Πρέπει να είναι θλιβερή ειρωνεία να εκφράζεις ευχές ότι «τα εμπορικά πλοία θα επιστρέψουν» στη Διώρυγα του Σουέζ «αφού τελειώσει το ζήτημα αυτό» και λίγες ώρες μετά την περασμένη Πέμπτη, ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο να δίνουν νέα τροπή στην ένταση στην Ερυθρά Θάλασσα, με βομβαρδισμό θέσεων των Χούθι στην Υεμένη. Αυτό έπαθε ο επικεφαλής της αρχής που διαχειρίζεται τη Διώρυγα Οσάμα Ράμπι, που έδωσε στοιχεία για την πτώση της κίνησης στη Διώρυγα, αλλά δεν είναι ο μόνος.
Σε αναμμένα καρφιά κάθονται πλέον και οι Ευρωπαίοι ηγέτες μετά την κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, όπου από τη Γάζα το σκηνικό έχει μεταφερθεί και στην Ερυθρά Θάλασσα. Μαζί τους μπορεί να ανησυχούν και στην Ινδία, την Κίνα, ίσως και τη Ρωσία, ενώ οι Ευρωπαίοι καταναλωτές είναι ήδη, μετά τα ανθρώπινα θύματα οι μεγαλύτεροι χαμένοι του πολέμου.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πυραυλικό χτύπημα σε πλοίο ανοικτά της Υεμένης
Τα μέτωπα και οι επιχειρήσεις, εξαπλώνονται με ανησυχητικό ρυθμό. Ήδη πριν από το βομβαρδισμό σε θέσεις των Χούθι στην Υεμένη, η Ερυθρά Θάλασσα και η Διώρυγα του Σουέζ έπαψαν μέρα με την μέρα, να είναι η κατεύθυνση ακόμα και για τα τάνκερ εκτός από τα πλοία κοντέϊνερ. Η νέα ρότα είναι πολύ μακρύτερη γιατί υποχρεώνει σε περίπλου της Αφρικής. Μαζί με το μεγαλύτερο και πιο δαπανηρό ταξίδι, το κόστος των ναύλων σχεδόν τριπλασιάστηκε, τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν επίσης- αν και αυτό συνδέεται με την προηγούμενη ρότα- και οι ημερομηνίες παράδοσης έχουν μεγαλώσει.
Είναι μια προσωρινή δυσκολία ή κάτι μονιμότερο; Κανείς δεν ξέρει αλλά τα σημάδια δεν είναι καλά, γιατί μέχρι στιγμής το θερμόμετρο ανεβαίνει. Οι πειρατείες των Σομαλών από την αφρικανική πλευρά της Ερυθράς Θάλασσα είναι πλέον ξεπερασμένες. Ο κίνδυνος για τα πλοία ήταν οι πύραυλοι και τα drones των Χούθι, όπως και οι επιθέσεις από τη θάλασσα με ταχύπλοα, σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου.
Οι παρενέργειες
Στο μεταξύ την Παρασκευή μετά τις επιθέσεις των Συμμάχων, πολλά τάνκερ που είχαν φορτώσει από την άλλη πλευρά της Αραβικής χερσονήσου στον Περσικό Κόλπο, άλλαξαν επίσης πορεία και κατευθύνθηκαν νότια για να περιπλεύσουν την Αφρική, ενώ οι τιμές του αργού πετρελαίου με την αφορμή αυτή ανέβαιναν ξανά.
Η τιμή για το brent της Βόρειας θάλασσας έχει αυξηθεί 3,2% από την αρχή του χρόνου, αφού δεν περνάει προφανώς από τη Διώρυγα καθώς κατευθύνεται στην Ευρώπη. Η μέση τιμή του το 2023 ήταν 82,6 δολάρια το βαρέλι, μειωμένη περίπου 10% από το 2022. Εμπορεύματα από την Ευρώπη προς την Ινδία, την Κίνα και την Αραβική χερσόνησο δεν μπορούν να περάσουν από τη Διώρυγα του Σουέζ κινούμενα ανατολικά.
