Οι περισσότεροι θεωρούν ότι εύλογα το «βάρος» του νέου υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρ. Σταϊκούρα, θα πέσει αποκλειστικά και μόνο πάνω στον τομέα των μεγάλων έργων (κατασκευές - υποδομές) καθώς είναι σε εξέλιξη, σε κάποια διαγωνιστική διαδικασία ή «στα σκαριά» projects δεκάδων δισ. ευρώ συνολικά (ΒΟΑΚ, Ε 65, επεκτάσεις Αττικής Οδού, Πάτρα - Πύργος, Ακτιο - Αμβρακία, Αεροδρόμιο στο Καστέλι, αρδευτικά έργα, κτηριακά κ.α.). Κατά συνέπεια, το «στοίχημα» της προώθηση και ολοκλήρωσης εμβληματικών έργων θα απορροφήσει μεγάλο μέρος της ενέργειας του υπουργού, μαζί με τα προβλήματα που υπάρχουν στον τομέα κατασκευής.
Ωστόσο, ο νέος επικεφαλής του ιδιαίτερα σημαντικού και παραγωγικού υπουργείου φαίνεται να έχει εστιάσει, και μάλιστα με εμφατικό τρόπο, και στο άλλο «μισό» του χαρτοφυλακίου του, δηλαδή τις μεταφορές (Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, σιδηρόδρομος κ.α.), βάζοντας στο «κάδρο» μια σειρά από προτεραιότητες που ήδη έχουν αρχίσει να φαίνονται σε δηλώσεις, τοποθετήσεις και… επισκέψεις του. Προφανώς, ο πρώην «τσάρος» της ελληνικής οικονομίας και πλέον πολιτικός επικεφαλής των υποδομών - μεταφορών θεωρεί ότι υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει στον τομέα μεταφορών δεδομένου ότι υπάρχουν προβλήματα και αρρυθμίες, ενώ μάλλον «βλέπει» και σημαντικό πεδίο δράσεων και βελτιώσεων προς όφελος των πολιτών και των χρηστών των μέσων μεταφοράς.
Η λίστα με τις προτεραιότητες
Αλλωστε, μέσα στις 10 βασικές προτεραιότητες του υπουργείου, όπως ο ίδιος ο κ. Σταϊκούρας έχει αναδείξει, βρίσκονται δράσεις που σχετίζονται αποκλειστικά με τις Μεταφορές, όπως είναι η ανανέωση του στόλου των λεωφορείων. Ειδικότερα, υλοποιείται η ανανέωση του υφιστάμενου γερασμένου στόλου των λεωφορείων, με την προμήθεια 650 νέων οχημάτων μηδενικών ρύπων, ηλεκτρικών και φυσικού αερίου, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Τα πρώτα νέα λεωφορεία αναμένεται να ενταχθούν στους στόλους των δύο πόλεων στις αρχές του 2024. Επίσης, θα ξεκινήσουν, εκτιμάται εντός του 2023, οι διαδικασίες για τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού προμήθειας επιπλέον 650 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, κυρίως ηλεκτρικών, αργής και ταχείας φόρτισης, που προγραμματίζεται να συγχρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ. Σημαντικά θέματα για τον νέο υπουργό είναι η αναβάθμιση και αναδιάταξη του συστήματος, των υποδομών και της οργάνωσης του σιδηροδρομικού δικτύου, με τον βέλτιστο συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων, όπως και η αναβάθμιση του συστήματος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας και η αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, όπως και η ενίσχυση της αεριοκίνησης, της ηλεκτροκίνησης και της υδρογονοκίνησης.
Προφανώς βέβαια, υπάρχει πλήθος εκκρεμοτήτων και προβλημάτων που καλείται να διαχειριστεί, με τη… «λύση της εξίσωσης» να μη φαντάζει απλή. Ωστόσο, αφενός η παρουσία του στο υπ. Οικονομικών έδειξε ότι είναι σε θέση να «βάλει τάξη» στα θέματα του υπουργείου του, αφετέρου, μέσα σε λίγες εβδομάδες έχει ήδη προλάβει να δώσει κάποιες ενδείξεις για τις προθέσεις του και τις προτεραιότητές που έχει θέσει.
