οκτωβρίου 2023.
Αναφέρεται πως η δεύτερη εκτίμηση γίνεται με τη χρήση ετήσιων στοιχείων από τις πηγές (όπως Στατιστικές Διάρθρωσης Επιχειρήσεων, εκτιμήσεις για την τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών, ετήσια στοιχεία Ισοζυγίου Πληρωμών και Εξωτερικού Εμπορίου, ετήσια στοιχεία Γενικής Κυβέρνησης, κ.λπ.) και με τη μέθοδο των πινάκων Προσφοράς και Χρήσεων ανά προϊόν.
