Ο βαθμός στον οποίο θα πέσει ο υδράργυρος, η διαθεσιμότητα υγροποιημένου αερίου στις διεθνείς αγορές και η «τύχη» του εθελοντικού στόχου για μείωση και φέτος κατά 15% της ζήτησης σε καύσιμο, αποτελούν τις τρεις βασικές παραμέτρους που θα κρίνουν τις «αντοχές» της Ευρώπης στην κάλυψη των αναγκών της σε αέριο. Όπως είναι φυσικό, τα δεδομένα θα μεταβληθούν επί τα χείρω, στην περίπτωση που υπάρξει πλήρης διακοπή της (εναπομείνουσας) τροφοδοσίας με καύσιμο από τη Ρωσία.
Τα σενάρια κρίσης, που προκύπτουν από τις παραπάνω μεταβλητές, αναλύονται σε μελέτη που δημοσίευσε χθες το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου (ENTSO-G). Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τον ENTSO-G, οι αποθήκες αερίου στη «Γηραιά Ήπειρο» είναι γεμάτες κατά 96%, ένα ποσοστό που αποτελεί ρεκόρ για την τελευταίας 5ετία.
Αναπλήρωση ξανά στο 90%
Ωστόσο, το ζητούμενο για την Ε.Ε. είναι να «βγάλει» τη φετινή χειμερινή περίοδο, χωρίς να υπερκαταναλώσει ποσότητες από τα αποθέματά της. Κι αυτό γιατί θα πρέπει την επόμενη άνοιξη να βρεθεί σε ευνοϊκή «αφετηρία», ώστε να προετοιμαστεί επαρκώς για τον χειμώνα 2024-2025, που θα ακολουθήσει.
Η επαρκής προετοιμασία σημαίνει πως, σε 12 μήνες από σήμερα, οι αποθήκες της να είναι και πάλι γεμάτες πάνω από 90%. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει στο τέλος του Μαρτίου του 2024, τα αποθέματά της στη χειρότερη περίπτωση να μην έχουν πέσει κάτω από το 30%.
- Διαβάστε επίσης: ΕΕ: Κοντά σε ενεργειακό deal μετά την υπέρβαση της γαλλογερμανικής διαφωνίας για την πυρηνική ενέργεια
Μάλιστα, για να αναπληρωθούν οι ταμιευτήρες κατά 90% έως την έναρξη του μεθεπόμενου χειμώνα, σύμφωνα με τον ENTSO-G, το ιδανικότερο σενάριο είναι στο τέλος του χειμώνα να διατηρούν μίνιμουμ απόθεμα 46%. Σε αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει να ενισχυθούν σημαντικά οι εισαγωγές αερίου το επόμενο καλοκαίρι (σε σχέση με τη θερινή περίοδο που μόλις ολοκληρώθηκε), για να αναπληρωθεί το αποθεματοποιημένο αέριο που καταναλώθηκε στο μεταξύ.
Τυπικός χειμώνας
Με τον «πήχυ» επομένως να τίθεται τουλάχιστον στο 30%, για τον βαθμό πλήρωσης των αποθηκών στο τέλος του Μαρτίου 2024, ο ENTSO-G μελετά καταρχάς το σενάριο που τον επικείμενο χειμώνα θα επικρατήσουν τυπικές καιρικές συνθήκες στην Ευρώπη, χωρίς ασυνήθιστες «βουτιές» του υδραργύρου, οι οποίες θα αύξαναν τις ανάγκες για αέριο.
Σε αυτό το σενάριο, το ευρωπαϊκό σύστημα αερίου θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στη ζήτηση, «βγάζοντας» τον χειμώνα με τις αποθήκες γεμάτες πάνω από το 30%. Μάλιστα, αν όλες οι υπόλοιπες παράμετροι είναι ευνοϊκές, τότε είναι πιθανό ο βαθμός πλήρωσης να ανέρχεται έως το 56%.
Ωστόσο, τα πράγματα είναι διαφορετικά στην περίπτωση που υπάρχει περιορισμένη διαθεσιμότητα LNG, αφού τότε το ποσοστό πλήρωσης μπορεί να πέσει και στο 23%. Επομένως, πρόκειται για έναν κίνδυνο για τον οποίο οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να λάβουν μέτρα πρόληψης.