Τα πρώτα δείγματα
Μόλις χτες ο κ. Χρήστος Σταϊκούρας επιθεώρησε τη λειτουργία των Αμαξοστασίων της Ο.ΣΥ. Α.Ε. κατά την πρωινή έξοδο των λεωφορείων από το Αμαξοστάσιο του Βοτανικού, που εξυπηρετεί γραμμές του κέντρου της Αθήνας, συνοδευόμενος από την Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδια για τις Μεταφορές, Χριστίνα Αλεξοπούλου. Μάλιστα, συνομίλησε με οδηγούς και εργαζόμενους για την κατάσταση των αστικών συγκοινωνιών και διαπίστωσε τα προβλήματα. Στη συνέχεια, επιθεώρησε την Επισκευαστική Βάση και το Συνεργείο Μεγάλων Βλαβών της Εταιρείας στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, όπου ενημερώθηκε για τις εργασίες που υλοποιούνται καθημερινά από το εξειδικευμένο προσωπικό των Δημόσιων Αστικών Συγκοινωνιών. Ακολούθως, μετέβη στα Γραφεία της Διοίκησης της Ο.ΣΥ. όπου ενημερώθηκε για την κατάσταση του Οργανισμού, την αναδιάταξη του συγκοινωνιακού έργου και την προσθήκη των νέων λεωφορείων, που εντάσσονται στους στόλους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης στις αρχές του 2024.
Ο νέος υπουργός σε κάθε ευκαιρία αφήνει να εννοηθεί ότι στόχος του, μεταξύ άλλων, είναι η βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «σε ότι αφορά την καθημερινή λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών, τα τελευταία χρόνια υπήρξε αύξηση του στόλου των οχημάτων, ανατάξεις λεωφορείων, προσθήκες μισθωμένων οχημάτων νεότερης τεχνολογίας και προσλήψεις προσωπικού. Όμως, σημαντικά προβλήματα στην εξυπηρέτηση του πολίτη εξακολουθούν να υφίστανται, εξαιτίας, κυρίως, του γηρασμένου στόλου (μέσος όρος ηλικίας περίπου 19 έτη, με μέσο ευρωπαϊκό όρο περίπου στα 13 έτη) και της έλλειψης προσωπικού. Απαιτούνται, άμεσα, συντονισμένες και αποτελεσματικές πρωτοβουλίες».
Προς αυτή την κατεύθυνση, ανάμεσα σε άλλες κινήσεις, όπως είναι ο διαγωνισμός ανάθεσης λεωφορειακών γραμμών και η μίσθωση μέσω leasing λεωφορείων αστικού τύπου, τα πρώτα 250 νέα «πράσινα» λεωφορεία αναμένεται να ενταχθούν στους στόλους, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, στις αρχές του 2024. Επιπλέον, προχωρούν και τα υπόλοιπα τμήματα του διαγωνισμού για 400 λεωφορεία, με ολοκλήρωση προμήθειας αυτών μέσα στο 2024, ενώ προετοιμάζεται και δεύτερη φάση προμήθειας για επιπλέον 650 λεωφορεία. Συνολικά, ενισχύονται οι αστικές συγκοινωνίες με 1.300 νέα οχήματα, ανανεώνοντας σημαντικά τον γηρασμένο στόλο. Παράλληλα, σε ότι αφορά το προσωπικό, σε συνεργασία με τη Διοίκηση της Ο.ΣΥ. και το ΑΣΕΠ, δρομολογείται άμεσα, έως το τέλος του έτους, η κάλυψη 750 κενών θέσεων εργασίας από τον διαγωνισμό 1/2020, σύμφωνα με τον νόμο του 2023. Υπενθυμίζεται ότι προ ημερών εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο η υπογραφή της σύμβασης για τα πρώτα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία. Ειδικότερα, το 7ο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την 1113/23 απόφασή του ανακαλεί την 214/23 πράξη του ΣΤ Κλιμακίου και ενέκρινε το σχέδιο της σύμβασης που αφορά στην προμήθεια και συντήρηση για έναν χρόνο 250 ηλεκτροκινούμενων αστικών λεωφορείων, μήκους 12 μέτρων, με αυτονομία 180 χιλιόμετρα.