Από τη Διώρυγα όμως διέρχονται τα πλοία με τα εμπορευματοκιβώτια που ξεκινούν από την Κίνα και την Άπω Ανατολή. Ούτε κι αυτά μπορούν να περάσουν πλέον εκτός αν υπάρξει άλλη συμφωνία και τα προστατεύσουν επαρκώς από τη ναυτική βάση της Κίνας στο Τζιμπουτί στα στενά του Μπαμπ ελ Μαντέμπ, από την πλευρά της Αφρικής. Απέναντι είναι η Υεμένη.
Τάνκερ με ρωσικό πετρέλαιο, που κατευθύνονται στην Κίνα δεν μπορούν να περάσουν επίσης, με την επιφύλαξη τυχόν συμφωνίας. Αλλά το κόστος σε ασφάλιστρα είναι αυξημένο. Τέλος πλοία κοντέινερ από την Ινδία δεν μπορούν να περάσουν, αλλά ούτε και τάνκερ με ρωσικό πετρέλαιο και προορισμό την Ινδία.
Από την άλλη πλευρά της Αραβικής Χερσονήσου, είναι ο Περσικός Κόλπος, με το Κατάρ να αντικρίζει τα στενά του Ορμούζ, ελεγχόμενα από το Ιράν. Το Κατάρ είναι ο νέος μεγάλος προμηθευτής της Ευρώπης σε υγροποιημένο φυσικό αέριο με πρόσφατες πολύ μεγάλες συμφωνίες 27 ετών με τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ολλανδία. Τα πλοία που θα μεταφέρουν το αέριο, θα πρέπει τώρα να αποφύγουν τη Διώρυγα του Σουέζ, εκτός κι αν αλλάξει κάτι.
Οι αριθμοί
Αν δεν υπάρχουν ειδικές συμφωνίες και πάλι με μεγάλο κίνδυνο και αυξημένο το ασφαλιστικό κόστος, το διεθνές εμπόριο έχει ήδη επιβαρυνθεί. Αλλά η καλύτερη λύση για όλα τα προβλήματα είναι η ειρήνη. Σύμφωνα με στοιχεία του Reuters για το σύνολο των εμπορικών διελεύσεων από το Σουέζ διακινείται περίπου το 15% του παγκόσμιου εμπορίου. Η διώρυγα του Σουέζ είναι η σημαντικότερη οδός μεταφοράς για τη διακίνηση αγαθών μεταξύ Ασίας και Ευρώπης.
Ο Οσάμα Ράμπι στη συνέντευξή του είπε, ότι τα δολαριακά έσοδα έχουν μειωθεί 40% από την αρχή της χρονιάς σε σύγκριση με το πρώτο δεκαήμερο πέρυσι. Η κίνηση των πλοίων μειώθηκε κατά 30% και ο αριθμός των πλοίων υποχώρησε ήδη στα 544 από 777. Η μεγάλη διαδρομή περιπλέοντας την Αφρική για τάνκερ μεταφοράς πετρελαίου από τον Περσικό, στην Ευρώπη θα προσθέσει τουλάχιστον 10-12 μέρες αυξάνοντας κατά 33% το χρόνο ταξιδιού με υψηλότερο κόστος καυσίμων και ρύπων.
Το 2023 ο Πειραιάς ήταν το τέταρτο μεγαλύτερο λιμάνι στην Ευρώπη σε διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων, πίσω μόνο από το Ρότερνταμ, την Αμβέρσα και το Αμβούργο. Τώρα δέχεται πλήγμα αφού είναι το μεγαλύτερο λιμάνι για πλοία κοντέινερ στη Μεσόγειο. Είναι άλλωστε το πρώτο μεγάλο λιμάνι που πιάνουν τα φορτηγά πλοία από το Σουέζ.
Ήδη το Δεκέμβριο το διεθνές εμπόριο μειώθηκε κατά 1,3% από τις επιθέσεις των Χούθι κατά εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα σύμφωνα με το γερμανικό οικονομικό ινστιτούτο IfW του Κιέλου. Περίπου 200.000 εμπορευματοκιβώτια μεταφέρονταν καθημερινά τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου μέσω της Ερυθράς Θάλασσας από 500.000 ημερησίως που ήταν η κίνηση του Νοεμβρίου σύμφωνα με το Ινστιτούτο.
