Όταν η εγχώρια οικονομία δούλευε με δραχμές, τα μεγέθη του Προϋπολογισμού, τόσο όσον αφορά στην εκτέλεση του τρέχοντος Προϋπολογισμού, όσο και στις προβλέψεις για τον Προϋπολογισμό του επόμενου έτους, «ενσωμάτωναν» την κατ' εκτίμηση συναλλαγματική ισοτιμία της δραχμής με το δολάριο βασικά, αλλά και την κατ' εκτίμηση τιμή του πετρελαίου (σε δολάρια).
Σήμερα ο Προϋπολογισμός εκτελείται και σχεδιάζεται σε Ευρώ και το πετρέλαιο εξακολουθεί και τιμολογείται σε δολάρια.
Πέραν των εκτιμήσεων για το κόστος του χρήματος (επιτόκια ΕΚΤ) σε σχέση με τους ρυθμούς ανάπτυξης (που το insider.gr ασχολήθηκε σε προηγούμενο δημοσίευμα), η προβλεπόμενη συναλλαγματική ισοτιμία του Ευρώ, όπως και η προβλεπόμενη τιμή του πετρελαίου σε δολάρια, αποτελούν καθοριστικής σημασίας μεταβλητές για τον διαμόρφωση των μεγεθών του Προϋπολογισμού.
Στο πεδίο αυτό όμως είναι δύσκολο να εντοπίσει κανείς στο σχέδιο Προϋπολογισμού που κατατέθηκε ποιες είναι οι προβλεπόμενες τιμές ισοτιμίας ευρώ – δολαρίου, ενώ ως προβλεπόμενη τιμή σε δολάρια για το πετρέλαιο καταγράφεται η τιμή 81,2 δολάρια/βαρέλι, μία τιμή που απέχει από την ισχύουσα περί τα 8 – 9 δολάρια, παρά την πρόσφατη πτώση του.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από το πρώτο σκέλος, την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου. Τα διαθέσιμα από τους πίνακες του Bloomberg στοιχεία δείχνουν μία εξαιρετικά απότομη πτώση του Ευρώ, το οποίο σήμερα Τρίτη 3/10 «κυκλοφορούσε» σε μία ισοτιμία 1,046 με το δολ. !
Η πτώση είναι τόσο μεγάλη ώστε να μετατρέπει το ευρωπαϊκό νόμισμα σε βασικό ιμάντα μεταφοράς του εισαγόμενου πληθωρισμού επηρεάζοντας τις αποφάσεις της ΕΚΤ για την διαμόρφωση του κόστους του χρήματος στον ορατό ορίζοντα.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου βασίζονται σε εκτιμήσεις που προβλέπουν αναστροφή της τάσης και επιστροφή του Ευρώ σε σχετικά πρόσφατα (2021 – 2022) επίπεδα.
Πέραν του γεγονότος όμως ότι αυτές οι εκτιμήσεις δεν αποτυπώνονται πουθενά στο σχέδιο του Προϋπολογισμού και πολύ περισσότερο δεν εξηγούνται πουθενά, υπάρχει και η... πραγματικότητα.
Το Ευρώ παρά τις πολλαπλές αυξήσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ έχει διολισθήσει σταθερά την τελευταία περίοδο έναντι του δολαρίου δείχνοντας ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ «δεν αρκούν» για να το κρατήσουν κοντά στο δολάριο.
Πέραν όμως αυτού υπάρχει και το στοιχείο που αποδεικνύει ότι έχει μειωθεί η «ζήτηση» για Ευρώ στις διεθνείς χρηματαγορές που θα μπορούσε να στηρίξει την ανατίμησή του, ενώ αντίθετα έχει αυξηθεί η ζήτηση για δολάρια παρά την απομάκρυνση κάποιων αγορών εμπορευμάτων από το δολάριο (αποδολαριοποίηση).
Η πτώση και εδώ είναι σχεδόν κάθετη όπως φαίνεται στο σχετικό διάγραμμα του Bloomberg...
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το ευρώ αντιπροσωπεύει σήμερα το 23% των συναλλαγών στο πλαίσιο του συστήματος πληρωμών Swift, ενώ πριν από 10 μήνες το ποσοστό συμμετοχής του ήταν 38%.
Την ίδια περίοδο, ο ρόλος του κινεζικού γιουάν αυξήθηκε στο ιστορικό υψηλό του 3,47% (Αύγουστο), ενώ το δολάριο ΗΠΑ όπως δείχνουν τα στοιχεία του SWIFT χρησιμοποιείται σήμερα στις 7 από τις 10 συναλλαγές.
Με αυτά τα δεδομένα, το Bloomberg καταγράφει εκτιμήσεις για την συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ δολαρίου το 2024, πολύ χαμηλά στο 1,056 δολ/Ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το Ευρώ θα συνεχίσει να είναι μια πληθωριστική κερκόπορτα με συνέπειες στις αποφάσεις της ΕΚΤ.
Αντέχουν οι εκτιμήσεις του σχεδίου Προϋπολογισμού στις δοκιμασίες τέτοιων ισοτιμιών ή ακόμα χειρότερα σε επίπεδα τιμών πετρελαίου πολύ υψηλότερα από τα προβλεπόμενα 81 δολ./βαρέλι; Και μάλιστα σε ένα περιβάλλον που το εσωτερικό «κόστος» του Ευρώ θα είναι υψηλό λόγω των επιτοκίων.
Είναι ερωτήματα που μάλλον πρέπει να συζητηθούν ή έστω να εξηγηθούν με πειστικότητα στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού τον Δεκέμβριο, για το πως μπορούν να επηρεάσουν τα βασικά μεγέθη του πληθωρισμού.