Προ ημερών, ο υπουργός συναντήθηκε με τον Γενικό Διευθυντή Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Mario Nava. Η παροχή τεχνικής υποστήριξης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην προώθηση μεταρρυθμίσεων σε κρίσιμους τομείς των υποδομών και των μεταφορών, αποτέλεσε το αντικείμενο της συνάντησης. Μάλιστα, τέθηκαν θέματα όπως η ανάπτυξη στρατηγικού σχεδίου για την εφαρμογή του BIM (Building Information Modeling), η οποία μπορεί να συμβάλλει καταλυτικά στην παράγωγη βιώσιμων έργων, βελτιώνοντας τη διαδικασία ανάθεσης μελετών, κατασκευής και συντήρησης των δημόσιων έργων, η εμβάθυνση συνεργασίας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA) σε ζητήματα οργανωτικής διάρθρωσης και εκπαίδευσης προσωπικού, στο πλαίσιο της συνολικής προσπάθειας για την αναβάθμιση των σιδηροδρομικών υπηρεσιών, η παροχή τεχνογνωσίας στο πεδίο της ηλεκτροκίνησης, ενόψει και της σύνταξης του Εθνικού Σχεδίου Ηλεκτροκίνησης, με σκοπό την περαιτέρω αύξηση της τεχνολογίας ηλεκτροκίνητων οχημάτων στην ελληνική αγορά κ.α.
Προ εβδομάδας περίπου, στο πλαίσιο της υψηλής προτεραιότητας που έχει τεθεί ήδη και από τις προγραμματικές δηλώσεις του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστου Σταϊκούρα για την αναβάθμιση του σιδηρόδρομου, υπεγράφη συμβατική συμφωνία ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και τον Διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής (Ο.Σ.Ε.). Η Συμφωνία προβλέπει την ουσιαστική αύξηση της ετήσιας χρηματοδότησης του Ο.Σ.Ε. από 45 εκατ. ευρώ σε 75 εκατ. ευρώ, προκειμένου να εξασφαλισθούν οι αναγκαίοι πόροι για τη συντήρηση και εύρυθμη λειτουργία του δικτύου. Η ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης προς τον Ο.Σ.Ε σηματοδοτεί την ευκαιρία ουσιαστικής αναβάθμισης και αναπτυξιακής ώθησης των σιδηροδρομικών υποδομών στη χώρα μας. Παράλληλα, θέτει την υποχρέωση τήρησης ενός αποτελεσματικού και λειτουργικού πλέγματος εποπτείας, λογοδοσίας, μετρήσιμων αποτελεσμάτων του Ο.Σ.Ε., διασφαλίζοντας έτσι και έναντι της Πολιτείας και κυρίως έναντι των ελλήνων πολιτών, ένα και μόνο πράγμα, ασφαλείς και αξιόπιστες σιδηροδρομικές υπηρεσίες. Στην ίδια κατεύθυνση, με επιστολή του προς την Εταιρεία, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας επεσήμανε τη σημασία άμεσης εφαρμογής εκ μέρους της, των προβλέψεων περί εταιρικής διακυβέρνησης των ανωνύμων εταιρειών του Δημοσίου, οι οποίες, μεταξύ άλλων, προβλέπουν συγκεκριμένες ρυθμίσεις περί κατάρτισης στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδίου, καθώς επίσης και περί άσκησης εσωτερικού ελέγχου.
