Με δύο μεγάλα διαφορετικά προγράμματα θα «τρέξει» η εξοικονόμηση ενέργειας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα με την προσδοκία ότι θα αποφέρουν αλυσιδωτά θετικά αποτελέσματα στους ευάλωτους καταναλωτές, τους χρήστες ενώ αναμένεται ότι θα μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των ΟΤΑ και θα παραχθεί φθηνότερη πράσινη ενέργεια. Τα προγράμματα αυτά επιδιώκουν μεταξύ άλλων να εκπληρώσουν και τον στόχο του ΕΣΕΚ για ενεργειακή αναβάθμιση μέχρι το 2030 τουλάχιστον του 3% του εμβαδού του δημόσιου κτιριακού δυναμικού ενώ θα επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση των δήμων οι οποίοι δεν διέθεταν τους πόρους να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις τέτοιας κλίμακας χωρίς κρατική βοήθεια. Πρόκειται για τα προγράμματα «ΗΛΕΚΤΡΑ» και «Απόλλων», με το πρώτο να έχει ήδη ξεκινήσει και το δεύτερο να ετοιμάζεται ολοταχώς να τεθεί σε εφαρμογή και να υλοποιηθεί μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Πρόγραμμα «Απόλλων»: Διευρύνεται η πρόσβαση στις ΑΠΕ και μειώνεται το ενεργειακό κόστος
Το «Απόλλων» απευθύνεται σε όλες τις περιφέρειες της χώρας (όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό ανάλογα με την εξέλιξη των διασυνδέσεων) και θεωρείται το μεγαλύτερο Πρόγραμμα Ενεργειακού Συμψηφισμού στη χώρα. Στόχος του Προγράμματος είναι μέσω της εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ με συστήματα αποθήκευσης, να καλυφθεί το 90% της κατανάλωσης των ευάλωτων νοικοκυριών και το 50% της κατανάλωσης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ Α’ και Β’, π.χ. κτίρια, αντλιοστάσια, οδοφωτισμός), των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων/Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ).
Το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους Ωφελούμενους μετά τον συμψηφισμό αναμένεται να μειωθεί ετησίως κατά 150 εκατ. ευρώ, ενώ με την εφαρμογή επιπλέον μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας η μείωση μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Για την υλοποίηση του προγράμματος και την κάλυψη με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό ετησίως καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας ~1620GWh, εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί η ανάπτυξη 1,1GW νέων σταθμών ΑΠΕ με μπαταρίες συνολικής χωρητικότητας 1,1GWh, χωρίς ωστόσο αυτό να φέρει κάποια επιπλέον επιβάρυνση στον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ και τους υπόλοιπους καταναλωτές.
Επιδίωξη του ΥΠΕΝ είναι να τρέξει άμεσα και να υλοποιηθεί εντός της τετραετίας γι’ αυτό και απευθύνεται στα ώριμα έργα. Η σχετική ρύθμιση ετοιμάζεται άμεσα και μόλις το πρόγραμμα ενεργοποιηθεί, οι δήμοι της χώρας θα υποχρεωθούν να συμπεριληφθούν σε μια ενεργειακή κοινότητα ενώ στη συνέχεια το υπουργείο θα προκηρύξει μία μελέτη και συμβουλευτικές υπηρεσίες ώστε να βοηθήσει τους ΟΤΑ να συστήσουν τις ενεργειακές κοινότητες. Από την άλλη, η μελέτη θα δώσει την εικόνα των ενεργειακών καταναλώσεων που έχει η κάθε περιφέρεια και μια διαστασιολόγηση της ισχύος που χρειάζεται από το έργο ΑΠΕ και τις μπαταρίες και εν συνεχεία θα προκηρυχθεί διαγωνισμός με τον γνωστό τρόπο που διενεργείται για ΑΠΕ. Το κόστος της δράσης θα καλυφθεί από τον ΕΛΑΠΕ αλλά όπως ανέφερε η ηγεσία του ΥΠΕΝ μαζί με τις εκροές θα υπάρχουν και εισροές λόγω της εξοικονόμησης.
«Θα υπάρξει σημαντικό όφελος. Το όφελος αυτό θα το δουν πρώτα οι ευάλωτοι και δεύτερον οι υπόλοιποι χρήστες, θα είναι όφελος από τις οικονομίες κλίμακος και την φθηνότερη πράσινη ενέργεια», επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, κατά την παρουσίαση του προγράμματος.
Ουσιαστικά, μέσω της δράσης, το κράτος υλοποιεί έργα ΑΠΕ μέσω των οποίων θα μπορέσουν ο ΟΤΑ που σήμερα πληρώνουν πολλά λεφτά και κατ’ επέκταση προκαλούν επιβάρυνση στον κρατικό υπολογισμό αλλά και στους δημότες μέσω των τελών που πληρώνουν να λάβουν επιδότηση και να πληρώνουν πολύ λιγότερα και να μειώσουν το αποτύπωμά τους στην κοινωνία.
Όπως σημείωσε η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, «όλοι οι δήμοι θα ήθελαν ιδανικά να έχουν δίπλα τους ένα μικρό φωτοβολταϊκό για να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Και στην πράξη αυτό καταλάβαμε, ότι το ήθελαν αλλά δεν μπορούσαν να το κάνουν, για δύο λόγους: πρώτον δεν είχαν πόρους και είχαν ανάγκη από κρατική βοήθεια και δεύτερον, δεν είχαν πρόσβαση στον ηλεκτρικό χώρο. Ως Πολιτεία επιδοτούμε τους λογαριασμούς ρεύματος των οικονομικά ευάλωτων από υπηρεσίες των ΥΚΩ. Και κάθε μήνα δίνουμε έκπτωση στην μεγαβατώρα. Είναι 24 εκατ. κάθε χρόνο. Όταν στο τέλος θα έχουμε φτιάξει το έργο ΑΠΕ το οποίο θα απορροφήσει ουσιαστικά το 90% του κόστους ενέργειας που έχει ένας ευάλωτος, αυτά τα χρήματα είναι μία εξοικονόμηση που τα πληρώνουμε όλοι εμείς».
«ΗΛΕΚΤΡΑ»: Παρεμβάσεις για κτίρια του ευρύτερου δημόσιου τομέα
Το πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια κτίρια «ΗΛΕΚΤΡΑ» είναι ήδη στον αέρα και δέχεται αιτήσεις από οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα όπως είναι για παράδειγμα τα υπουργεία ή οι δήμοι με στόχο να αξιοποιηθούν τα 640 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Μέσω των δράσεων εκτιμάται ότι θα αναβαθμιστούν ενεργειακά 2.5 εκατ. τ.μ. κτιρίων του δημοσίου τομέα ενώ θα επιτευχθεί, κατ’ ελάχιστον, 30% εξοικονόμηση ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας που απαιτείται για τις ανάγκες των τεχνικών συστημάτων που εξυπηρετούν το κτίριο και 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Σε σχέση με το πρόγραμμα «Απόλλων», η δράση βασίζεται σε μια αποκεντρωμένη προσέγγιση και καλύπτει μια σειρά παρεμβάσεων ενεργειακής εξοικονόμησης όπως είναι το κέλυφος, η θερμομόνωση κλπ. Από την άλλη, το πρόγραμμα «Απόλλων» έχει, όπως τόνισε η ηγεσία του ΥΠΕΝ μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση και προσφέρει μια πιο μόνιμη λύση και ένα πιο μόνιμο αποτύπωμα.