Η μάχη για την αύξηση της επιρροή τους στον παγκόσμιο χάρτη του δανεισμού χωρών βρίσκεται πίσω από την κόντρα μεταξύ ΗΠΑ - Κίνας σε σχέση με τις συνεισφορές κάθε κράτους - μέλους στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Λόγω των απανωτών κρίσεων ανά τον κόσμο, οι ΗΠΑ θα δεσμευτούν για την οικονομική ενίσχυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), δήλωσε το περασμένο Σάββατο η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, στα πλαίσια της συνόδου του οργανισμού στο Μαρακές.
Όμως η προσφορά των ΗΠΑ για την παροχή περισσότερων χρημάτων στο ΔΝΤ δεν είναι τόσο «αλτρουιστική», σημειώνει η Handelsblatt, καθώς πίσω από αυτήν την κρύβεται μία «μάχη εξουσίας» μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου.
Ο κύριος στόχος της Γέλεν είναι να εξασφαλίσει την επιρροή της Ουάσιγκτον στο σημαντικότερο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, σχολιάζει η γερμανική εφημερίδα.
Στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ στο Μαρακές την περασμένη Παρασκευή και το Σάββατο, αυτό ακριβώς ήταν ένα από τα κύρια θέματα διαμάχης. Διότι είναι σαφές ότι το ΔΝΤ -αλλά και η Παγκόσμια Τράπεζα- πρέπει να λάβει περισσότερα κονδύλια. Αλλά δεν θέλουν όλες οι χώρες-μέλη να αποδεχθούν απλώς την «προσφορά» του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ. Η κρίσιμη προθεσμία είναι στις 15 Δεκεμβρίου, καθώς έως τότε προβλέπεται η 16η αναθεώρηση των ποσοστώσεων συμμετοχής κάθε κράτους-μέλος του ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ χρηματοδοτείται ουσιαστικά από τις καταθέσεις που τίθενται στη διάθεσή του από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες. Αυτή τη στιγμή έχει στη διάθεσή του περίπου 640 δισ. δολάρια, καθώς και άλλες διμερείς πιστωτικές γραμμές. Τα μερίδια κεφαλαίου των χωρών- μελών αντιστοιχούν στα δικαιώματα ψήφου τους στο ταμείο. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός του ΔΝΤ, καθώς η ποσόστωση των κονδυλίων τα οποία δίνουν ανέρχονται σε 17,4%. Αυτό τους δίνει μια μειοψηφία αποκλεισμού. Το μερίδιο της Γερμανίας είναι 5,6%.
Ερωτήματα όπως «ποιος παρέχει τόσα κεφάλαια στο ΔΝΤ;» και συνεπώς «πόση επιρροή έχει;» επανέρχονται κάθε λίγα χρόνια. Τίποτα το ασυνήθιστο ως προς αυτό. Αλλά αυτή τη φορά η συζήτηση αποκτά μια νέα δυναμική.
Εκτός πραγματικότητας η δομή εξουσίας των θεσμών του Bretton Woods
Το διακύβευμα δεν είναι άλλο από το μέλλον της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής, τη συνέχιση της μεταπολεμικής παγκόσμιας οικονομικής τάξης που διαμορφώθηκε από τις ΗΠΑ, στο κέντρο της οποίας βρίσκονται το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, τονίζει η Ηandelsblatt.
«Η δομή εξουσίας των θεσμών του Bretton Woods τίθεται όλο και περισσότερο υπό αμφισβήτηση», γράφει ο Μάρτιν Μιλχάιζεν, ο οποίος ο ίδιος εργάστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα για το ΔΝΤ και τώρα είναι εμπειρογνώμονας στο think tank Atlantic Council.
Οι Αμερικανοί πιέζουν να αυξηθούν αναλογικά οι ποσοστώσεις, σημειώνει η Handelsblatt. Είναι πρόθυμοι να παράσχουν ένα αντίστοιχο ποσό χρημάτων, αλλά σε αντάλλαγμα θέλουν να διατηρήσουν αμετάβλητα τα δικαιώματα ψήφου τους. Το πρόβλημα είναι ότι οι ποσοστώσεις υποτίθεται ότι αντικατοπτρίζουν την οικονομική ισχύ. Αλλά δεν το έχουν κάνει εδώ και πολύ καιρό. «Οι ρυθμίσεις διακυβέρνησης των θεσμών του Bretton Woods έχουν αποκοπεί ριζικά από την οικονομική πραγματικότητα», λέει ο Μιλχάιζεν.
