Νομοθετικό κενό στον τρόπο με τον οποίο θα επανέλθει «στην κανονικότητα» η λιανική αγορά ρεύματος -με την ενεργοποίηση εκ νέου των ρητρών αναπροσαρμογής- εντοπίζουν εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Όπως επισημαίνουν στη δημόσια διαβούλευση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Αποβλήτων και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), αν και η νομοθετική πρωτοβουλία της πολιτείας περιέγραφε τη μετάβαση στα προϊόντα που ισχύουν τώρα (με «παγωμένες» τις ρήτρες) δεν προέβλεπε με ποιον τρόπο θα γίνει η επιστροφή των κυμαινόμενων τιμολογίων στην προηγούμενη «φόρμουλά» τους.
Οι παραπάνω επισημάνσεις γίνονται από τη ΔΕΗ και την ΗΡΩΝ, στο πλαίσιο της διαβούλευσης της πρότασης της ΡΑΑΕΥ για τη δομή που θα πρέπει να έχουν τα τιμολόγια όταν θα λήξουν τα έκτακτα μέτρα στη λιανική ρεύματος, το οποίο αναμένεται να γίνει την 1η Οκτωβρίου 2023. Στην ίδια πρόταση, η Ρυθμιστική Αρχή καθορίζει και τα μέτρα που θα πρέπει να εφαρμόσουν οι προμηθευτές, για την προσαρμογή των προϊόντων τους (και την ενημέρωση των πελατών τους) στα νέα δεδομένα που θα ισχύσουν από τον Οκτώβριο.
Υπενθυμίζεται ότι στα υφιστάμενα προϊόντα (με τις ρήτρες σε αναστολή), οι εταιρείες ανακοινώνουν κάθε 20 του μηνός τις χρεώσεις που θα ισχύσουν τον επόμενο μήνα. Στην προηγούμενη «φόρμουλα» που είχαν τα κυμαινόμενα τιμολόγια, η τιμή κάθε μήνα προέκυπτε αυτόματα. Κι αυτό γιατί ήταν το άθροισμα της βασικής (σταθερής) χρέωσης και μίας προσαύξησης από τη ρήτρα αναπροσαρμογής – με την τελευταία να προκύπτει με βάση τον μαθηματικό τύπο που περιγραφόταν στη σύμβαση.
«Κλείδωμα» των κυμαινόμενων λίγο πριν την ενεργοποίηση
Λόγω όμως του νομοθετικού κενού, ΔΕΗ και ΗΡΩΝ προτείνουν να υπάρξουν μέτρα «γέφυρα», τα οποία να διασφαλίζουν την ομαλή μετάβαση. Πιο συγκεκριμένα, η ΔΕΗ η «φόρμουλα» των ανακοινώσεων να διατηρηθεί και τον Σεπτέμβριο, στις 20 του μήνα. Αυτή τη φορά, ωστόσο, αντί για τη συνολική χρέωση Οκτωβρίου, να γνωστοποιηθούν στους καταναλωτές οι ακριβείς παράμετροι της μεθοδολογίας (βασική χρέωση και συντελεστές της ρήτρας) από την οποία εφεξής θα υπολογίζεται η επιβάρυνσή τους.
Σύμφωνα με τη ΔΕΗ, θα προηγηθεί έως το τέλος Ιουλίου (όπως προβλέπεται και από τον Κώδικα Προμήθειας) η ενημέρωση των καταναλωτών για τη μεθοδολογία του τιμολογίου στο οποίο θα «περάσουν» από 1η Οκτωβρίου. Η διαφορά όμως με αυτό που προτείνει η Ρυθμιστική Αρχή είναι πως ο ακριβής μαθηματικός τύπος θα γνωστοποιηθεί στις 20 Σεπτεμβρίου.