Μεγάλα έργα που σχετίζονται με μεταφορές συμπεριλαμβάνονται στο Αναπτυξιακό Σχέδιο για την Ελλάδα του 2030
Πάντως, έτσι κι αλλιώς, μεγάλα έργα που σχετίζονται με μεταφορές συμπεριλαμβάνονται στο Αναπτυξιακό Σχέδιο για την Ελλάδα του 2030 στον τομέα των Υποδομών, παρουσίασε σήμερα, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, σε σχετικό συνέδριο στις αρχές του μήνα. Το πλάνο περιλαμβάνει 188 έργα ύψους 27,6 δισ. ευρώ, σε όλο το φάσμα των υποδομών, και σε αυτό συμπεριλαμβάνονται και projects όπως το Μετρό Θεσσαλονίκης, προϋπολογισμού άνω των 2 δισ. ευρώ, που αναμένεται να εξυπηρετεί, εντός του 2024, περίπου 300.000 μετακινούμενους πολίτες ημερησίως (εκτιμάται ότι έως το τέλος του 2023 θα έχει οριστικοποιηθεί και η τελική χάραξη των νέων επεκτάσεών του, ώστε η ωρίμανση της δημοπράτησης της - κατά προτεραιότητα - επέκτασης προς τα βορειοδυτικά, να προχωρήσει μέσα στην τετραετία που ξεκινάει, ενώ σύντομα, μετά την παράδοση του βασικού έργου, θα παραδοθεί σε λειτουργία και η επέκταση προς Καλαμαριά), η Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας (είναι σε εξέλιξη οι πρόδρομες εργασίες και η πρόοδος είναι σχεδόν στο 50%, ο πρώτος μετροπόντικας έχει ήδη διανύσει τα πρώτα 30 μέτρα και είναι σε φάση συστηματοποίησης της εκσκαφής, ο δεύτερος είναι ήδη στην Ελλάδα και αναμένεται να ξεκινήσει το φθινόπωρο), η επέκταση του Μετρό Γραμμής 2, η επέκταση του Προαστιακού, η αναβάθμιση και εγκατάσταση ETCS στο σιδηροδρομικό δίκτυο Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας, οι εργασίες σιδηροδρομικής υποδομής, επιδομής και ηλεκτροκίνησης στο Σ.Σ. Αθηνών κ.α. Επίσης, ψηλά στη λίστα είναι η σύνδεση σιδηροδρόμου με όλα τα μεγάλα λιμάνια. Αφορά σε έξι μεγάλα σιδηροδρομικά έργα που θα συνδέουν, με ταχύτητα και ασφάλεια, τα μεγάλα λιμάνια της χώρας (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Λαύριο και Ραφήνα), με το σιδηροδρομικό δίκτυο (ύψους 4,5 δισ. ευρώ). Με την ολοκλήρωση των έργων αναβαθμίζεται ο εμπορικός και στρατηγικός ρόλος των λιμένων της χώρας, ενισχύεται η διασυνοριακή σιδηροδρομική σύνδεση με τα Βαλκάνια και τη νοτιοανατολική Ευρώπη και αναδεικνύεται ο ρόλος της χώρας, ως κόμβος συνδυασμένων εμπορευματικών μεταφορών.
Ο σιδηρόδρομος
«Η προσπάθειά μας θα βασίζεται σε τρεις πυλώνες: Πρώτον, στη διασφάλιση και αναβάθμιση της ορθής, ασφαλούς και ποιοτικής λειτουργίας του υφιστάμενου δικτύου. Δεύτερον, στη γεωγραφική επέκταση του υφιστάμενου δικτύου και τη διασύνδεσή του με άλλα δίκτυα και υποδομές, ώστε να γίνει ένα πραγματικά ανταγωνιστικό, χρήσιμο και ασφαλές μέσο μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων. Τρίτον, στην ανασυγκρότηση της δομής της αγοράς, ώστε να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο οικοσύστημα ''δρώντων'' σε αυτή.
Στην παρούσα φάση θα προωθήσουμε την άμεση ολοκλήρωση των προσλήψεων, που έχουν δρομολογηθεί για τον ΟΣΕ, και την προώθηση εκτεταμένων έργων συντήρησης της σιδηροδρομικής υποδομής, για το οποίο οι σχετικές διαδικασίες έχουν ήδη εκκινήσει και έχουν εξασφαλιστεί οι απαραίτητοι πόροι. Επίσης, σημαντική επιδίωξή μας είναι η στενή παρακολούθηση και τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις συμβάσεις του ελληνικού Δημοσίου με τον ΟΣΕ και τον πάροχο σιδηροδρομικών υπηρεσιών.
Τα συχνά φαινόμενα διακοπής της λειτουργίας του δικτύου, δεν γίνονται αποδεκτά. Η αξιολόγηση όλων των εμπλεκόμενων, όπως και η εσωτερική και εξωτερική λογοδοσία, θα είναι τακτική», έχει αναφέρει σε συνέντευξή του ο υπουργός για τον σιδηρόδρομο.