Χώρες όπως η Κίνα, η Βραζιλία και η Ινδονησία υποεκπροσωπούνται. Θέλουν τώρα να χρησιμοποιήσουν την προσαρμογή της ποσόστωσης για να αυξήσουν το μερίδιο ψήφου τους, με επικεφαλής την Κίνα. Η έλλειψη εκπροσώπησης στο ΔΝΤ αποτελεί σημαντική κινητήρια δύναμη για τις «συστηματικές προσπάθειες της Κίνας να οικοδομήσει νέους θεσμούς», παραδέχεται διπλωμάτης της ΕΕ. Με άλλα λόγια, για τη δημιουργία μιας νέας παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής που θα διαμορφώνεται από την Κίνα.
Το ΔΝΤ γίνεται έτσι όλο και περισσότερο τόπος σύγκρουσης μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ. Ο αγώνας για δύναμη και επιρροή στο Νομισματικό Ταμείο είναι μια δοκιμασία για το αν οι ΗΠΑ μπορούν να διατηρήσουν και να ανανεώσουν την τάξη που διαμόρφωσαν ή αν ο νέος παγκόσμιος οικονομικός συσχετισμός δυνάμεων θα φέρει τα πάνω κάτω και στους παγκόσμιους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα.
Ένα πράγμα είναι σαφές: Λόγω των πολλών κρίσεων, και στους δύο θεσμούς πρόκειται να δοθεί μεγαλύτερη οικονομική δύναμη. Η αύξηση της ποσόστωσης του ΔΝΤ αφορά μια αλλαγή: αντί για διμερή δάνεια, θα διατεθούν περισσότεροι ίδιοι πόροι μέσω ποσοστώσεων. Το ΔΝΤ έχει στη διάθεσή του συνολικά ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Η Παγκόσμια Τράπεζα πρόκειται να λάβει επιπλέον 150 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα χρόνια.
Οι ΗΠΑ θέλουν να περιορίσουν την επιρροή της Κίνας
Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν παρουσίασε πρόσφατα το μεγάλο μεταρρυθμιστικό της σχέδιο για το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Ενώ ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ ήθελε να περικόψει τη χρηματοδότηση των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, ο Μπάιντεν υποστηρίζει τώρα την αύξηση των πόρων.
Πίσω από το σχέδιό του, ωστόσο, κρύβεται λιγότερο μια νέα «στοργική» στάση απέναντι στις αναπτυσσόμενες χώρες παρά το προσωπικό συμφέρον. Η Κίνα ενεργεί ως δανειστής σε πολλές χώρες και έτσι εξασφαλίζει επιρροή. Οι ΗΠΑ βλέπουν την Παγκόσμια Τράπεζα ως εργαλείο για να ανακόψουν αυτή την εξέλιξη.
Η άποψη αυτή είναι σίγουρα κοινή στο Βερολίνο. Ταυτόχρονα, η γερμανική κυβέρνηση προσπαθεί να επιλύσει τη διαφωνία σχετικά με την αύξηση της ποσόστωσης. «Η Γερμανία είναι πρόθυμη να συνεισφέρει δίκαια», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ (FDP). Θα μπορούσε να φανταστεί τη συμμετοχή της σε μια αύξηση της ποσόστωσης και την παραίτηση από ένα μικρό μέρος του ψηφοδελτίου, προκειμένου να καταστεί δυνατή μια συμφωνία, λέγεται σε κυβερνητικούς κύκλους.
Στην πραγματικότητα, μια λύση για τη μεταρρύθμιση της ποσόστωσης θα πρέπει να βρεθεί μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου. Αλλά η συνάντηση στο Μαρακές δεν έδειχνε να είναι τέτοια. Οι θέσεις ήταν «πολύ κεκλιμένες», έλεγαν.