Με αυτό τον τρόπο, σύμφωνα με την εταιρεία, δεν θα προκληθεί σύγχυση στους καταναλωτές. Επίσης, οι προμηθευτές θα αποφύγουν το ρίσκο να «κλειδώσουν» πλήρως τον μαθηματικό τύπο μέσα στο καλοκαίρι, ο οποίος είναι πιθανό να μην ανταποκρίνεται στα δεδομένα της αγοράς τον Οκτώβριο, όταν θα ενεργοποιηθεί.
Παράταση των υφιστάμενων τιμολογίων
Λύση «γέφυρα», αλλά με διαφορετική προσέγγιση, προτείνει και η ΗΡΩΝ. Σύμφωνα με την εταιρεία, η πολιτεία πρέπει να θεσπίσει μεταβατική διάταξη που θα επιτρέπει τη δυνατότητα διατήρησης της προσφοράς από τους προμηθευτές των υφιστάμενων τιμολογίων (με τις «παγωμένες» ρήτρες), υπό τη μοναδική προϋπόθεση ότι ο πελάτης επιθυμεί να παραμείνει σε αυτό και μάλιστα για όσο χρονικό διάστημα το επιλέγει.
Όπως είναι φυσικό, αν ένας πελάτης έχει αντίθετη γνώμη, θα μπορεί εύκολα να μεταπίπτει σε κάποιο από τα τιμολόγια «παλαιού» τύπου. Με τη διατήρηση των υφιστάμενων τιμολογίων, στόχος είναι να αξιοποιηθεί το γεγονός ότι, όσο καιρό είναι σε εφαρμογή, έχουν ενδυναμώσει αποδεδειγμένα τους καταναλωτές και έχουν συμβάλει στην ενίσχυση της διαφάνειας.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ρεύμα: Όλα τα τιμολόγια Ιουλίου των προμηθευτών
«Συνεπώς, η έξοδος από τα έκτακτα μέτρα διαχείρισης της ενεργειακής κρίσης δεν μπορεί να
εκμηδενίσει τη θετική επίδραση που είχαν αυτά στον τελικό καταναλωτή και να καταργήσει την ελευθερία παραμονής στο ειδικό τιμολόγιο από τους καταναλωτές που το επιλέγουν έναντι της υποχρεωτικής μετάπτωσής τους σε ένα κυμαινόμενο τιμολόγιο με ρήτρα αναπροσαρμογής», προσθέτει.
Με βάση την εταιρεία, η διατήρηση των υφιστάμενων τιμολογίων θα δώσει και τη δυνατότητα στη ΡΑΑΕΥ να ανακοινώνει με διακριτό πίνακα, στην αρχή του μήνα, την τελική χρέωση του. Επομένως, συγκρίνοντας αυτή τη χρέωση με τις τιμές των άλλων τιμολογίων «παλαιού» τύπου των προμηθευτών, είναι πιθανό ένας καταναλωτής να διαπιστώσει πως τελικά οι ρήτρες επιφέρουν μικρότερες επιβαρύνσεις. Κάτι που θα σήμαινε ότι θα «γύριζε» οικειοθελώς σε κλασικό κυμαινόμενο τιμολόγιο.
Τυποποίηση τιμολογίων
Τοποθετούμενοι στη δημόσια διαβούλευση, άλλοι προμηθευτές σημειώνουν ότι η τυποποίηση των τιμολογίων, στις τέσσερις κατηγορίες που προτείνει η ΡΑΑΕΥ, δεν θα πρέπει να εξαντλεί την ευχέρεια των προμηθευτών να λανσάρουν νέα προϊόντα. «Θεωρούμε πως η σχετική λίστα δεν πρέπει να είναι περιοριστική και πως οι προμηθευτές έχουν τη δυνατότητα διάθεσης και άλλων προϊόντων με διαφορετική τυπολογία», σημειώνει χαρακτηριστικά η Elpedison.
