Η κατά γενική ομολογία δραστική μείωση -σχεδόν εξαφάνιση- της εφιαλτικής παρουσίας των «κόκκινων δανείων» από τους ισολογισμούς των ελληνικών συστημικών τραπεζών, μέσω του Ηρακλή Ι και ΙΙ, αποτελεί πλέον διεθνές «μοντέλο» για τα δεδομένα του τραπεζικού συστήματος.
Ουδέποτε άλλοτε και πουθενά αλλού δεν έχει επιτευχθεί μια τόσο μεγάλη και ταχεία απαλλαγή των τραπεζικών ισολογισμών από την «ωρολογιακή βόμβα» των NPLs και NPEs, όσο αυτή που έγινε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
Χωρίς να ξεχνάμε βέβαια ότι αυτά τα δεκάδες δισ. ευρώ «κόκκινα δάνεια» δεν εξαφανίστηκαν από προσώπου γης, αλλά απομακρύνθηκαν από τους ισολογισμούς των τραπεζών με τη βοήθεια της αγοράς τίτλων χρέους και τις εγγυήσεις του δημοσίου, σήμερα οι τέσσερις συστημικές τράπεζες βρίσκονται ξανά στον... αφρό της ευρωπαϊκής τραπεζικής.
Για λόγους που δεν είναι του παρόντος πρέπει να σημειώσουμε, ότι κάποια λίγα αλλά σημαντικά «υπόλοιπα» NPLs έχουν ξεμείνει στους Ισολογισμούς ορισμένων εκ των συστημικών τραπεζών, αλλά -εκτός απροόπτου- πριν από το τέλος του χρόνου, θα έχουν κι αυτά «μετακινηθεί» στις αγορές χρέους, μέσω του «Ηρακλή».
Κάπου εκεί θα τελείωνε και ο ρόλος του «Ηρακλή», που είχε εισαχθεί ως εργαλείο εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος, επί «θητείας» Ζαββού στο ΥΠΟΙΚ.
Όμως τα πράγματα ίσως και να μη «κλείσουν» έτσι γιατί ένα νέο εξαιρετικά ενδιαφέρον ζήτημα έχει τεθεί στο τραπέζι.
Και αυτό πέρα και ξέχωρα από τις παρεμβάσεις της Eurostat που ξαφνικά «θυμήθηκε» ότι ίσως και να έπρεπε αναδρομικά να περάσει στο δημόσιο χρέος της εγγυήσεις του δημοσίου, θέμα που τελικά διευθετήθηκε χωρίς άλλες «ζημιές».
Το νέο ζήτημα που έχει προκύψει έχει να κάνει με το γεγονός ότι στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα υπάρχουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, αλλά υπάρχουν και οι μη συστημικές τράπεζες μαζί και οι συνεταιριστικές.
Τι θα γίνει με τα NPLs και NPEs σ' αυτές και πως θα εξυγιανθούν οι ισολογισμοί τους;
Στο σημείο αυτό οι άμεσα ενδιαφερόμενες τράπεζες, αλλά και η Τράπεζα της Ελλάδος με στελέχη της έχουν θέσει το θέμα της ενδεχόμενης επέκτασης του «Ηρακλή» ώστε να συμπεριλάβει και προγράμματα NPLs και NPEs των μη συστημικών τραπεζών.
Μάλιστα ενόψει της προώθησης του τελευταίου πακέτου στον Ηρακλή ΙΙ των συστημικών τραπεζών, ορισμένοι εκ των εμπλεκόμενων «προτείνουν» ένα σχήμα τύπου «Ηρακλή ΙΙ και μισό» που να περιλάβει και την πώληση - τιτλοποίηση πακέτων από τις μη συστημικές τράπεζες.
Όπως είναι φανερό κάτι τέτοιο θα ευνοούσε τις γενικότερες διαδικασίες εξυγίανσης και συγκεντροποίησης στο περιβάλλον των μη συστημικών τραπεζών σε πιο ισχυρά και σταθερά σχήματα.
Όμως τα σχέδια Ηρακλής Ι και ΙΙ έχουν σχεδιαστεί με προδιαγραφές που μπορούσαν να εντάξουν τις συστημικές τράπεζες, οι οποίες λόγω της συμμετοχής τους στο σύστημα ευθύνης και εποπτείας της ΕΚΤ και του SSR, διαθέτουν άλλα κριτήρια ελέγχων και εγγυήσεων όσο αφορά τα κεφάλαιά τους.
Για τον λόγο αυτό άλλωστε είχε επιλεγεί και επιτραπεί η παραχώρηση εγγυήσεων από πλευράς δημοσίου για τις τιτλοποιήσεις των δανείων στο πλαίσιο του Ηρακλή. Αυτό ισχύει και σήμερα. Μάλιστα με την επικείμενη αναβάθμιση του ελληνικού χρέους, το κόστος «ενοικίασης» αυτών των εγγυήσεων του δημοσίου από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες θα μειωθεί, ελαφρύνοντας έτσι και την συνολική διαδικασία και από τις δύο πλευρές.
Τις διαδικασίες αυτές παρακολουθεί άλλωστε με διαφορετικό «μάτι» πλέον και η Eurostat έτοιμη να επέμβει κινητοποιώντας τους σχετικούς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς της.
Το ενδιαφέρον πάντως είναι ότι, παρά τις «δυσκολίες» αυτές, η Τράπεζα της Ελλάδας φαίνεται να ευνοεί την κατά κάποιο τρόπο επέκταση του Ηρακλή στο πεδίο των μη συστημικών τραπεζών, παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν δεν είχε υπάρξει «οπαδός» του Ηρακλή, αλλά ενός συστήματος εκκαθαρίσεων των NPLs – NPEs μέσω Bad Bank.
Κάποιες «φωνές» από τον τραπεζικό χώρο και ιδιαίτερα από κύκλους ισχυρών μετοχικών ομάδων σε μη συστημικές τράπεζες υποστηρίζουν τελευταία, ότι τα τελευταία «υπόλοιπα» πακέτα που πρόκειται να τρέξουν μέσω του «Ηρακλή», θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν και τα πακέτα των μη συστημικών σε ένα τελευταίο «κύκλο» εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος.
Αυτό βέβαια θα σήμαινε ότι θα έχουν προηγουμένως «λυθεί» τα εξαιρετικά σύνθετα ζητήματα που θέτει η διαφορετικότητα του επιπέδου εποπτείας στο επίπεδο της ΕΚΤ και της Eurostat, αλλά και το «κόστος» των εγγυήσεων που θα χρειαστούν από το ελληνικό δημόσιο. Προφανώς οι εμπλεκόμενοι στις συζητήσεις αυτές θα έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνουν τις εκτιμήσεις τους.