Τυπικός χειμώνας χωρίς ρωσικό αέριο
Όπως είναι φυσικό, η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνη στην περίπτωση που υπάρξει πλήρες «κλείσιμο της στρόφιγγας» από τη Μόσχα. Σε μία τέτοια περίπτωση, όπως συμπεραίνεται στη μελέτη, ο βαθμός πλήρωσης του 30% θα επιτευχθεί μόνο στην περίπτωση που η Ευρώπη μπορεί να βρίσκει στις διεθνείς αγορές τόσο LNG όσο χρειάζεται για να καλύπτει τις ανάγκες της.
Αντίθετα, αν το «στοπ» της Μόσχας συνδυαστεί με περιορισμένη διαθεσιμότητα LNG, θα πρέπει να υπερκαταναλωθεί αέριο από τις αποθηκευμένες ποσότητες. Ως αποτέλεσμα, καθοδόν για τον επόμενο χειμώνα, να μην υπάρχει η δυνατότητα να αναπληρωθεί το απόθεμα στον επιθυμητό βαθμό.
Είναι ενδεικτικό πως στο τέλος του Μαρτίου του 2024, οι αποθήκες θα είναι γεμάτες μόλις κατά 12%. Επομένως, θα απομακρυνθεί ο στόχος να ξαναγεμίσουν στο τουλάχιστον 90% μέχρι το φθινόπωρο του 2024.
Ψυχρός χειμώνας
Η καταλυτική επίδραση που θα παίξουν οι καιρικές συνθήκες (και φέτος) φαίνεται από τα αποτελέσματα των σεναρίων που επεξεργάστηκε ο ENTSO-G και στα οποία λαμβάνεται ως υπόθεση πως ο επερχόμενος χειμώνας θα είναι ασυνήθιστα ψυχρός. Σε αυτή την περίπτωση, αν δεν υπάρξει παρέμβαση στην κατανάλωση, τότε οι αποθήκες τον Μάρτιο του 2024 θα είναι γεμάτες κατά 13%, ακόμη κι αν υπάρχει απεριόριστη διαθεσιμότητα LNG.
Μόνο «σωσίβιο» για την Ευρώπη θα αποτελούσε η επίτευξη του στόχου για μείωση της κατανάλωσης αερίου κατά 15%, σε σχέση με τον μέσο όρο της τελευταίας 5ετίας. Υπενθυμίζεται ότι ο στόχος αυτός τέθηκε για πρώτη φορά πριν από τον προηγούμενο χειμώνα, σε υποχρεωτική βάση, και επιτεύχθηκε από την Ε.Ε. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να ισχύσει και για τη νέα χειμερινή περίοδο, αυτή τη φορά σε εθελοντικό επίπεδο.
Από την άλλη πλευρά, η κατάσταση θα ήταν ακόμη χειρότερη αν ο ψυχρός χειμώνας συνδυαζόταν με περιορισμένες ποσότητες υγροποιημένου αερίου στις διεθνείς αγορές, για εισαγωγές. Τότε, οι αποθήκες θα «έβγαζαν» τον χειμώνα, διατηρώντας μόλις το 9% των αποθεμάτων τους.
Ψυχρός χειμώνας με κλειστή τη ρωσική στρόφιγγα
Όπως είναι φυσικό, το «τοπίο» θα γινόταν ακόμη πιο αρνητικό στην περίπτωση που συνδυαζόταν με ένα ρωσικό «στοπ» στις εξαγωγές προς Ευρώπη. Τότε, ο ψυχρός χειμώνας θα οδηγούσε τον Μάρτιο του 2024 σε αποθέματα μόλις 9%.
Μάλιστα, στην κατάσταση δεν θα την έζωσε ούτε η απεριόριστη διαθεσιμότητα σε LNG, αυξάνοντας τα ποσοστά πλήρωσης λίγο παραπάνω από το 10%. Αντίθετα, ο περιορισμός της ζήτησης κατά 15% θα είχε πιο καταλυτικές (και θετικές συνέπειες).
Έτσι, ο συνδυασμός της μείωσης κατά 15% και της απεριόριστης διαθεσιμότητας LNG είναι το μόνο αντίδοτο για να μην υπερκαταναλωθεί αποθεματοποιημένο αέριο. Κι αυτό γιατί οι αποθήκες θα «έβγαζαν» τον χειμώνα γεμάτες κατά 32%.