Έτσι, η εταιρεία προτείνει να προστεθούν δύο ακόμη κατηγορίες στις τέσσερις που εισηγείται η Ρυθμιστική Αρχή. Αυτές είναι οι «Άλλα Προϊόντα Κυμαινόμενης Τιμολόγησης» και «Άλλα Προϊόντα Μεικτής (Κυμαινόμενης και Σταθερής) Τιμολόγησης».
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Αέριο Αττικής ζητά να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία, αναφορικά με τις παραμέτρους του μαθηματικού τύπου υπολογισμού της χρέωσης στα κυμαινόμενα τιμολόγια. Επίσης, η ΖeniΘ επισημαίνει πως αν οι τέσσερις προτεινόμενες κατηγορίες είναι περιοριστικές, υφίσταται ισχυρό το ενδεχόμενο να μεταβεί η αγορά σε μια κατάσταση υπερ-ρύθμισης σύμφωνα με την οποία θα αποθαρρύνεται η δημιουργία καινοτόμων προϊόντων. «Μια τέτοια προσέγγιση θα έτεινε να περιορίσει τη διαφοροποίηση της εμπορικής πολιτικής των Προμηθευτών με συνακόλουθο αποτέλεσμα τη διατήρηση των μεριδίων αγοράς και του συγκριτικού πλεονεκτήματος του δεσπόζοντος προμηθευτή», σημειώνει.
Ενημέρωση καταναλωτών – νέες συμβάσεις
Σχεδόν το σύνολο των προμηθευτών που τοποθετούνται στη δημόσια διαβούλευση ζητούν να γίνει πιο πρακτική η διαδικασία της ενημέρωσης των καταναλωτών, όταν αυτή χρειάζεται (στην περίπτωση τροποποίησης των όρων της σύμβασης). Ενδεικτικά, η Αέριο Αττικής (όπως και οι περισσότερες εταιρείες) ζητούν η ενημέρωση να μην γίνεται αποκλειστικά μέσω έντυπης επιστολής και να περιορίζεται στους όρους της σύμβασης που αλλάζουν.
Επίσης, στην περίπτωση μετάπτωσης – μετακίνησης ενός καταναλωτή σε νέο προϊόν, πολλές εταιρείες θεωρούν ότι η υποχρέωση υπογραφής νέας σύμβασης με τον καταναλωτή είναι και κοστοβόρα και αναποτελεσματική – καθώς ο προμηθευτής δεν μπορεί να διασφαλίσει πως ο πελάτης του θα ανταποκριθεί.
Αρκετές εταιρείες επισημαίνουν επίσης ότι δεν χρειάστηκε να υπογραφούν νέες συμβάσεις με τους πελάτες τους, με το «πάγωμα» της ρήτρας, Επίσης, η NRG προτείνει την υιοθέτηση ενός «τιμολογίου μετάβασης» από τα εμπορικά διαθέσιμα εκάστου προμηθευτή, στο οποίο θα μεταπέσουν όλες οι κατηγορίες πελατών που υπάγονταν στις έκτακτες ρυθμίσεις μεταβατικού χαρακτήρα.
Σύμφωνα με τον Ελληνικό Σύνδεσμο Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), η μεταβολή του τιμολόγιου δεν συνιστά καθ’ οιονδήποτε τρόπο λύση της υφιστάμενης σύμβασης, για να χρειάζεται υπογραφή νέας. «Η θέσπιση υποχρέωσης εκ νέου υπογραφής σύμβασης προμήθειας μπορεί κάλλιστα να εκληφθεί από τον πελάτη και ως μέσο αμφισβήτησης των υποχρεώσεων εξόφλησης των τιμολογίων που έχουν εκδοθεί για αυτόν κατά την περίοδο των έκτακτων μέτρων ή και μετά τη λήξη αυτών, εντείνοντας τα δυσμενή αποτελέσματα που έχει δημιουργήσει μέχρι σήμερα η απουσία διατάξεων αντιμετώπισης του "ενεργειακού τουρισμού"», υπογραμμίζει ο ΕΣΠΕΝ.
