Τις τελευταίες ημέρες βρίσκεται σε εξέλιξη μια πολύ «ήσυχη» διαδικασία που προετοιμάζει όμως, κατά κάποιο τρόπο, την ανατροπή του σκηνικού στην αγορά ομολόγων για τον Νότο της Ευρωζώνης, μέσα στο 2023.
Οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες βρίσκονται βέβαια στα «ίχνη» αυτής της ανατροπής και γι' αυτό, όσο περνάνε οι ημέρες με ολοένα και περισσότερες εκθέσεις τους, προδικάζουν την «αναβάθμιση» του ελληνικού χρέους και τις «αξίες» που αυτή κρύβει για τους επενδυτές διεθνώς.
Άλλωστε η σχετική φιλολογία για την αναβάθμιση του ελληνικού χρέους δεν είναι πλέον «νέο», αλλά κάτι που απλώς... καθυστερεί, για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με την ίδια την αναβάθμιση.
Τα επιχειρήματα για το πώς και γιατί αυτή η αναβάθμιση επίκειται, έχουν γραφτεί και ξαναγραφτεί που έχουν γίνει έως και... κουραστικά.
Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν «νέα» που μπορούν να συνοδεύσουν αυτή την τόσο αναμενόμενη και σχεδόν προεξοφλημένη αλλαγή στο τοπίο της αγοράς ομολόγων.
Και τα «νέα» αυτά έχουν να κάνουν με ενα στοιχείο που πολύ πιθανό, ίσως και μέσα στο 2023, να ανατρέψει την εικόνα του χρέους στην Ευρωζώνη.
Αυτή η πολύ πιθανή «ανατροπή» έχει να κάνει με τη συγκρισιμότητα του ελληνικού, του ιταλικού και του ισπανικού χρέους.
Όπως «φωτογραφίζεται» από τα σχετικά διαγράμματα, το spread των ελληνικών ομολόγων με τα ιταλικά ομόλογα έχει αντιστραφεί. Η Ιταλία με τις τελευταίες εκδόσεις της στην δεκαετία έχει καταφέρει να δανείζεται σχεδόν μισή μονάδα ακριβότερα από την Ελλάδα. Με αποτέλεσμα τα spreads των ιταλικών δεκαετών με τα γερμανικά ομόλογα να κινούνται μεταξύ 163 – 164 bp, ενώ την ίδια στιγμή τα ελληνικά να... κολυμπούν στα νερά των 122 bp.
Οι αλλαγές στη Ν. Ευρώπη
Το ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως είναι ότι το spread μεταξύ των ελληνικών και των ισπανικών ομολόγων έχει πέσει κάτω από τα 30 bp και με τα πορτογαλικά κάτω από τα 60 bp.
Και αυτό συμβαίνει ενόσω η αξιολόγηση του ελληνικού χρέους παραμένει non investment grade, με τις χώρες που προαναφέρθηκαν να απέχουν πολλές βαθμίδες πάνω από την χαμηλότερη βαθμίδα του investment grade που βρίσκεται η Ιταλία.
Αυτό είναι το «νέο»; Ασφαλώς όχι. Αυτό έχει ήδη προεξοφληθεί από τις αγορές.
Και συνεχίζει να προεξοφλείται στο πλαίσιο μιας αγοράς που το ελληνικό Δημόσιο (ΟΔΔΗΧ) κρατάει πολύ περιορισμένη με εκδόσεις που κινούνται σε επίπεδα εύρους δανεισμού μια μεσαίας ευρωπαϊκής επιχείρησης. Ο ΟΔΔΗΧ τροφοδοτεί με ελάχιστη προσφορά μια εξαιρετικά υψηλότερη ζήτηση... και αυτό έχει και τα καλά του όσο αφορά τα spreads και τις αποδόσεις, για όσο μπορεί να γίνεται.
Το «νέο» βρίσκεται σ' αυτό που συνεχίζουν να αγνοούν οι εκθέσεις των επενδυτικών τραπεζών, ήτοι τα εξαιρετικά υψηλά αποθέματα ρευστότητας που εξακολουθεί να διαθέτει το ελληνικό δημόσιο στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του χρέους (τελευταία πράξη Ιούνιος 2018).
Η αναβάθμιση του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πολύ μεγαλύτερη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Και αυτό γίνεται με δύο τρόπους, ο ένας εκ των οποίων, αυτός που αποτυπώνεται στις εκθέσεις των αναλυτών, είναι η μείωση του χρέους λόγω της αύξησης του ΑΕΠ. Και αυτό έχει σημειώσει ενα άλμα τελευταία κατά 20 μονάδες του ΑΕΠ όταν έπεσε από το 197% του ΑΕΠ στο 171%.
Υπάρχει όμως και ενας δεύτερος λόγος που λειτουργεί αθροιστικά στον προηγούμενο και είναι η σε απόλυτους αριθμούς μείωση του χρέους, με την αποπληρωμή του. Αυτό δεν αφορά μόνο στο ΔΝΤ (και την αποπληρωμή του), αλλά και την εκκίνηση αποπληρωμής του διακρατικού δανείου των 52 δις ευρώ (GLF). Αποπληρωμή η οποία γίνεται με βάση τα διαθέσιμα αποθεματικά του ελληνικού δημοσίου.
Τα αποθεματικά προς χρήση
Και το πραγματικό «νέο» που αφορά στην αλλαγή «κατηγορίας», θα μπορούσε να προέλθει από αυτό ακριβώς το σημείο, καθώς μεγάλο μέρος των αποθεματικών δεν θα είναι αναγκαίο να διακρατούνται πλέον στην άκρη, με την αξιολόγηση να έχει ανέβει στο investment grade.
Πόσα από αυτά τα δεκάδες δις ευρώ μπορούν, είτε άμεσα, είτε έμμεσα, να χρησιμοποιηθούν για να κατεβάσουν το χρέος ακόμα και κάτω από το ιταλικό σαν ποσοστό του ΑΕΠ;
Αυτό είναι κάτι που θα το πληροφορηθούμε από το ΥΠΟΙΚ μετά από «σύσταση» του ΟΔΔΗΧ, σε χρονικό ορίζοντα ολίγων μηνών.
Αυτό το «νέο» είναι εξαιρετικά κρίσιμο και σε συνδυασμό με την πορεία του ΑΕΠ, αλλά και το αποκαλούμενο smart movement της ενεργού διαχείρισης του ΟΔΔΗΧ, διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις να δούμε τα spreads στα τέλη του 2023 ή στις αρχές του 2024, να κινούνται στα επίπεδα των πορτογαλικών.
Όλα αυτά βέβαια, εφόσον δεν εμφανιστούν στον ορίζοντα δραματικές «αλλαγές» στο ευρύτερο διεθνές και εγχώριο τοπίο.
Mε όλα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία τρία χρόνια, είναι αναμφίβολα εξαιρετικά επισφαλές να υποστηρίξει κανείς ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί...
